Nie możesz sobie przypomnieć, kiedy są urodziny Twojej najlepszej przyjaciółki? Notorycznie zapominasz, gdzie są Twoje klucze? Nie masz pojęcia, o czym właściwie była ostatnia przeczytana przez Ciebie książka? Nie panikuj – dzisiaj podpowiemy Ci, jak ćwiczyć pamięć.
Czym właściwie jest pamięć?
Pamięć to jedna z najważniejszych funkcji naszego mózgu, która pozwala nam zapamiętywać, przechowywać i przypominać sobie informacje oraz doświadczenia. To dzięki pamięci jesteśmy w stanie uczyć się, rozpoznawać twarze, wspominać przeszłość i planować przyszłość. Ale jak właściwie działa pamięć i jakie procesy stoją za jej funkcjonowaniem? Mechanizm ten w uproszczeniu wygląda tak:
Proces kodowania
Pierwszym etapem pamięci jest kodowanie. To moment, w którym nasze mózgi przekształcają informacje, które otrzymujemy ze środowiska, w format zrozumiały dla neuronów. Kodowanie może być zarówno świadome, jak i nieświadome – np. ucząc się nowego języka, aktywnie kodujemy nowe słowa, ale równie często kodujemy nieświadomie zapachy, dźwięki czy twarze.
Przechowywanie informacji
Po zakodowaniu, informacje trafiają do różnych obszarów mózgu, gdzie są przechowywane. Pamięć dzieli się na kilka kategorii: pamięć krótkotrwałą (która przechowuje informacje przez krótki czas, np. numer telefonu) oraz pamięć długotrwałą, która może przechowywać dane przez wiele lat, a nawet przez całe życie. Pamięć długotrwała dzieli się dodatkowo na pamięć deklaratywną (świadome wspomnienia, np. fakty) i nieświadomą (umiejętności, np. jazda na rowerze).
Przypominanie sobie informacji
Trzecim kluczowym elementem pamięci jest przypominanie sobie, czyli zdolność do wydobycia zakodowanych i przechowanych informacji. Przypominanie może być zarówno świadome (np. podczas testu) jak i nieświadome (np. gdy zapach przywołuje wspomnienia z dzieciństwa).
Dlaczego nie pamiętam?
Naukowcy dowiedli, że mózg przeciętnego człowieka przetwarza dziennie równowartość od 72 gigabajtów danych. Co sprawia, że nie wszystkie z nich kodują się w naszej pamięci na stałe? Oto najpopularniejsze powody, dla których ta nie działa tak sprawnie, jak moglibyśmy sobie tego życzyć:
Stres i lęk: Zwiększony poziom stresu i lęku może wpływać na zdolność do koncentracji i zapamiętywania informacji.
Depresja: Depresja może powodować trudności w przetwarzaniu i przypominaniu sobie informacji.
Niewystarczający sen: Brak snu wpływa negatywnie na funkcje poznawcze, w tym pamięć.
Leki: Niektóre leki, takie jak uspokajające, przeciwdepresyjne czy nasenne, mogą prowadzić do zaburzeń pamięci.
Starzenie się: Z wiekiem dochodzi do naturalnego pogorszenia funkcji pamięciowych, szczególnie krótkotrwałej.
Niedobory witamin: Niedobory witaminy B12, B1, czy kwasu foliowego mogą prowadzić do problemów z pamięcią.
Choroby neurologiczne: Schorzenia takie jak choroba Alzheimera czy demencja mogą znacząco wpływać na pamięć.
Jak ćwiczyć pamięć?
Nawet jeśli Twoja pamięć zaczyna szwankować, w każdej chwili pomożesz popracować nad jej jakością. Po prostu pomyśl o swoim mózgu jak o mięśniu – im częściej będziesz go odpowiednio trenować, tym lepiej będzie działać. Ważne jest jednak, aby pamięć ćwiczyć regularnie, włączając w to codzienne nawyki i małe kroki, które z czasem przyniosą znaczące efekty:
Regularność: Aby poprawić pamięć, warto postawić na systematyczność. Małe ćwiczenia, takie jak rozwiązywanie krzyżówek, uczenie się nowych słów czy czytanie, mogą na stałe wpisać się w Twoją codzienność. Regularna aktywność intelektualna jest kluczowa.
Zmienność bodźców: Skuteczny trening pamięci musi bazować na różnorodności. Zamiast skupiać się tylko na jednym rodzaju aktywności, np. czytaniu, warto próbować różnych form ćwiczeń, takich jak nauka gry na instrumencie, nowego języka czy zapamiętywanie obrazów.
Zdrowe nawyki: Pamięć jest silnie powiązana z ogólnym stanem zdrowia. Regularny sen, odpowiednia dieta bogata w zdrowe tłuszcze (np. omega-3) oraz nawodnienie to nawyki, które wspierają lepsze działanie mózgu.
Ćwiczenia fizyczne: Mózg i ciało są ze sobą nierozerwalnie połączone. Regularna aktywność fizyczna poprawia krążenie krwi, co z kolei wspomaga pracę mózgu i jego zdolność do przyswajania informacji.
Odpoczynek i regeneracja: Podobnie jak mięśnie, mózg potrzebuje czasu na regenerację. Regularne przerwy, relaks i zdrowy sen są niezbędne, aby efektywnie przetwarzać i zapamiętywać informacje.
Najlepsze patenty na ćwiczenie pamięci
Chcesz zacząć ćwiczyć pamięć już dziś? Koniecznie sprobuj włączyć do swojej codziennej rutyny gry, łamigłówki i zagadki, które będą wyzwaniem dla Twojego mózgu i zaserwują mu solidną porcję intelektualnego treningu. Oto najskuteczniejsze z nich:
Sudoku
Ta popularna gra logiczna wymaga nie tylko koncentracji, ale także aktywnego myślenia i rozwiązywania problemów, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie mózgu. Sudoku wymaga ciągłego śledzenia liczbowych kombinacji, co aktywnie trenuje pamięć krótkotrwałą. Każda plansza sudoku to wyzwanie, które wymaga od gracza logicznego myślenia i poszukiwania wzorców. Tego typu mentalne zadania pomagają trenować mózg w rozwiązywaniu problemów, co pozytywnie wpływa na pamięć i zdolności poznawcze.
Krzyżówki
Rozwiązując krzyżówki, uczymy się nowych słów i ich znaczeń. To stymuluje pamięć długotrwałą, ponieważ wymaga nieustannego przypominania sobie wcześniej zapamiętanych informacji. Wypełnianie krzyżówki wymaga też skupienia uwagi i logicznego myślenia, co rozwija umiejętność koncentracji i uważności, które są kluczowe dla lepszego zapamiętywania. Warto też pamiętać, że aby rozwiązać krzyżówkę, często musimy przywołać informacje z różnych dziedzin wiedzy. To stymuluje procesy w mózgu związane z przypominaniem sobie faktów i pojęć.
Gry typu memory
Gry typu memory to świetny sposób na ćwiczenie pamięci, i to z kilku powodów. Po pierwsze, są one zaprojektowane tak, aby angażować naszą uwagę i koncentrację. Kiedy próbujemy znaleźć pasujące pary kart, musimy zapamiętać, gdzie znajdują się poszczególne obrazki. To ćwiczenie stymuluje nasz mózg do lepszego przetwarzania informacji i wzmacnia zdolność do koncentracji. Po drugie, gry memory są bardzo zabawne i mogą być świetnym sposobem na spędzenie czasu z rodziną lub przyjaciółmi. Wspólna zabawa sprawia, że nauka staje się przyjemniejsza, a wyzwanie związane z zapamiętywaniem kart jest satysfakcjonujące. Co więcej, regularne granie w gry memory może pomóc poprawić naszą pamięć krótkotrwałą. To oznacza, że z biegiem czasu będziemy lepiej radzić sobie z przypominaniem sobie codziennych informacji, jak na przykład, gdzie odłożyliśmy klucze czy jakie zadania mamy do zrobienia.
Skojarzenia
Tego rodzaju gry angażują nas w poszukiwanie powiązań między różnymi elementami. Kiedy musimy znaleźć wspólny temat lub dopasować jedno pojęcie do drugiego, zmuszamy nasz mózg do aktywnego myślenia i rozwiązywania problemów. Po drugie, gry skojarzeniowe często wymagają od nas wykorzystywania pamięci roboczej, czyli zdolności do przechowywania i przetwarzania informacji w krótkim czasie. To świetne ćwiczenie dla naszego mózgu, ponieważ poprawia naszą zdolność do zapamiętywania i przetwarzania nowych informacji. Co więcej, gry skojarzeniowe są zazwyczaj szybkie i dynamiczne, co sprawia, że są świetną zabawą. Zabawa w poszukiwanie powiązań między różnymi obrazkami, słowami czy pojęciami rozwesela i motywuje do dalszej gry, a jednocześnie stymuluje naszą pamięć.
Kolejnym patentem na to, jak ćwiczyć pamięć, jest po prostu nauka. Jak sprawić, aby ta języka obcego była prosta? Szczegółów dowiesz się TU. : https://twig.pl/nauka-jezyka-obcego-w-doroslym-zyciu-jest-mozliwa-pomoga-ci-w-tym-nasze-wskazowki/
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
