Szacuje się, że z powodu ADHD może cierpieć aż 366 milionów ludzi na całym świecie. Zaburzenie to dotka ludzi w każdym wieku, jednak pełne spektrum jego objawów najczęściej ujawnia się dopiero między 6 a 12 rokiem życia. Czym dokładnie jest ADHD i dlaczego nie można go mylić ze zwykłą nadpobudliwością?
ADHD – czym dokładnie jest?
Samodzielne diagnozowanie się na ADHD stało się niemal tak powszechne jak nazywanie chwilowego dołka emocjonalnego depresją. Wystarczy, aby ktoś wykazał się ponadprzeciętną energią lub niemożnością skupienia uwagi, żeby padło podsumowanie: to na pewno ADHD. Jednak otrzymanie prawdziwej diagnozy jest trochę bardziej skomplikowane. ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder, zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, nadpobudliwość psychoruchowa) najczęściej diagnozuje się u dzieci w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym, gdy objawy stają się bardziej widoczne w kontekście wymagań edukacyjnych i społecznych. Proces diagnozy może być skomplikowany i czasochłonny z powodu różnorodności objawów ADHD, które mogą być interpretowane jako przejawy innych problemów behawioralnych lub emocjonalnych. Diagnoza wymaga zbierania szczegółowego wywiadu, obserwacji zachowania oraz przeprowadzenia różnorodnych testów, co może być czasochłonne, ale niezbędne do właściwego zrozumienia i zarządzania tym zaburzeniem. Spektrum objawów ADHD jest różnorodne i obejmuje zarówno trudności z koncentracją, jak i hiperaktywność oraz impulsywność. Oto kilka typowych objawów, które mogą występować:
Trudności z koncentracją: Osoby z ADHD często mają problem z utrzymywaniem uwagi, co prowadzi do łatwego rozpraszania się. Mogą mieć trudności z prowadzeniem dłuższej rozmowy, aktywnym słuchaniem lub organizowaniem swojej pracy. Koncentracja na jednym zadaniu przez dłuższy czas jest wyzwaniem, co może wpływać na efektywność w wykonywaniu obowiązków.
Hiperaktywność: Ta cecha objawia się nadmierną ruchliwością i niepokojem. Osoby dotknięte hiperaktywnością często nie mogą usiedzieć w miejscu przez długi czas i mają trudności z utrzymaniem wewnętrznego spokoju. W sytuacjach, gdzie wymagane jest siedzenie w miejscu, mogą odczuwać narastające, wewnętrzne rozedrganie.
Impulsywność: Impulsywność to skłonność do podejmowania szybkich decyzji bez dokładnego przemyślenia konsekwencji. Osoby z ADHD mogą działać lub mówić bez zastanowienia, co może prowadzić do niekontrolowanych reakcji niekomfortowych sytuacji społecznych.
Nieprzewidywalność emocjonalna: Zmiany nastroju i trudności w regulacji emocji są częstymi objawami ADHD. Osoby te mogą łatwo przechodzić z jednego stanu emocjonalnego do drugiego, co wpływa na ich codzienne funkcjonowanie. Często doświadczają frustracji lub złości w sytuacjach, które nie idą zgodnie z ich oczekiwaniami.
Problemy z organizacją i planowaniem: Osoby z ADHD mogą mieć trudności w koordynowaniu swojego grafiku i zadań. Zapominają o codziennych obowiązkach, mają problemy z zarządzaniem czasem i planowaniem przyszłych działań. Brak struktury w codziennych obowiązkach może prowadzić do chaosu i chronicznego stresu.
Zmiany w aktywności mózgu: ADHD wpływa na funkcjonowanie mózgu, szczególnie na przetwarzanie informacji, pamięć roboczą i zdolności wykonawcze. Osoby z ADHD mogą mieć trudności z utrzymaniem uwagi i skupienia, co jest wynikiem nieprawidłowości w działaniu różnych obszarów mózgu odpowiedzialnych za te funkcje.
3 typy ADHD
Diagnoza ADHD to skrupulatna analiza przeprowadzana przez specjalistów, takich jak psychiatra i psycholog. Proces ten obejmuje ocenę symptomów, przeprowadzenie wywiadu z pacjentem oraz wykonanie testów psychologicznych w celu dokładnego zdiagnozowania i potwierdzenia obecności objawów ADHD. Istotne jest określenie czasu trwania symptomów oraz ich wpływu na codzienne funkcjonowanie, a także wykluczenie innych możliwych przyczyn, takich jak stres czy inne problemy zdrowia psychicznego, które często towarzyszą ADHD lub mogą być wynikiem nieleczonych objawów tego zaburzenia. ADHD może występować w trzech głównych typach, różniących się głównymi objawami:
(ADHD-1) z deficytem uwagi:
– Charakteryzuje się trudnościami w utrzymywaniu uwagi i koncentracji,
– Osoby z tym typem ADHD mogą łatwo się rozpraszać, mają trudności z organizacją zadań i często zapominają o codziennych obowiązkach,
– Mogą wydawać się być roztrzepane, niezorganizowane i mają trudności w wykonaniu zadań wymagających długotrwałej uwagi.
(ADHD-H): typ hiperaktywny z nadmierną ruchliwością i impulsywnością
– Charakteryzuje się nadmiernym poziomem aktywności fizycznej oraz impulsywnym zachowaniem,
– Osoby z tym typem ADHD mogą mieć trudności z regulowaniem emocji, często są niespokojne i mają dużą potrzebę ruchu
– Są skłonne do podejmowania nagłych decyzji bez przemyślenia konsekwencji, co może prowadzić do problemów w relacjach interpersonalnych.
(ADHD-C): typ mieszany:
– To najczęściej występujący typ ADHD,
– Charakteryzuje się równoczesnym występowaniem problemów w utrzymaniu koncentracji oraz hiperaktywnością i impulsywnością,
– Objawy mogą się różnić w zależności od sytuacji, ale zazwyczaj występują problemy z zarządzaniem codziennymi obowiązkami i relacjami interpersonalnymi.
ADHD a nadpobudliwość
Czy każda osoba, u której występują zaburzenia koncentracji lub nadpobudliwość ruchowa powinny obawiać się rozwoju ADHD? Zdecydowanie nie. Nadpobudliwość i ADHD, choć mogą wykazywać podobne objawy, są różnymi zjawiskami wymagającymi odrębnego podejścia. Nadpobudliwość odnosi się często do krótkotrwałych epizodów wzmożonej aktywności, które mogą być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak stres czy nadmiar bodźców zewnętrznych. Objawy te zazwyczaj ustępują w momencie, gdy przestaniemy być poddawani działaniu generujących je bodźców. Z kolei ADHD jest złożonym zaburzeniem neurobiologicznym, które objawia się trudnościami z koncentracją, nadmierną impulsywnością i hiperaktywnością, często utrzymującymi się przez dłuższy czas i znacząco wpływającymi na codzienne funkcjonowanie. Ważne jest, aby nie bagatelizować objawów ADHD ani nie nadużywać tej diagnozy, ponieważ może to prowadzić do niewłaściwego leczenia lub niedostatecznego zrozumienia potrzeb jednostki cierpiącej na to zaburzenie. Osoby z ADHD potrzebują wsparcia, zrozumienia i odpowiedniego leczenia, które uwzględnia ich specyficzne potrzeby i wyzwania.
Czujesz, że zaburzenia koncentracji dopadają Cię coraz cześciej? Sprawdź, jak możesz sobie z nimi radzić dzięki wprowadzeniu drobnych zmian do codziennej rutyny. Piszemy o tym TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
