Według Ajurwedy, najstarszej nauki o zdrowiu i życiu, Ziemia i wszystko, co się na niej znajduje, składa się z różnych kombinacji 5 żywiołów: ziemi, wody, ognia, powietrza i przestrzeni. Dotyczy to także ludzkiego organizmu, który jest mikrokosmosem w potężnym świecie zewnętrznym. W czym może nam pomóc praca z żywiołami, i jaki mają ma na nas wpływ?
5 żywiołów, klasyfikacja piękna w swej prostocie
Ajurweda zwraca dużą uwagę na zależności pomiędzy nami, a otaczającym nas Wszechświatem. Wszystko i wszyscy jesteśmy ze sobą połączeni. Według teorii pięciu elementów, czyli żywiołów, możemy określić specyficzną naturę wszystkiego, co nas otacza. Każda materia – organiczna i nieorganiczna – posiada w sobie 5 żywiołów, tylko w różnych proporcjach, z jednym dominującym. Dla przykładu: ludzki organizm zawiera w sobie przestrzeń (wszystkie puste miejsca, np. dziurki nosa, uszy) i powietrze (ruch płuc, serca i innych narządów). Ogień uczestniczy w procesie trawienia, woda jest częścią krwi i śliny, a ziemia króluje w stałych strukturach (mięśnie, skóra).
Teoria 5 elementów może wydawać się prosta, ale w rzeczywistości jest ona bardzo wyrafinowaną i potężną metodą, która wyjaśnia podobieństwa pomiędzy ludźmi a światem. Ajurweda mówi, że każdy z nas rodzi się z unikalną kombinacją 5 żywiołów. Te elementy, które są najbardziej odczuwalne, tworzą dosze (vata, pitta, kapha). Dobrze jest mieć świadomość, które żywioły dominują w naszym organizmie i życiu.
Ziemia – korzeń, poczucie istnienia
Żywioł Ziemi to ten element, który buduje i nadaje strukturę. Wiążą się z nim takie cechy, jak: ciężkość, twardość, gęstość, powolność. W przyrodzie ziemia odpowiada wszystkiemu, co stałe: glebie, drzewom, skałom, natomiast w naszym organizmie przejawia się w stałych elementach: kościach, chrząstkach, zębach, paznokciach, skórze. To właśnie ziemia odpowiada za naszą siłę i wytrzymałość. Na poziomie psychicznym daje nam ugruntowanie, stabilność i poczucie bezpieczeństwa. Jest podstawowym elementem, którego potrzebujemy, aby móc się rozwijać.
Wspieranie Żywiołu Ziemi w organizmie:
1. Zwróć uwagę na jakość spożywanych posiłków, aby wspierały ciało i umysł. Ważna jest także atmosfera, w której jemy – zadbaj o brak pośpiechu i gotowanie z miłością i wdzięcznością.
2. Pamiętaj o uziemianiu, czyli o nawiązaniu bezpośredniego kontaktu z naturą.
3. Doskonale sprawdzą się pozycje stojące w jodze, które dają poczucie ugruntowania i stabilności, np. Tadasana (pozycja góry).
Woda – swobodny przepływ
W wielu kulturach woda uważana jest za centrum życia. To siła, która znajduje się wszędzie na naszej planecie: w morzach i oceanach, komórkach roślin i zwierząt. Także nasze ciała w 80% składają się z wody i wypełniają je różne płyny. Żywioł wody uznawany jest za równoważącą, chłodzącą i uspokajającą siłę, która jest niezbędna do utrzymania zdrowia. Na polu emocjonalnym znajdujemy wodę w kreatywności, intuicji, pasji i przyjemności. Uczy nas swobodnego i elastycznego przepływu przez życie i czystej radości z jego tworzenia.
Wspieranie Żywiołu Wody w organizmie:
1. Zacznij dzień od szklanki wody (najlepiej ciepłej). Nie pij jednorazowo dużych ilości wody, dla jej lepszego wchłaniania spożywaj ją małymi łyczkami.
2. Oczyszczaj ciało poprzez kąpiel, która powoduje pozbycie się zanieczyszczeń, złych emocji i uspokojenie emocjonalne.
3. Poszukując Żywiołu Wody w praktyce jogi, skup się na płynności przejść między pozycjami oraz na rozluźnieniu ciała, aby nadać mu miękkości.
Ogień – wewnętrzna przemiana
Żywioł Ognia przejawia się wszędzie tam, gdzie jest gorąco: w błyskawicy, pożarze lasu, ognistej energii słońca. Ciepłe jest jądro ziemi, podobnie jak centrum ludzkiego ciała, czyli żołądek i jelito cienkie. Ogień charakteryzuje światło, trawienie, metabolizm. Ajurweda mówi, że jest to żywioł, którego jest w naszym organizmie najmniej – około 6 procent. Na poziomie psychicznym ogień to siła napędowa do zmian. To pewność siebie, dyscyplina, odwaga i determinacja. Odpowiada też za odczuwanie złości, zazdrości i nienawiści.
Wspieranie Żywiołu Ognia w organizmie:
1. Nasze ciało potrzebuje przebywania na słońcu, czerpania jego energii i ciepła. Nawet, jeśli pogoda za oknem nie sprzyja, poszukaj najbardziej subtelnych przebłysków światła.
2. Aby się oczyścić, rozpal ogień (możesz to zrobić przy ognisku, kominku, ale też przy świecy), wystaw twarz do płomienia i poczuj ciepło na całym ciele.
3. Pamiętaj o energetycznych praktykach jogi, które doskonale rozgrzeją ciało. Taką sesję dobrze jest zakończyć wyciszającą medytacją z płomieniem świecy.
Powietrze – wdech i wydech
Żywioł Powietrza jest obecny we wszystkich formach ruchu: krążeniu krwi, oddychaniu, myśleniu i lokomocji. Gdziekolwiek pojawia się przestrzeń, tam jest powietrze. Samo w sobie jest ono lekkie, przezroczyste, bezkształtne. To żywioł, dzięki któremu oddychamy i wprowadzamy ruch w ciało i tkanki. Powietrze przejawia się w ruchu mięśni, wzdęciach, strzelających stawach, biciu serca. Zasada tego elementu odzwierciedla się również w naszej psychice. Koreluje z poczuciem kochania, świadomością, równowagą i beztroską.
Wspieranie Żywiołu Powietrza w organizmie:
1. Zadbaj o codzienne spacery w naturze, spędzaj dużo czasu na powietrzu i w ruchu.
2. Oddech odpowiada za jakość naszego życia. Prawidłowe oddychanie powinno odbywać się przez nos i angażować przeponę. Zadbaj o spokojne i świadome oddechy.
Przestrzeń – doświadczanie
Eter to subtelny żywioł, który charakteryzuje się pustką i lekkością. Jest wszechobecny – każde ciało ma w sobie przestrzeń, którą wypełniają jakieś substancje. Do przestrzeni w ciele zalicza się: usta, nos, uszy, układ pokarmowy, drogi oddechowe. Pod względem psychologicznym eter zapewnia nam wolność i spokój, a także poczucie oddzielenia i pustki. To praca z umysłem, wizualizacją, pozbywaniem się wzorców, które już nam nie służą.
Wspieranie Żywiołu Przestrzeni w organizmie:
– W eterze znajdują się pozostałe cztery elementy. Jeśli o nie odpowiednio zadbamy, nasza przestrzeń będzie w równowadze. Wsparciem dla balansu powietrza jest medytacja, która łączy nas z poczuciem pustki.
Interesujesz się Ajurwedą? Sprawdź inne nasze artykuły. TU poznasz koncepcję idealnego dnia według Ajurwedy, TU sprawdzisz ajurwedyjskie mikstury na przeziębienie, a TU przeczytasz o ajurwedyjskiej diecie sattwicznej.
Patrycja Zwolińska
Odkąd zaczęłam podążać drogą zdrowia i większej świadomości moje życie obróciło się do góry nogami. Pokochałam stać na głowie, kiedy wszystko jest na właściwym miejscu – włącznie ze mną. Codziennie uczę się sztuki wdzięczności i zachwytu nad naturą, która nie ma sobie równych. Jest dla mnie najlepszym lekarstwem. Kocham górskie wędrówki w nieznane, ale także wpatrywanie się w piękno kwitnących bzów, chodzenie boso po trawie. Kocham po prostu być ze światem, nie przeciw niemu. Na postrzeganie samej siebie i świata wpłynęły znacznie joga i medytacja, które nieustannie uczą mnie pokory i dystansu. Pasjonuje mnie Ajurweda i Medycyna Chińska, które patrzą na człowieka holistycznie. Odkąd zostałam wegetarianką moją nową pasją stało się roślinne gotowanie – uczę się leczyć pożywieniem. Lubię obserwować niebo i wpatrywać się w gwiazdy, które dzięki astrologii bardziej rozumiem. Wracając na ziemię – jestem studentką dziennikarstwa, która ulgę znajduje w pisaniu. Jestem także marzycielką i wolną duszą, która stale szuka swojej ziemskiej ścieżki.
