Teoretycznie jesteśmy symetryczni. Mamy dwie ręce i każda z nich może chwycić kubek kawy o poranku. Mamy dwie nogi i każda z nich może zrobić krok w przód na spacerze. Mamy dwie półkule mózgowe i…no właśnie, i co?
Dwa oblicza mózgu
Mózg fascynował badaczy i myślicieli na długo przed tym, kiedy udało się precyzyjnie określić jego budowę i funkcje. Hipokrates twierdził, że wraz z sercem i wątrobą znajduje się najwyżej w hierarchii ludzkich organów. Arystoteles określał go siedliskiem spostrzeżeń i doznań. W okresie renesansu narząd ten na części pierwsze w swoich precyzyjnych rysunkach rozkładał Leonardo da Vinci, a w XVII w. pojawiły się pierwsze szczegółowe opisy budowy jego i rdzenia kręgowego. Pierwsze próby badania elektrycznej aktywności mózgu miały miejsce 2 stulecia później. W 1890 r. Adolf Beck przeprowadził badania dotyczące lokalizacji jego głównych funkcji stymulując prądem jego różne obszary. Po raz pierwszy zarejestrował zapis EEG mózgu, który nazwał “aktywnym prądem niezależnym”. Organ ten, składający się ze 100 miliardów neuronów i 100 tryliardów połączeń nerwowych do dziś fascynuje naukowców, którzy dzięki rozwojowi medycyny i technologi mogą przeprowadzać najbardziej skomplikowane badania, ratując życia ludzi i zgłębiając tajniki tego, co siedzi nam w głowach na poziomie świadomości i podświadomości. My dziś jednak skupimy się na podstawach, które pozwolą nam zrozumieć, dlaczego czujemy, myślimy i działamy w taki a nie inny sposób.
Lewa półkula mózgu
Ta część mózgu przez specjalistów nazywana jest zimną lub werbalną. To dzięki aktywują się umiejętności takie jak:
– Mówienie,
– Pisanie,
– Liczenie,
– Logiczne myślenie,
– Zdolności analityczne,
– Systematyzowanie,
– Planowanie,
– Zdolności organizacyjne,
– Spostrzegawczość,
– Rozpoznawanie przy pomocy dotyku,
– Kontrola nad prawą stroną ciała,
– Myślenie linearne,
– Wyrażanie przy pomocy słów.
Prawa półkula mózgu
Ta część mózgu przez specjalistów nazywana jest gorącą lub twórczą. To dzięki niej aktywują się umiejętności takie jak:
– Kreatywność,
– Muzykalność,
– Zdolności manualne,
– Wyobraźnia,
– Myślenie abstrakcyjne,
– Dobry słuch,
– Talent do nauki języków,
– Zwiększona emocjonalność,
– Dostrzeganie detali, różnic w kolorach, kształtach i dźwiękach,
– Kontrola lewej strony ciała,
– Wyczucie rytmu.
Jacy jesteśmy?
W latach 60-tych przyjęła się teoria mówiąca o tym, że dominacja jednej półkuli może całkowicie przesądzić o tym, jacy jesteśmy. Źródłem tej teorii były badania przeprowadzone przez nagrodzonego Nagrodą Nobla psychobiologa Rogera W. Sperry. Dostępnych jest jednak coraz więcej naukowych doniesień zadających jej kres. Wynika z nich, że półkule nie pracują w oderwaniu od siebie, ponieważ o ile nie doszło do uszkodzenia mózgu, nigdy nie używasz tylko jednej z nich na raz. Dominujące cechy danej półkuli nie oznaczają, że potrafią one realizować swoje funkcje samodzielnie. Aby każda z nich mogła działać zgodnie ze swoją specjalizacją, musi zachodzić między nimi nieustanna komunikacja. Ponadto, każdą z półkul można trenować podobnie jak inne części ciała. Dzięki temu możemy stawać się bardziej kreatywni, lepiej zorganizowani czy starać się lepiej rozumieć własną emocjonalność. Oto kilka przykładów na trening aktywujący mózg:
– Żonglowanie,
– Rysowanie ósemek obiema dłońmi równocześnie,
– Kręcenie ramionami w przeciwnych kierunkach,
– Rozwiązywanie łamigłówek,
– Granie w gry pobudzające spostrzegawczość i pamięć, typu Scrabble i
Memory,
– Uczenie się wierszy na pamięć,
– Nauka języków obcych,
– Układanie puzzli.
Neuroplastyczność mózgu
Skuteczność zaproponowanych przez nas ćwiczeń jest możliwa dzięki plastyczności mózgu. Zwana inaczej neuroplastycznością, oznacza zdolność układu nerwowego do zmian w jego funkcjach i strukturze, takich jak formowanie nowych połączeń synaptycznych, autoregeneracja po urazach czy adaptacja wpływająca na zdolności kognitywne i zapamiętywanie. Mówiąc najprościej – jest to zdolność mózgu do reagowania i dostosowywania się do zmieniających się warunków zewnętrznych i wewnętrznych czy też odpowiedź tego narządu na różnorodne doznania sensoryczne. W praktyce dzięki tej właściwości możemy szybciej wracać do zdrowia po urazach takich jak wylew czy udar, zmniejszyć skutki zmienionych struktur neuronów powstałych w wyniku patologii, takich jak stwardnienie rozsiane czy choroba Parkinsona czy szybciej i trwalej przyswajać wiedzę. Za każdym razem kiedy uczymy się czegoś nowego, w mózgu wytwarzają się dodatkowe ścieżki neuronowe. Kiedy więc serwujesz swojemu mózgowi intelektualny trening, komunikacja lub transmisja synaptyczna pomiędzy neuronami, przebiegająca tymi ścieżkami, zwiększa się. Im sprawniejsza komunikacja, tym efektywniej przesyłane są sygnały elektryczne. Praca nad usprawnianiem neuroplastyczności mózgu sprowadza się do bardzo prostych praktyk. Wystarczy, że każdego dnia – bo regularność, podobnie jak w przypadku każdego innego treningu, jest niezbędna dla uzyskania optymalnych efektów – będziesz dostarczać sobie pobudzających pracę mózgu bodźców.
Praktyką, która w niezwykły sposób wpływa na pracę mózgu, jest medytacja. Pozwala ona przywrócić balans zarówno w sferze tego, co racjonalne, jak i emocjonalne. Jakie inne korzyści płyną z regularnej praktyki? Dowiesz się z TEGO artykułu.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
