Dlaczego nie mogę schudnąć? To pytanie za 100 punktów, które pewnie zadał sobie kiedyś każdy, kto próbując zredukować wagę ciągle napotykał na opór ze strony ciała. Przyglądamy się temu, co to ciało może próbować nam zakomunikować, kiedy mimo naszych coraz bardziej świadomych wyborów związanych z dietą i ruchem waga ani drgnie.
Dlaczego chcę schudnąć?
Długo zastanawialiśmy się, jak w ogóle zacząć rozmawiać o chudnięciu, żeby nie stworzyć błędnego przekonania o tym, że lobbujemy za gonitwą za niedoścignionymi fizycznym ideałami. Nie w tym rzecz. Każdy z nas ma jedno ciało i każdy ma prawo decydować, jak się w nim czuje (a w związku z tym jakie zmiany w jego obrębie chce wprowadzać). To, co dla nas jest ważne, to pomóc Wam zrozumieć, w jaki sposób podejść do tego stopniowo i rozważnie, bez ulegania presji otoczenia narzucającej jakieś standardy wyglądu oraz zrozumieć, jakie rzeczy mogą w trakcie tego procesu nie przyczyniać się do osiągnięcia celu. Jak pokazują badania, zwiększony focus na „poprawę” (bierzemy to słowo w cudzysłów, bo takiego określenia używali respondenci) wyglądu to nie jedyny powód, dla którego bierzemy liczby wyskakujące na wadze na tapet. Do innych powodów można zaliczyć:
– Poprawę sprawności fizycznej,
– Chęć zadbania o zdrowie tu i teraz,
– Troska o swój stan zdrowotny w przyszłość,
– Zwiększenie poziomu energii,
– Zwiększenie odczuwania życiowego dobrostanu.
Żaden z tych powodów nie brzmi irracjonalnie, prawda? No właśnie, dlatego idąc dalej tropem, że każdy z nas ma prawo dbać i zmieniać swoje ciało tak jak chce, byle nie odbywało się to w sposób destrukcyjny ani na poziomie fizycznym, ani psychicznym, staramy się usunąć z drogi potencjalne przeszkody.
Dlaczego nie mogę schudnąć?
Nie jest tak, że nasza waga uzależniona jest tylko i wyłącznie od tego, co i jak jemy. Oczywiście ilość spożywanych kalorii i rodzaje źródeł, z których te kalorie pochodzą, odgrywa ogromną rolę w procesie chudnięcia i tycia, ale to nie jedyny wyznacznik sukcesu. Poza dietą, nasza waga może być warunkowana różnorodnymi czynnikami, w tym:
Aktywnością fizyczną Regularna aktywność fizyczna, taka jak ćwiczenia aerobowe, siłowe czy też trening wytrzymałościowy, może przyczynić się do utrzymania lub zmniejszenia wagi poprzez spalanie kalorii i budowanie masy mięśniowej.
Genetyką Dziedziczymy pewne cechy genetyczne, które mogą wpływać na naszą skłonność do przybierania na wadze lub utrzymania jej. Niektóre osoby mogą mieć szybszy lub wolniejszy metabolizm, co również może mieć wpływ na naszą wagę.
Zdrowiem psychicznym Stres, napięcie emocjonalne i inne czynniki związane z naszym zdrowiem psychicznym mogą determinować nasze nawyki żywieniowe i poziom aktywności fizycznej, co z kolei może mieć wpływ na wagę.
Warunkami środowiskowymi Czynniki środowiskowe, takie jak dostępność zdrowych produktów spożywczych, styl życia rodziny i przyjaciół, kultura jedzenia w miejscu zamieszkania mogą wpływać na nasze nawyki żywieniowe i aktywność fizyczną, a w konsekwencji na naszą wagę.
Biorąc pod uwagę ilość i złożoność tych czynników, na pytanie „dlaczego nie mogę schudnąć?” nie ma tylko jednej odpowiedzi. Fakt, że mimo różnego rodzaju starań nasza waga stoi w miejscu, może wynikać z przyczyn takich jak:
Zbyt duża presja psychiczna Presja psychiczna może prowadzić do kumulacji stresu i negatywnych emocji, które często mogą skutkować kompulsywnym jedzeniem lub nadmiernym spożywaniem comfort foodów, co może przyczynić się do przyrostu masy ciała zamiast chudnięcia. Ponadto osoby doświadczające presji psychicznej związanej z wyglądem mogą mieć niskie poczucie własnej wartości, co może prowadzić do negatywnego podejścia do własnego ciała. To z kolei prosta droga do problemów z samoakceptacją i zajadaniem emocji. Dlatego być może odpowiedź na pytanie „dlaczego nie mogę schudnąć?” brzmi „bo za bardzo tego chcę…”.
Stres Jeśli Twój tryb życia jest bardzo stresujący, negatywne emocje z nim związane mogą wpływać na turbulencje w procesie zrzucania wagi. Stres może zakłócać normalne funkcjonowanie hormonów regulujących apetyt, takich jak grelina i leptyna. To może prowadzić do nadmiernego uczucia głodu lub zmniejszonego poczucia sytości, co z kolei sprzyja nadmiernemu spożywaniu pokarmów. W momencie stresu często sięgamy po jedzenie jako formę ucieczki lub pocieszenia. Spożywanie nadmiaru kalorii, szczególnie w postaci comfort foodów bogatych w tłuszcze i cukry, może prowadzić do przyrostu masy ciała i utrudniać proces odchudzania.
Zaburzenia rytmu snu Brak snu może prowadzić do zmęczenia i obniżenia poziomu energii, co może zniechęcać do podejmowania aktywności fizycznej. Osoby zmęczone często unikają ćwiczeń lub są mniej aktywne w ciągu dnia, co utrudnia proces spalania kalorii i utraty wagi. Warto też pamiętać, że regularny, jakościowy sen wpływa na prawidłowe funkcjonowanie metabolizmu, w tym na przemiany związane z magazynowaniem i spalaniem tłuszczu. Brak snu może zaburzać te procesy, co może prowadzić do zmniejszenia tempa metabolizmu i utrudniać proces odchudzania.
Zbyt dużo „zdrowych” produktów Wróćmy na chwilę do kwestii diety, ale w wydaniu, które może zdawać się być bardzo niewinnym. Jeśli tak bardzo starasz się uniknąć zjedzenia kawałka ulubionego ciasta na piątkowej kolacji u przyjaciół, że cały weekend spędzisz sobie na kompensowaniu braku deseru blachą tofurnika („jest zdrowy, więc mogę!”), w ostatecznym rozrachunku więcej stracisz niż zyskasz. Kawałek takiego ciasta to średnio 500 kcal, więc jeśli dorzucisz je do swojego jadłospisu codziennie, zafundujesz sobie naprawdę sporą nadwyżkę energetyczną. Pamiętaj więc, że produkty obrandowane hasłem „zdrowe” lub „fit”, szczególnie te z kategorii deserów, również mogą tuczyć. Ponadto niektóre z nich mogą też zawierać sztuczne dodatki chemiczne, konserwanty i wzmacniacze smaku, szkodliwe dla zdrowia w dłuższej perspektywie.
Zbyt restrykcyjna dieta Radykalne cięcie kalorii po to, aby jak najszybciej schudnąć to naprawdę najgorsze, co może zrobić swojemu ciału. Zbyt niska kaloryczność diety może spowodować spowolnienie metabolizmu. W odpowiedzi na niedobór kalorii organizm może przejść w tryb oszczędzania energii, co oznacza, że spala mniej kalorii nawet podczas codziennych czynności, co utrudnia proces utraty wagi. Głodzenie się może prowadzić do większego uczucia głodu i obsesyjnego myślenia o jedzeniu, a stąd prosta droga do napadów objadania się. To z kolei może zniweczyć wysiłki mające na celu utratę wagi. To jeszcze nie wszystko: zbyt restrykcyjna dieta może prowadzić do utraty masy mięśniowej, a nie tylko tkanki tłuszczowej. Spadek masy mięśniowej może obniżyć tempo metabolizmu, co utrudnia utratę wagi i może prowadzić do efektu jo-jo po zakończeniu diety.
Diety bardzo restrykcyjne mogą prowadzić do niedoborów składników odżywczych, co może negatywnie wpływać na zdrowie i ogólne samopoczucie. Do tej kategorii sposobów odżywiania zaliczamy monodiety. Na czym dokładnie polegają i dlaczego lepiej nie wprowadzać ich w życie? Szczegółom przyglądamy się TU.