Ego nie cieszy się dobrą prasą. Zazwyczaj jest za duże, rozpychające się tak, żeby odbierać ludziom wokół przestrzeń na poczucie wartości, własne zdanie czy potrzeby. Czy słusznie należy je aż tak bardzo demonizować? Szukając odpowiedzi, sprawdzamy dobre i złe strony ego.
Czym jest ego?
Egoista, egotyk, egocentryk. Kiedy określamy ludzi takimi hasłami, nie mamy nic dobrego na myśli. Od razu pojawia się obraz osoby w pełni skupionej na sobie, nie szanującej potrzeb, opinii czy emocji innych, despotycznej w egzekwowaniu tego, co jemu lub jej powinno się należeć. Skąd się bierze ego? Po raz pierwszy dowiedzieliśmy o nim z przemyśleń psychoanalityka Zygmunta Freuda. To właśnie on stworzył koncepcję struktury osobowości człowieka, w skład której mają wchodzić:
– Id (to), odpowiadające za nieuświadomione, pierwotne impulsy i instynkty,
– Ego (ja), o którym zaraz opowiemy Ci więcej,
– Superego (nadja), zbiór norm społecznych, wartości, nakazów i zakazów, które ukształtowały się w wyniku funkcjonowania w określonej społeczności.
A co z tym ego? Zdaniem Freuda ukształtowało się ono po to, aby pomóc nam w odnalezieniu się w rzeczywistości, pozostawaniu w równowadze pomiędzy tym, co wynika z instynktów i wartości moralnych, a więc balansowaniu wpływu id i superego. Bardzo często jest definiowane jako fałszywa tożsamość, bo ego jest odzwierciedleniem tego, jak my sami, często zero- jedynkowo, siebie postrzegamy. Jest systemem, który wykształca się w toku życia, od momentu narodzin do chwili, w której jesteś teraz. Jest zbiorem Twoich myśli, doświadczeń, emocji, przekonań, wspomnień, również tych negatywnych. I to właśnie ego ma wpływ na kształtowanie się Twoich najważniejszych mechanizmów, również tych obronnych.
Złe strony ego
Zacznijmy od zmierzenia się z powszechnie panującym przekonaniem, że ego jest nacechowane negatywnie. Przecież kiedy je wskazujemy, robimy to po to, aby pokazać winowajcę negatywnych doświadczeń. Ktoś z dużym ego nas obraził, czyjeś ego nie poradziło sobie z naszym sukcesem, ego nie pozwoliło komuś przełknąć porażki. Uwaga, dementujemy: ego samo w sobie nie jest złe, co więcej, jest mediatorem między tym, co wynika z naszych naturalnych impulsów i wszelkiej maści norm społecznych. Problem zaczyna się dopiero w momencie, kiedy zaczyna ono determinować w negatywny sposób procesy decyzyjne czy nastrój, sprawia, że zaczynasz postrzegać siebie jako ofiarę, albo dla kontrastu jak nadczłowieka. Jeżeli negatywna perspektywa wkradnie się w proces kształtowania się Twojego ego, może okazać się, że jego głos stanie się dominujący, a Ty zaczniesz się tym głosem karmić. Pod jego dyktando zaczniesz definiować swoje relacje, plany i autorefleksje, otaczając się ludźmi, którzy będą spełniać zachłanna potrzebę bycia w centrum: uwagi, ważności, miłości czy podziwu. Kiedy rozmiar ego zaczyna wymykać się spod kontroli, zaczynają kształtować się następujące postawy:
Egoizm, czyli kierowanie się przede wszystkim własnymi potrzebami i potencjalnymi korzyściami, przekładanie własnego dobra nad tym innych, nawet najbliższych, ludzi, czasem również ich kosztem
Egotyzm, czyli przesadne kierowanie własnej i cudzej uwagi na siebie, własne dokonania, umiejętności i wszelkie inne świadectwa nadrzędności; to postawa autopromocji sponsorowana przez ego
Egocentryzm, czyli skłonność do koncentrowania się jedynie na sobie, stawiania siebie w centrum świata, wyrażana w myśleniu, działaniu lub wypowiedziach, bardzo często połączona z przecenianiem własnego potencjału
Dobre strony ego
Tak, ma ono też swoje bardzo dobre strony! Ludzie, których ego nie zostało zaburzone w procesie rozwoju, właśnie dzięki niemu mają zdrowe, stabilne, silne poczucie własnej wartości. Takie ego sprawia, że:
– Chętniej podejmujesz wyzwania,
– Łatwiej podnosisz się z porażek,
– Nie katujesz się przekonaniami, że na coś nie zasługujesz,
– W twoim życiu jest mniej lęku związanego z tym, że sobie z czymś nie poradzisz,
– Masz większą odporność na stres,
– Możesz wykazywać się większą siłą woli,
– Łatwiej wytrwać Ci w postanowieniach,
– Nie dajesz sobie umniejszać,
– Potrafisz odpierać atak,
– Nie uginasz się pod krytyką, ale potrafisz przyjmować ją ze zrozumieniem,
– Nie uznajesz przyznawania się do błędów i porażek jako słabości, dzięki czemu łatwiej Ci kultywować wrażliwość,
– Nie wzmacniasz poczucia własnej wartości poprzez deprecjonowanie innych,
Jak widzisz, zdrowe ego to cała paleta korzyści, które mogą znacząco poprawić jakość życia. Jedyne, co trzeba zrobić, aby czerpać z niej jak najwięcej, to nauczyć się je odpowiednio karmić.
Jak ujarzmiać ego?
Chcesz wspierać swoje ego tak, aby ono wspierało Ciebie w byciu dobrym, nietoksycznym, realizującym się, empatycznym i silnym człowiekiem? Pamiętaj, aby skupić się na poniższych działaniach:
– Naucz się mówić z szacunkiem, uznaniem i miłością, zarówno do siebie jak i do innych,
– Nie napawaj się porażkami innych,
– Nie szukaj winy za swoje potknięcia w innych – zamiast tego daj sobie przestrzeń do niedoskonałości, wyciągaj konstruktywne wnioski i ruszaj dalej do działania,
– Okazuj innym bezinteresowną dobroć,
– Dbaj o siebie każdego dnia,
– Skup się na rozwoju osobistym,
– Naucz się przejmować odpowiedzialność za wszystkie aspekty swojego życia, od słów po działania,
– Uruchom empatię,
– Pielęgnuj swoje pasje, nawet jeśli nikomu one nie imponują,
– Przestań szukać walidacji na zewnątrz,
– Daj sobie przyzwolenie na momenty, w których nie jesteś w stanie wszystkiego skontrolować,
– Nie staraj się nikogo zadowolić na siłę,
– Nie uciekaj się do manipulacji emocjonalnej po to, aby zdobyć czyjeś uznanie,
– Okazuj wdzięczność.
Narcyz to typ osobowości, który jak mało kto kojarzy się z ego. O tym, kim dokładnie jest osoba o narcystycznym rysie, więcej piszemy TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
