Zgodnie z ajurwedą – starożytną nauką o zdrowiu i życiu, to, co jemy wpływa na stan naszego umysłu. Po preferencjach żywieniowych danej osoby możemy więc rozpoznać jej mentalność. Jako istoty ludzkie powinniśmy zwiększać w sobie sattwę, jedną z trzech właściwości (gun). To właśnie tej jakości poświęcamy dzisiejszy artykuł!
Ajurweda wyróżnia trzy podstawowe guny – energie, dzięki którym istnieje wszystko we Wszechświecie, włącznie z każdą komórką naszego ciała. Określają one nie tylko stan umysłu, ale także styl życia, środowisko, w jakim żyjemy oraz jakość jedzenia, które spożywamy. Każda z właściwości występuje w otaczającym nas świecie i pełni określoną rolę. I tak wyróżniamy: sattwę (harmonia i równowaga), radźas (stymulacja, działanie), tamas (zastój, zaburzenie). W obecnym tempie życia, kiedy ciągle śpieszymy się i zapominamy o tym, co ważne, mamy przesyt guny radźasu. Wpływa ona niekorzystnie na umysł i ciało, wprowadza zamęt, prowadzi do chorób. Na szczęście mamy wpływ na nasze życie, dzięki czemu możemy się „usattwiczać”! Robimy to poprzez codzienne małe kroki, takie jak okazywanie dobroci, skupienie się na oddechu, czy świeżo przygotowane wegetariańskie jedzenie.
Sattwa
W filozofii indyjskiej słowo „sattwa” oznacza coś pozytywnego, dobroć i czystość. Jest to właściwość, która odpowiada harmonii, subtelności i równowadze. Sattwa to najwyższe wibracje, uduchowienie, świadome doświadczenia, „to, co wznosi duszę ku boskości”. W ludzkich duszach cechuje się zdrowiem, szczęściem i wewnętrznym spokojem.
A w praktyce?
“Jedzenie, które poprawia stan życia, daje czystość, zdrowie, radość, a zarazem jest smaczne, oleiste, odżywcze i przyjemne, jest ulubionym pożywieniem ludzi o osobowości satwicznej.”
Bhagavad Gita, XVII. 8
Za najkorzystniejsze pożywienie dla człowieka, ajurweda uważa dietę sattwiczną, która zawiera dużo prany (energii życiowej). Powstała ona tysiące lat temu w Indiach, a jej bazę stanowiła obserwacja własnego organizmu i rytmów natury. Regularne spożywanie pokarmów sattwicznych zapobiega chorobom, oczyszcza organizm
i pomaga w utrzymaniu dobrego zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego. To najlepsza ajurwedyjska profilaktyka. Aby jedzenie służyło całemu organizmowi, wyróżnia się kilka podstawowych zasad:
1. Jedzenie powinno być ciepłe i świeżo przygotowane, wpływa to pozytywnie na układ trawienny.
2. Pokarm powinno się spożywać w odpowiedniej ilości, ponieważ jego nadmiar szkodzi tak samo jak niedobór.
3. Posiłek można zacząć dopiero wtedy, gdy poprzedni został odpowiednio strawiony. Dzieje się tak, gdy przerwy między posiłkami wynoszą przynajmniej cztery do pięciu godzin.
4. Jedzenie powinno być przeżuwane w odpowiednim tempie. Jeśli jemy zbyt szybko, pokarm nie zostanie dobrze strawiony, co w efekcie prowadzi do powstawania toksyn (ama).
5. Należy jeść w spokoju i skupiać się na przyjemności spożywania posiłku.
6. Pokarm powinien być trochę wilgotny i oleisty, co podkreśla jego pyszny smak i pobudza zdolność trawienia.
7. Najlepiej spożywać posiłki o regularnych porach.
8. Jedzenie powinno być zgodne z naszym typem konstytucyjnym (doszą), klimatem, w którym żyjemy i zapotrzebowaniem na energię.
9. Aby posiłek był sattwiczny, musi zostać przygotowany z dobrymi intencjami, miłością i czystością. Nastawienie kucharza zmienia bowiem naturę przygotowanego jedzenia.
10. Świeże produkty powinny pochodzić z organicznych upraw, aby nie zawierały w sobie konserwantów, barwników i innych środków chemicznych.
11. Należy ograniczyć spożywanie posiłków przetworzonych, paczkowanych, takich jak fast food.
Jakie produkty są sattwiczne?
Dieta sattwiczna to dieta ściśle wegetariańska. W źródłowych tekstach ajurwedyjskich można odnaleźć wskazówki dotyczące spożywania mięsa, jednak na przestrzeni wieków sposób hodowli zwierząt bardzo się zmienił. Mięso, pochodzące od zwierzęcia, które nie żyło w swoim naturalnym otoczeniu jest tamasowe, a więc toksyczne. Ludzki organizm trawi taki pokarm od 48 do 72 godzin (w przypadku surowego mięsa). Do produktów sattwicznych zaliczamy więc:
– Świeże warzywa i owoce,
– Pełnoziarniste zboża i kasze,
– Orzechy i nasiona,
– Mleko i masło klarowane (ghee),
– Oleje roślinne,
– Naturalne substancje słodzące: miód, melasa trzcinowa, daktyle,
– Przyprawy i zioła, np. kardamon, kurkuma, kolendra, imbir, kumin,
– Herbaty ziołowe i woda.
Ajurweda jest wciąż aktualna. Potwierdzenie skuteczności starożytnej diety sattwicznej, można odnaleźć we współczesnych zaleceniach dietetycznych i badaniach naukowych. Warto wypróbować jej na własnej skórze, aby cieszyć się wysokim poziomem energii i dobrym stanem zdrowia. Czerpmy z mądrości naszych przodków!
Patrycja Zwolińska
Odkąd zaczęłam podążać drogą zdrowia i większej świadomości moje życie obróciło się do góry nogami. Pokochałam stać na głowie, kiedy wszystko jest na właściwym miejscu – włącznie ze mną. Codziennie uczę się sztuki wdzięczności i zachwytu nad naturą, która nie ma sobie równych. Jest dla mnie najlepszym lekarstwem. Kocham górskie wędrówki w nieznane, ale także wpatrywanie się w piękno kwitnących bzów, chodzenie boso po trawie. Kocham po prostu być ze światem, nie przeciw niemu. Na postrzeganie samej siebie i świata wpłynęły znacznie joga i medytacja, które nieustannie uczą mnie pokory i dystansu. Pasjonuje mnie Ajurweda i Medycyna Chińska, które patrzą na człowieka holistycznie. Odkąd zostałam wegetarianką moją nową pasją stało się roślinne gotowanie – uczę się leczyć pożywieniem. Lubię obserwować niebo i wpatrywać się w gwiazdy, które dzięki astrologii bardziej rozumiem. Wracając na ziemię – jestem studentką dziennikarstwa, która ulgę znajduje w pisaniu. Jestem także marzycielką i wolną duszą, która stale szuka swojej ziemskiej ścieżki.
