Wchodzimy w okres jesienno- zimowy, który dla wielu z nas wiąże się z dużymi wyzwaniami emocjonalnymi. Problemy z koncentracją na pracy czy rozmowach z najbliższymi, brak sił do wykonywania treningów, pogoda niesprzyjająca spotkaniom towarzyskim na mieście, tęsknota za słońcem i ciepłem. Sezonowa chandra potrafi wjechać z wielu powodów. Jak sen pomoże Ci ją zwalczyć?
Czasami bardzo trudno jest nazwać to, co dzieje się w nas wewnętrznie. Są momenty, kiedy przyczyny negatywnych emocji również nie są jasne. Dlaczego jednego dnia, bez wyraźnej przyczyny, potrafimy wstać z energią, wykonywać wszystkie obowiązki błyskawicznie, czuć się świetnie we własnym ciele i wierzyć w to, że wszystkie nasze plany i marzenia są do zrealizowania, a innego mamy poczucie, że jeśli tylko jakimś cudem uda nam się wyturlać z łóżka, to i tak rozpadniemy się na kawałki z niemocy czy rozpaczy? Zacznijmy od podstaw. Nawet jeśli powody dla różnych zmienności w naszych samopoczuciu nie są dla nas oczywiste, zapewniamy Cię, że są, tylko czasem po prostu trudno jest je wychwycić albo zrozumieć.
Ludzkie ciało i umysł bodźcowane są każdego dnia non stop na dziesiątki sposobów. Do tego rezonować mogą w nich różnej maści stymulatory- w postaci przeżyć, rozmów, przebytych chorób czy nawet kontuzji – z minionych dni czy tygodni. Te różne stany fizyczne i psychiczne mogą mieć odmienne objawy i czas trwania.
Skąd się bierze chandra?
Chandra to stan emocjonalny, którego wielu ludzi doświadcza szczególnie w okresie przejściowym między latem a zimą. Choć warto pamiętać, że nie jest to klinicznie uznana jednostka chorobowa, może ona wpływać na nastrój i jakość życia, obniżając motywację, energię i ogólne samopoczucie. W Polsce chandra najczęściej objawia się jesienią, gdy dni stają się krótsze, a pogoda pochmurna. Do jej głównych objawów możemy zaliczyć:
Obniżenie nastroju i poczucie przygnębienia: Często opisywane jako „ciężkość na sercu” lub „pustka w głowie”. To uczucie może pojawić się nagle, bez konkretnej przyczyny, a osoby odczuwające chandrę mogą stwierdzać, że „wszystko jest jakieś nijakie”. Nawet ulubione czynności mogą stracić dawną atrakcyjność.
Brak energii i zmęczenie: Chociaż ktoś może spać tyle samo co zwykle, pojawia się odczucie zmęczenia i ospałości przez cały dzień. Rano trudno jest wstać z łóżka, a w ciągu dnia towarzyszy nam chęć drzemki. Ciekawym przykładem tego objawu jest sytuacja, gdy po pracy, zamiast cieszyć się wolnym czasem, od razu „zatapiamy się” na kanapie, nie mając siły na cokolwiek.
Problemy z koncentracją: Chandra może również objawiać się trudnościami w skupieniu uwagi. Nawet proste zadania mogą wydawać się skomplikowane i wymagające większego wysiłku. Na przykład, czytając książkę, możemy po kilku stronach zorientować się, że nie pamiętamy, co właśnie przeczytaliśmy, a myśli krążą wokół innych, niezwiązanych tematów.
Zmniejszone zainteresowanie aktywnościami: Czynności, które wcześniej sprawiały radość, stają się mniej atrakcyjne. To jak w przypadku ulubionego serialu, który oglądaliśmy z pasją, a teraz odcinki odkładają się na później, bo „jakoś nie ma nastroju”.
Zwiększony apetyt, zwłaszcza na węglowodany: Wielu ludzi z chandrą zauważa, że częściej sięga po słodycze, ciasta czy makarony. Jest to sposób organizmu na próbę poprawy nastroju. Niestety prowadzi to często do poczucia ciężkości i spadku energii, co tylko pogarsza sytuację. Ciekawym przykładem jest nagłe pragnienie ciepłego kakao czy gorącej czekolady, które kojarzą się z przyjemnym relaksem, ale nie zawsze przynoszą długotrwałą ulgę.
Irytacja i zmienność nastrojów: Osoby doświadczające chandry mogą być bardziej podatne na irytację. Niewielkie rzeczy, które wcześniej nie przeszkadzały, teraz wydają się irytujące.Hałas za oknem, który wcześniej był tłem, teraz nagle przeszkadza w odpoczynku czy całkowicie uniemożliwia skupienie.
Izolacja społeczna: Chandra często prowadzi do chęci odizolowania się od innych. Spotkania towarzyskie wydają się męczące, a rozmowy z przyjaciółmi mogą być odbierane jako dodatkowy wysiłek. Osoby doświadczające chandry mogą na przykład odwoływać spotkania, tłumacząc się złym samopoczuciem, chociaż same nie wiedzą dokładnie, co je trapi.
Chandra a sen
W związku z tym, że chandra nie jest jednostką chorobową, nie ma na nią jednego, określonego lekarstwa. To, co możemy dla siebie zrobić w okresach wzmożonego spadku nastroju to po prostu samopomoc. A w przypadku chandry mogą zadziałać jej naprawdę najbardziej podstawowe narzędzia.
Sen to jeden z najważniejszych filarów naszego zdrowia psychicznego i fizycznego. W czasie chandry, gdy nasz nastrój jest obniżony, a energia spada, sen odgrywa kluczową rolę w poprawie samopoczucia. Jego jakość i ilość mogą mieć bezpośredni wpływ na to, jak radzimy sobie z sezonowymi spadkami formy. Oto kilka aspektów, w jaki sposób sen może pomóc w walce z chandrą:
Regulacja hormonów szczęścia
Podczas snu nasz organizm reguluje produkcję kluczowych hormonów, takich jak serotonina i dopamina, które odpowiadają za nasze samopoczucie i nastrój. Brak snu może powodować spadek poziomu tych substancji, co prowadzi do pogorszenia nastroju. Z kolei, gdy wysypiamy się dobrze, jesteśmy w stanie odczuwać więcej radości z codziennych rzeczy. Wyobraź sobie, że po przespanej nocy nawet jesienne słońce przynosi ci więcej radości, a poranny spacer staje się przyjemnością, a nie obowiązkiem.
Poprawa odporności na stres
Sen działa jak naturalny bufor przeciwko stresowi. W trakcie głębokich faz snu, nasz układ nerwowy resetuje się. Pomaga to lepiej radzić sobie z trudnymi sytuacjami w ciągu dnia. Osoby, które są wyspane, mają większą odporność na codzienne stresory, takie jak korki w drodze do pracy czy przeciągające się spotkania. Przykładem może być sytuacja, w której po dobrej nocy zamiast irytować się na kolegę w pracy, który spóźnia się na spotkanie, podchodzisz do tego z większym spokojem.
Stabilizacja nastroju i emocji
Sen pomaga w regulowaniu naszych emocji. Kiedy jesteśmy zmęczeni, możemy reagować na sytuacje bardziej emocjonalnie, być drażliwi i mieć trudności z kontrolowaniem swoich reakcji. Wystarczająca ilość snu sprawia, że nasze emocje są bardziej stabilne. Zamiast reagować przesadnie na drobne przeciwności, jesteśmy w stanie zachować spokój i dystans. To tak, jakbyś po nieprzespanej nocy zareagował na rozlaną kawę, jakby to była katastrofa, a po dobrze przespanej nocy po prostu wytarł stół i poszedł dalej.
Zwiększenie motywacji i energii
Dobry sen to także więcej energii na kolejny dzień. Chandra często objawia się brakiem motywacji i chęci do działania, ale regularny, głęboki sen może temu przeciwdziałać. Kiedy jesteśmy wyspani, łatwiej jest nam podjąć decyzję, żeby wyjść na spacer, zadbać o zdrową dietę czy spotkać się z przyjaciółmi, co dodatkowo wpływa na poprawę nastroju. To trochę jak z ładowaniem baterii. Im lepiej się wysypiasz, tym więcej masz sił na to, żeby walczyć z chandrowym spadkiem formy.
Lepsza regeneracja ciała i umysłu
Podczas snu nasze ciało intensywnie się regeneruje. Wytwarza nowe komórki, naprawia uszkodzenia i wzmacnia układ odpornościowy. To z kolei wpływa na naszą ogólną kondycję fizyczną i psychiczną. Chandra często wiąże się z uczuciem ciężkości, bólu mięśni lub brakiem energii, a sen pomaga złagodzić te objawy. Przykład? Gdy po przespanej nocy rano budzisz się z mniejszym napięciem w mięśniach, łatwiej jest zacząć dzień z optymizmem.
Wsparcie dla procesu myślenia i koncentracji
Brak snu ma negatywny wpływ na naszą zdolność do myślenia, koncentracji i podejmowania decyzji. Podczas chandry, gdy już mamy skłonność do „zawieszenia się” w trudniejszych momentach, sen staje się kluczowy. Wyspany mózg pracuje sprawniej, co przekłada się na większą jasność myślenia. Wyobraź sobie sytuację, w której musisz podjąć decyzję o ważnym projekcie, a zamiast zdezorientowania czujesz, że masz pełną kontrolę nad swoimi myślami.
Poprawa jakości relacji społecznych
Kiedy jesteśmy zmęczeni, mamy tendencję do wycofywania się z kontaktów towarzyskich, co może pogłębiać uczucie chandry. Sen pomaga nam być bardziej otwartymi na relacje z innymi. Wyspana osoba ma więcej cierpliwości, jest bardziej empatyczna i chętna do rozmów. To tak, jakby nagle spotkania z przyjaciółmi przestały być męczące, a stały się okazją do ładowania pozytywnej energii.
Sen jest wspaniałym narzędziem optymalizującym pracę całego organizmu, ale niestety badania pokazują, że bezsenność dotyka aż 1 na 3 dorosłych. Jakie są jej główne przyczyny? Sprawdzamy temat TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
