Czy mamy tu jakichś fanów alergii? Nie? Cóż, nic dziwnego, kto na ochotnika lubiłby kichanie, podrażnienie śluzówki, duszności… Jak wynika z danych The World Allergy Association, alergie mogą obniżać jakość życia aż 40% światowej populacji. Czy wiesz, skąd właściwie się biorą?
Czym są alergie?
Kiedy zapytasz alergika o ulubioną porę roku, pewnie nie będzie kierować się tym, czy woli wygrzewać się w słońcu czy szusować na nartach przez śnieg. Najgorszym sezonem dla alergików jest zazwyczaj wiosna. W tym okresie drzewa, trawy i rośliny zaczynają intensywnie pylić, co powoduje wzrost stężenia alergenów w powietrzu. Wyższe temperatury dodatkowo potęgują rozprzestrzenianie się pyłków, co sprawia, że alergeny są obecne w większych ilościach i na większych obszarach. Lato niekoniecznie przynosi ulgę, chociażby dlatego, że spędzamy więcej czasu na świeżym powietrzu, co sprawia, że trudniej się przez alergenami ustrzec. W miesiącach letnich, trawy takie jak życica, kupkówka pospolita, tymotka i trzcina cukrowa intensywnie pylą. Są one jednymi z najczęstszych letnich alergenów i mogą powodować silne reakcje alergiczne. Warto dodać, że trawy są wszechobecne, więc nawet wyjście do osiedlowego sklepu może okazać się dla alergików drogą przez mękę. Zimą też nie jest lepiej – mimo że stężenie pyłków jest wtedy niższe, alergicy mogą cierpieć z powodu roztoczy kurzu domowego i pleśni, które rozwijają się w zamkniętych, ogrzewanych pomieszczeniach. Alergia to reakcja układu odpornościowego na substancje, które normalnie są nieszkodliwe dla większości ludzi. Te substancje nazywane są alergenami. Kiedy osoba podatna na alergie zetknie się z alergenem, jej układ odpornościowy reaguje przesadnie, jakby alergen był dla niego intruzem. Alergeny dostają się do organizmu przez nos, usta, skórę lub drogą pokarmową. Układ odpornościowy, który zwykle chroni przed infekcjami, błędnie identyfikuje alergen jako zagrożenie. Organizm zaczyna natychmiast produkować przeciwciała zwane immunoglobuliną E (IgE), które mają na celu zwalczenie alergenu. Kiedy przeciwciała IgE wykrywają alergen, wywołują uwalnianie histaminy i innych substancji chemicznych z komórek układu odpornościowego. Histamina i inne chemikalia powodują objawy alergiczne, takie jak:
Kichanie i katar: Typowe przy alergiach na pyłki i roztocza.
Swędzenie oczu i łzawienie: Częste przy alergiach sezonowych.
Wysypki i pokrzywka: Reakcje skórne na kontakt z alergenami.
Trudności w oddychaniu: Mogą wystąpić przy alergiach na pyłki, sierść zwierząt, a także przy astmie alergicznej.
Obrzęki: Mogą wystąpić w miejscach, gdzie ciało miało kontakt z alergenem, np. wargi, język, gardło.
Alergie – jak je rozróżnić?
Chronienie się przed pyłkami roślin to ważny krok w radzeniu sobie z alergiami, ale niestety nie wystarcza, aby całkowicie zniwelować objawy alergii. Do innych typowych alergenów zaliczamy:
Sierść i naskórek zwierząt: Skóra, sierść i ślina zwierząt, takich jak koty i psy, mogą powodować alergie.
Pokarmy: Niektóre osoby są uczulone na pokarmy, takie jak orzeszki ziemne, mleko, jaja, ryby czy skorupiaki.
Roztocza kurzu: Małe organizmy żyjące w kurzu domowym mogą wywoływać alergie.
Pleśnie: Zarodniki pleśni mogą powodować alergie, zwłaszcza w wilgotnych środowiskach.
Ukąszenia owadów: Jad niektórych owadów, takich jak pszczoły czy osy, może wywoływać silne reakcje alergiczne.
Zdarza się, że organizm reaguje na alergeny w jeszcze bardziej skomplikowany sposób. Alergia krzyżowa to zjawisko, w którym układ odpornościowy reaguje tak samo na białka w różnych alergenach, ponieważ ich struktury są na tyle podobne, że organizm nie potrafi ich od siebie odróżnić. W wyniku tego osoba uczulona na jeden alergen (np. pyłki roślin) może doświadczać reakcji alergicznej po kontakcie z innym, pokrewnym alergenem (np. pewnymi pokarmami). Przykłady? Oto kilka:
Pyłki brzozy i owoce: Osoby uczulone na pyłki brzozy mogą reagować na jabłka, gruszki, wiśnie
czy marchew.
Pyłki traw i warzywa: Uczulenie na pyłki traw może powodować reakcje na pomidory, melony czy pszenicę.
Lateks i owoce: Alergia na lateks może powodować reakcje na banany, awokado, kiwi czy kasztany.
Alergie – jak sobie z nimi radzić?
Alergie towarzyszą wielu osobom na co dzień i mogą znacząco wpływać na jakość życia. Dobra wiadomość jest taka, że istnieją sposoby na radzenie sobie z nimi i zmniejszenie ich wpływu na nasze zdrowie. Czy alergie można wyleczyć? Odpowiedź jest bardziej skomplikowana, ale na szczęście istnieją różne metody leczenia i zarządzania objawami, które mogą uczynić życie z alergią znacznie łatwiejszym. Jednym z najpopularniejszych sposobów radzenia sobie z alergiami są leki przeciwhistaminowe. Działają one poprzez blokowanie działania histaminy – substancji chemicznej uwalnianej przez układ odpornościowy podczas reakcji alergicznej. Leki te mogą skutecznie łagodzić objawy, takie jak kichanie, swędzenie, katar czy łzawienie oczu. Są dostępne bez recepty oraz na receptę i można je stosować zarówno doraźnie, jak i profilaktycznie. Immunoterapia, znana również jako odczulanie, jest bardziej zaawansowaną metodą leczenia alergii. Polega na stopniowym wprowadzaniu do organizmu małych, ale rosnących dawek alergenu, co ma na celu „przyzwyczajenie” układu odpornościowego do jego obecności i zmniejszenie reakcji alergicznej. Immunoterapia może być prowadzona w formie zastrzyków (immunoterapia iniekcyjna) lub tabletek podjęzykowych (immunoterapia podjęzykowa). Jest to proces długotrwały, trwający zazwyczaj od 3 do 5 lat, ale może prowadzić do trwałego złagodzenia objawów alergii. Najprostszym, choć nie zawsze najłatwiejszym sposobem radzenia sobie z alergiami, jest unikanie alergenów. Może to oznaczać trzymanie się z dala od pyłków roślin w okresie pylenia, regularne sprzątanie domu, aby zminimalizować obecność roztoczy kurzu domowego, czy unikanie pewnych pokarmów. W praktyce nie zawsze jest to możliwe, ale świadomość i podejmowanie odpowiednich kroków mogą znacznie zmniejszyć nasilenie objawów.
Zastanawiasz się, gdzie w Twoim domu mogą kryć się alergeny? Pomagamy Ci je namierzyć TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
