Przewlekłe wzdęcia, zaparcia lub biegunki, które znacznie obniżają Twój komfort życia? To może być IBS, czyli zespół jelita drażliwego. Szacuje się, że występuje on u 1-20% dorosłej populacji na świecie i 3-4 krotnie częściej dotyczy kobiet! Poniżej znajdziesz informacje o tym, czym jest IBS, jakie są jego objawy oraz jakie pierwsze kroki warto podjąć.
Czym jest zespół jelita drażliwego?
IBS (Irritable Bowel Syndrome), czyli zespół jelita drażliwego, to stosunkowo nowo odkryte schorzenie jelit. Przyczyna tej choroby jest złożona i jeszcze nie do końca poznana. Mimo dobrych rokowań IBS może mocno pogarszać jakość i komfort życia. Definicja tego zaburzenia opiera się głównie na kryteriach klinicznych, które zostały opracowane przez ekspertów. Przebiega z nawracającymi bólami brzucha związanym z defekacją, zmianą rytmu wypróżnień i/lub zmianą konsystencji stolca. Co ważne według kryteriów diagnostycznych zespół jelita drażliwego dzielimy na kilka podkategorii:
–IBS-D: z dominującą biegunką,
–IBS-C: z dominującym zaparciem,
–IBS-M: podtyp mieszany,
–IBS-N: niesklasyfikowany.
W zależności od objawów i podtypu IBS dobiera się nieco inne metody leczenia.
Objawy IBS
Rozpoznanie IBS bywa czasochłonne i uciążliwe, ze względu na różnorodność objawów i dostępne metody diagnostyczne. Są jednak pewne charakterystyczne symptomy, które możesz u siebie obserwować:
– Ból i dyskomfort w jamie brzusznej,
– Przewlekłe wzdęcia,
– Biegunki, zaparcia lub ich naprzemienne występowanie, w zależności od typu IBS,
– Śluz w stolcu,
– Uczucie niepełnego wypróżnienia,
– Gazy,
– Przewlekłe uczucie zmęczenia.
Skąd się bierze zespół jelita drażliwego?
Jak już wspomniałam, przyczyna IBS nie jest do końca poznana, jednak badania wskazują na kilka kluczowych czynników, które mogą przyczyniać się do jego rozwoju:
– Zaburzenia w komunikacji na osi jelitowo-mózgowej,
– Infekcje, w tym infekcje pasożytnicze,
– Stres i emocje, zwłaszcza przewlekły stres,
– Dysbioza jelitowa, czyli zaburzenia w składzie mikrobioty jelit,
– Czynniki genetyczne,
– Zaburzenia hormonalne,
– Przyjmowane leki np. częste przyjmowanie antybiotyków.
Do IBS może przyczyniać się jeden z czynników lub kilka równocześnie. Zespół jelita drażliwego często występuje z innymi chorobami jak np. niedoczynność tarczycy, SIBO, nietolerancje pokarmowe czy endometrioza. O innych objawach endometriozy więcej przeczytasz TU.
Pierwsze kroki do wyleczenia IBS
Choć na rynku dostępne są leki i antybiotyki, które wspomagają leczenie zespołu jelita drażliwego, nie jest to dobry pierwszy krok. U większości osób, które przyjmują antybiotyk, objawy nawracają, gdyż przyczyna została niezaadresowana. Dlatego pierwszym i najważniejszym krokiem do wyleczenia jest ustalenie przyczyny IBS! Możesz zacząć od obserwacji swojego organizmu i sprawdzenia, czy objawy pogarszają się np. w konkretnej fazie cyklu. Warto przeanalizować, co działo się wcześniej, przed pojawieniem się objawów. Może odbyłaś/eś podróż w egzotyczne kraje, gdzie istnieje większe prawdopodobieństwo zarażenia się np. pasożytami. Może przyjmowałaś/eś antybiotyki przez dłuższy okres. Zrób własną analizę. Warto umówić się na wizytę do doświadczonego specjalisty, który skupi się na odnalezieniu źródła problemu! Kolejnym krokiem jest działanie celowane na usunięcie jednej lub kilku przyczyn IBS. Dopiero później można rozważyć przyjęcie odpowiednich leków czy wprowadzenie diety low FODMAP.
Dieta low FODMAP
Wraz z narastającą liczbą osób z problemami jelitowymi, wzrosła popularność diety low FODMAP. Jest to protokół dietetyczny, który polega na ograniczeniu lub całkowitym wyeliminowaniu produktów bogatych w FODMAP, czyli fermentujących węglowodanów. W praktyce oznacza to, że ograniczamy produkty zawierające duże ilości m.in. fruktozy, laktozy czy fruktanów. Protokół jest podzielony na różne etapy, a całość trwa ok. 4-6 tygodni.
Pamiętaj, nie jest to dieta do przewlekłego stosowania! Polega ona na ograniczeniu dużej liczby produktów, a więc stosowana długotrwale będzie tylko pogarszać stan jelit. Protokół low FODMAP najlepiej przechodzić pod okiem doświadczonego dietetyka, który przeprowadzi Cię przez każdy z etapów diety.
Częstość występowania IBS i innych zaburzeń jelitowych w ostatnich latach mocno wzrosła i będzie rosnąć dalej! Niestety nasz aktualny styl życia i dieta nie sprzyjają pracy naszego układu pokarmowego. Jeśli już podejrzewasz u siebie zespół jelita drażliwego – wybierz się do dobrego specjalisty, który pomoże Ci działać na przyczynę zaburzenia. Następnie skup się na zapobieganiu przyszłym problemom poprzez higieniczny styl życia i zdrową dietę. Choć zespół jelita drażliwego może okazać się ciężki do wyleczenia, to zdecydowanie warto podjąć ten wysiłek i poprawić swój komfort życia!
Dominika Węgrzyn
Jestem dietetykiem, który interesuje się zdrowiem i dbaniem o swój dobrostan zarówno zawodowo jak i prywatnie. Wyznaje zasadę, że aby mieć siłę, energię na codzienne wyzwania trzeba podejść do swojego organizmu holistycznie. Interesuje się psychologią, tym jak nasz mózg wpływa na resztę ciała. Staram się łączyć te dwie dziedziny poprzez zgłębianie treści psychodietetycznych. Uwielbiam podróże, dzięki nim odkrywam nowe smaki, dowiaduję się nowych rzeczy o sobie. Uspokaja mnie gotowanie i jogowanie. Lubię rozwijać się poprzez czytanie książek, słuchanie podcastów czy oglądanie filmów. Kocham dowiadywać się nowych rzeczy, a odkąd mogę uczyć się dla siebie, sprawia mi to dużo więcej frajdy.
