Kiedy mówisz, że lubisz czuć wewnętrzny ogień, z pewnością nie masz na myśli zgagi, prawda? Dopada ona regularnie nawet co 5 dorosłego, wywołując masę nieprzyjemnych dolegliwości oraz niosąc potencjalne, długofalowe zagrożenie dla zdrowia. Czym dokładnie jest zgaga i jak z nią walczyć?
Czym jest zgaga?
Zgaga to sygnał płynący z ciała, który naprawdę trudno przeoczyć. Kiedy się pojawia, przechodzi przez nie cała seria nieprzyjemnych symptomów:
Pieczenie i uczucie palenia w przełyku: Jest to najczęstszy objaw zgagi. Odczuwasz wtedy pieczenie lub uczucie palenia w okolicach dolnego przełyku lub żołądka.
Refluks kwaśny: Możesz odczuwać cofanie się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, co często jest przyczyną pieczenia lub bólu.
Gorąco w klatce piersiowej: Uczucie gorąca lub dyskomfortu w okolicy klatki piersiowej, które może być związane z cofaniem się treści żołądkowej.
Nieprzyjemny smak w ustach: Pojawia się wyraźnie odczuwalny, metaliczny lub kwaśny smak w ustach, który wynika z cofania się treści żołądkowej do przełyku.
Ból lub dyskomfort w żołądku: Niektórzy ludzie mogą odczuwać ból lub dyskomfort w okolicy żołądka, szczególnie po spożyciu posiłku.
Nadmierne ślinienie się: Może wystąpić nadmierna produkcja śliny w odpowiedzi na podrażnienie błony śluzowej przełyku.
Zaostrzenie objawów po posiłku: Objawy zgagi często nasilają się po spożyciu posiłku, zwłaszcza tłustego, pikantnego, kwaśnego lub ciężkostrawnego.
Pierwsze objawy zgagi mogą pojawić się mniej więcej od 30 do 60 minut po posiłku. Nie ma reguły związanej z tym, jak długo zgaga może się utrzymywać. Uczucie pieczenia lub palenia w przełyku, często opisywane jako “ogień” w klatce piersiowej, który może promieniować w górę aż do gardła, może utrzymywać się od kilku minut nawet do kilku godzin. Co dokładnie powoduje te nieprzyjemne objawy? Zgaga pojawia się, gdy kwas żołądkowy cofa się do przełyku, łączącego usta z żołądkiem. Zwykle dolny zwieracz przełyku działa jak zawór, który otwiera się, aby przepuścić jedzenie do żołądka, a następnie zamyka się, aby zapobiec cofnięciu się treści żołądkowej. Kiedy jednak ten zwieracz nie działa prawidłowo lub jest osłabiony, kwas może przedostać się do przełyku, powodując podrażnienie jego delikatnej błony śluzowej. Choć zgaga sama w sobie może być jedynie przejściowym dyskomfortem, częste i nawracające epizody mogą być sygnałem, że coś poważniejszego dzieje się w naszym organizmie. Pierwszym krokiem jest zrozumienie, co powoduje zgagę. Najczęściej jest ona wynikiem refluksu żołądkowo-przełykowego, kiedy to kwas żołądkowy cofa się do przełyku. Sporadyczne przypadki zgagi mogą wynikać z dietetycznych wyborów lub stylu życia, takich jak spożycie tłustych potraw, kawy, alkoholu czy leżenie tuż po jedzeniu. Jednak gdy zgaga pojawia się regularnie, może sygnalizować przewlekłe schorzenie znane jako choroba refluksowa przełyku (GERD). GERD to poważniejsza forma refluksu, która może prowadzić do uszkodzenia błony śluzowej przełyku, powodując ból, trudności w połykaniu, a nawet krwawienie. Zgaga może również być objawem innych problemów zdrowotnych, takich jak wrzody żołądka czy przepuklina rozworu przełykowego. Wrzody żołądka to bolesne rany na wyściółce żołądka, które mogą powodować pieczenie i ból. Przepuklina rozworu przełykowego występuje, gdy część żołądka przemieszcza się w górę przez przeponę, co może zwiększać ryzyko refluksu i zgagi.
Zgaga – jakie pokarmy ją powodują?
Występowanie zgagi jest ściśle powiązane z tym, co i jak jemy. Tłuszcze są jednym z głównych sprawców zgagi. Wysokie spożycie tłustych potraw spowalnia opróżnianie żołądka, co zwiększa ryzyko cofania się kwasu żołądkowego do przełyku. Tłuszcze również wpływają na rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku, co ułatwia kwasowi przedostanie się w górę układu pokarmowego. Kwasy to kolejny składnik pokarmowy, który może wywoływać zgagę. Kwas cytrynowy, obecny w owocach cytrusowych i sokach, oraz kwas octowy, znajdowany w marynatach i niektórych sosach, mogą podrażniać błonę śluzową przełyku. Spożycie kwaśnych potraw może nasilać objawy zgagi, zwłaszcza u osób z wrażliwym przełykiem. Cukry, zwłaszcza te proste, mogą prowadzić do zgagi poprzez zwiększenie fermentacji w żołądku i produkcję gazów. Napoje gazowane, słodycze i desery często zawierają duże ilości cukrów, co może przyczyniać się do powstawania nieprzyjemnych objawów. Kofeina, znajdująca się w kawie, herbacie, czekoladzie i niektórych napojach gazowanych, może również przyczyniać się do zgagi. Ponadto kofeina stymuluje wydzielanie kwasu żołądkowego i może rozluźniać dolny zwieracz przełyku, co zwiększa ryzyko refluksu kwasowego. Oto produkty i grupy pokarmów, które mogą powodować, że zgaga występuje częściej:
Tłuste potrawy: Burgery, frytki i inne tłuste przekąski mogą powodować zgagę. Tłuszcz opóźnia opróżnianie żołądka, co zwiększa ryzyko cofania się kwasu do przełyku.
Pikantne jedzenie: Chociaż wiele osób uwielbia ostre dania, przyprawy takie jak chilli, pieprz i curry mogą podrażniać przełyk i prowadzić do zgagi.
Czekolada: Zawiera teobrominę, która może rozluźniać dolny zwieracz przełyku, umożliwiając cofanie się kwasu.
Cytrusy i soki cytrusowe: Pomarańcze, grejpfruty i ich soki są kwaśne, co może podrażniać przełyk i nasilać objawy zgagi.
Pomidorowe produkty: Sosy pomidorowe, ketchupy i soki pomidorowe są kwaśne i mogą zwiększać ryzyko zgagi.
Kawa i napoje gazowane: Kofeina i kwasy zawarte w kawie oraz gaz w napojach gazowanych mogą powodować cofanie się kwasu żołądkowego.
Nie bez znaczenia dla powstawania zgagi jest też sposób, w jaki jemy i jak zachowujemy się po posiłku. Jedzenie w pośpiechu, przełykanie dużych kawałków na raz i intensywne popijanie to największy sprzymierzeńca zgagi. Jeśli jemy nie tylko za szybko, ale też za dużo, również sobie nie pomagamy. Spożywanie dużych porcji podczas jednego posiłku może zwiększać ciśnienie w żołądku, co sprzyja cofanie się kwasu do przełyku. Ponadto jedzenie na krótko przed snem może spowodować, że zgaga zakłóci Ci nocną regenerację. Leżenie po jedzeniu może sprawiać, że kwas żołądkowy łatwiej cofa się do przełyku. Warto odczekać co najmniej 2-3 godziny po posiłku zanim położymy się spać.
Zgaga – jak jej unikać?
Nie chcesz, żeby zgaga popsuła Ci dzień? Trzymaj się tych prostych zasad, aby ustrzec się przed tym nieprzyjemnym uczuciem:
– Jedz mniejsze posiłki, ale częściej,
– Dokładnie gryź każdy kęs,
– Unikaj pokarmów drażniących śluzówkę układu pokarmowego,
– Nie jedz w pośpiechu,
– Unikaj leżenia i uciskania brzucha po posiłku,
– Ogranicz spożycie alkoholu i kawy.
Jeśli chcesz poprawić pracę swojego układu pokarmowego, zacznij od trawienia. O tym, jak może Ci pomóc w tym Ajurweda piszemy TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
