Serwisy streamingowe wiedzą, jak utrzymać nas w sieci. Codziennie pojawiają się propozycje nowych seriali, których po prostu nie można nie chcieć obejrzeć. Wabią trailerami, obsadami, obietnicami odcięcia się od być może zbyt wymagającej rzeczywistości i odrobiną relaksu. A co, kiedy owa odrobina zaczyna rozrastać się tak bardzo, że przestaje pozostawiać miejsce na cokolwiek innego w naszym czasie wolnym? Czym dokładnie jest binge watching i jak wyjść z błędnego koła oglądania seriali?
Co to jest binge watching?
W samym tylko 2023 r. w USA zostało wyprodukowanych 516 seriali. Życia by nie starczyło, żeby obejrzeć wszystkie produkcje (szczególnie zakładając, że większość z nich zapewne ma więcej niż jeden sezon, każdy sezon średnio 10 odcinków, a każdy odcinek średnio 25 minut…) z samych tylko Stanów Zjednoczonych. Mimo że tamtejsze produkcje wciąż należą do tych najchętniej oglądanych na świecie, rodzime seriale potrafią być równie wciągające. Pytanie więc, na co poświęcać czas w długie, jesienne wieczory? Dla niezdecydowanych z pomocą przychodzą serwisy takie jak metacritic.com, które oferują regularnie update’owane rekomendacje opatrzone są hasłem „Discover your next binge-worthy TV show”.
Binge watching, czyli tzw. „maraton serialowy,” polega na oglądaniu kilku odcinków serialu lub całego sezonu w jednym ciągu, najczęściej bez przerw i o wiele dłużej, niż pierwotnie planowaliśmy. To zjawisko stało się powszechne dzięki serwisom streamingowym, które oferują dostęp do całych serii bez konieczności czekania na kolejne odcinki. Choć taka forma spędzania czasu może być świetną rozrywką, warto zwrócić uwagę na oznaki, gdy binge watching przeradza się w nawyk, który może wpłynąć na Twoje samopoczucie i codzienne funkcjonowanie.
Intensywne oglądanie seriali i filmów związane jest z hormonem dobrego samopoczucia – dopaminą. Więcej pisaliśmy o tym TU.
Binge watching i jego objawy
Jakie są objawy binge watchingu? Oto te najpopularniejsze:
„Jeszcze tylko jeden odcinek”
Jednym z najczęstszych objawów binge watchingu jest przekonywanie siebie, że „to już ostatni odcinek”. Jeśli wielokrotnie powtarzasz sobie, że zakończysz oglądanie na kolejnym epizodzie, ale mimo to sięgasz po jeszcze jeden, binge watching zyskał nad Tobą kontrolę. Ten mechanizm działa szczególnie silnie, gdy serial kończy się dramatycznym cliffhangerem, zostawiając Cię w niepewności co do dalszych losów bohaterów. Takie podejście może łatwo przerodzić się w nałóg – od jednego odcinka do następnego.
Niedobór snu
Jeśli zarywasz noce, bo wciągający serial po prostu nie pozwala Ci przerwać oglądania, binge watching może negatywnie wpływać na Twoje zdrowie. Niewystarczająca ilość snu szybko odbija się na samopoczuciu, koncentracji i produktywności. Serialowe zarwane noce powodują, że zaczynasz dzień na totalnym zmęczeniu, co przekłada się na obniżenie efektywności, a w dłuższym czasie może prowadzić do chronicznego zmęczenia. Ograniczenie snu dla kolejnych odcinków to sygnał, że binge watching przybrał niezdrową formę.
Zaniedbywanie obowiązków
Kiedy kolejne odcinki zaczynają wygrywać z Twoimi obowiązkami, jest to wyraźny znak, że binge watching wpływa na Twoje codzienne życie. Praca, nauka, a nawet domowe zadania mogą zejść na dalszy plan, kiedy serialowa fabuła staje się priorytetem. Bywa, że wciągający sezon zmusza Cię do odłożenia na później zadań, co może prowadzić do nagromadzenia zaległości. Jeśli zaczynasz ignorować swoje obowiązki, by poświęcić się serialom, binge watching wymyka się spod kontroli.
Silna potrzeba obejrzenia kolejnego sezonu
Uczucie pustki po zakończeniu sezonu jest typowym objawem binge watchingu. Kiedy kończysz serial, od razu pojawia się potrzeba znalezienia czegoś nowego, by wypełnić pustkę po ulubionej serii. Zaczynasz przeglądać platformy streamingowe, by znaleźć kolejny, równie angażujący tytuł. Ta potrzeba stałego zanurzenia w nowej fabule może świadczyć o przywiązaniu do serialowego trybu życia, a także o uzależnieniu od dostarczanej w ten sposób rozrywki.
Unikanie przerw i nadmierne przywiązanie do ciągłości
Jednym z mniej oczywistych, ale znaczących objawów binge watchingu jest unikanie przerw podczas oglądania. Przykładem może być jedzenie przed ekranem zamiast przerywania odcinka na czas wyjścia do kuchni czy innych krótkich obowiązków. Taka determinacja w utrzymaniu ciągłości seansu świadczy o pewnym stopniu obsesji – binge watching staje się wówczas intensywnym doświadczeniem, w którym trudno znaleźć przestrzeń na przerwy.
Binge watching – jak z nim walczyć?
Binge watching to forma rozrywki, która może stanowić świetny sposób na relaks, ale przy częstym stosowaniu warto pamiętać o zachowaniu równowagi. Czas spędzony na oglądaniu seriali jest z pewnością przyjemny, jednak długotrwałe sesje mogą negatywnie wpływać na zdrowie fizyczne i psychiczne, powodując konsekwencje takie jak:
– Przemęczenie i chroniczne niedobory snu,
– Problemy z koncentracją i spadek produktywności,
– Zwiększone ryzyko otyłości z powodu braku ruchu,
– Nasilenie dolegliwości bólowych, takich jak bóle pleców i szyi,
– Zwiększona podatność na zaburzenia nastroju, w tym lęki i depresję,
– Zaniedbywanie codziennych obowiązków,
– Obniżenie poziomu aktywności fizycznej,
– Obniżona jakość relacji społecznych z powodu izolacji,
– Podwyższone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Przejmij kontrolę, czyli binge watching w ryzach
Chcesz odzyskać kontrolę nad swoim czasem i nie dopuścić do negatywnych konsekwencji spędzania zbyt dłużej jego ilości przed ekranem komputera lub telewizora? Oto pięć pomysłów, które pomogą Ci ograniczyć binge watching – bez wyrzeczeń, za to z korzyścią dla Twojego zdrowia i samopoczucia:
Wyznacz limit czasowy
Zamiast oglądać „do końca sezonu,” spróbuj ustalić sobie maksymalny czas oglądania – np. półtorej godziny dziennie. Możesz nawet ustawić minutnik, aby przypomniał Ci o końcu seansu. Działa to jak mały reset, który pozwala wrócić do innych rzeczy, zanim wpadniesz w wir kolejnych odcinków. Po jakimś czasie poczujesz, że łatwiej Ci zachować umiar i nie przeskakiwać z jednego odcinka do drugiego.
Stwórz swoją „listę do oglądania”
Mając listę seriali, które naprawdę chcesz obejrzeć, ograniczysz chaotyczne wybieranie losowych tytułów. Ustal, że oglądasz tylko to, co znajduje się na Twojej liście, i zrezygnuj z kolejnych serii, które przyciągają Cię przypadkowo. Dzięki temu zachowasz zdrowy balans i skoncentrujesz się na kilku wybranych tytułach, zamiast zapełniać cały wolny czas oglądaniem.
Zapraszamy do zapoznania się z naszymi rekomendacjami inspirujących filmów dokumentalnych.
Rób przerwy na aktywność
Po każdym odcinku zrób kilka minut przerwy – na spacer po pokoju, lekkie rozciąganie lub zrobienie sobie zdrowego napoju. Taka aktywność nie tylko przerywa ciągłość seansu, ale także dodaje Ci energii i pomaga w utrzymaniu koncentracji. Przerwy fizyczne to też okazja, by rozładować napięcie i zapobiec zasiedzeniu się przed ekranem.
Umów się na seanse z przyjaciółmi
Oglądanie z bliskimi lub przyjaciółmi to świetny sposób na wspólne doświadczenie, które nie trwa godzinami. Możecie ustalić, że obejrzycie tylko kilka odcinków i później podzielicie się wrażeniami, zamiast samotnie pochłaniać całą serię. Dzięki temu możesz cieszyć się serialem i rozmową, a seanse stają się bardziej okazjonalne, co pomaga ograniczyć nadmiar oglądania.
Znajdź zamiennik dla seansów
Zamiast binge watchingu spróbuj innej przyjemnej aktywności, która sprawi Ci frajdę – może być to książka, podcast, krótki spacer albo gotowanie czegoś nowego. Takie zamienniki mogą wprowadzić Cię w podobny nastrój relaksu, a jednocześnie odciągnąć Cię od niekończącego się maratonu przed ekranem. Odkrycie przyjemności poza serialami daje Ci szansę na lepszą równowagę i zdrowsze spędzanie wolnego czasu.
Szukasz pomysłu na alternatywy dla długich, serialowych seansów? Lstę książek, które rozgrzeją Cię w jesienno- zimowe wieczory znajdziesz TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
