W Twojej głowie co chwila pojawiają się glosy, które sprawiają, że czujesz niepokój, smutek albo brak nadziei? Natrętne myśli mogą zaburzyć codzienne funkcjonowanie, ponieważ zajmują umysł, powodując trudności w koncentracji, podejmowaniu decyzji, odczuwaniu poczucia bezpieczeństwa i wykonywaniu rutynowych zadań. Skąd się dokładnie biorą?
Skąd przychodzą natrętne myśli?
Czasami to, co w naszych głowach, może stać się dla nas największym zagrożeniem. Nawet w momentach, kiedy świat zewnętrzny będzie spokojny i bezpieczny, nasze umysły mogą generować myśli, które będą budować alternatywną, wywołującą lęk albo inne negatywne emocje, wersję rzeczywistości. Natrętne myśli to niechciane, ale nie dające się wyciszyć wyobrażenia, przekonania czy bodźce do działania. Natrętne myśli mogą być tak silne, że dana osoba nie jest w stanie zacząć myśleć o czymś innym, a w konsekwencji może zmienić swoje wyobrażenie o swojej sytuacji życiowej. Mogą być symptomem takich zaburzeń jak:
– Zespół stresu pourazowego,
– Zaburzenia obsesyjno- kompulsywne,
– Depresja,
– Zespół lęku uogólnionego.
Najczęściej występujące natrętne myśli mogą dotyczyć obszarów takich jak:
Obawy o bezpieczeństwo bliskich: Możesz odczuwać nieuzasadnione lęki o to, że coś złego spotka Twoich najbliższych. Na przykład, możesz martwić się, że Twój partner ulegnie wypadkowi w drodze do pracy, mimo że zawsze jeździ ostrożnie i nigdy nie miał problemów na drodze, co sprawia, że non stop analizujesz potencjalne zagrożenia, chociaż wcale nic nie wskazuje na to, że któryś z czarnych scenariuszy może się zrealizować.
Myśli o seksualności: Natrętne myśli związane z seksualnością to uporczywe i niechciane myśli o tematyce seksualnej, które mogą pojawiać się w głowie mimo braku rzeczywistego zainteresowania lub chęci ich realizacji. Jak takie natrętne myśli mogą wyglądać w praktyce? Możesz nagle zacząć zastanawiać się, czy Twoja orientacja seksualna jest inna niż dotychczas myślałeś. Te myśli mogą być bardzo dezorientujące i niepokojące, zwłaszcza jeśli nie są zgodne z Twoim dotychczasowym doświadczeniem. Natrętne myśli mogą dotyczyć też strachu przed zdradą partnera lub obaw, że sam możesz zdradzić, mimo że nie masz takiego zamiaru. Takie myśli mogą prowadzić do nieuzasadnionego lęku i podejrzliwości w związku.
Lęk przed popełnieniem błędu: Może to być strach przed zrobieniem czegoś nieodpowiedniego lub niewłaściwego, nawet jeśli to jest mało prawdopodobne. Możesz np. obsesyjnie sprawdzać, czy wyłączyłeś żelazko, zamknąłeś drzwi na klucz, czy napisałeś e-mail bez literówek i błędów.
Obawy zdrowotne: Natrętne myśli mogą również dotyczyć zdrowia, zarówno Twojego, jak i bliskich. Możesz obsesyjnie myśleć, że masz poważną chorobę, mimo że wszystkie badania medyczne wskazują, że jesteś zdrowy. Każdy najmniejszy objaw, jak ból głowy czy kaszel, może wydawać się zapowiedzią czegoś strasznego.
Myśli katastroficzne: To mogą być myśli o nadchodzących katastrofach, takich jak trzęsienia ziemi, pożary czy ataki terrorystyczne. Chociaż są one mało prawdopodobne, mogą powodować ogromny stres i niepokój, wpływając na Twoje codzienne życie.
Myśli agresywne: Czasami natrętne myśli mogą przybrać formę niechcianych, agresywnych myśli wobec innych ludzi. Mogą to być wyobrażenia o skrzywdzeniu kogoś lub zrobieniu czegoś, co jest sprzeczne z Twoimi wartościami. Choć te myśli są bardzo nieprzyjemne, ważne jest, aby pamiętać, że ich posiadanie nie oznacza, że naprawdę chcesz je zrealizować.
Myśli związane z czystością i porządkiem: Możesz obsesyjnie myśleć o czystości swojego otoczenia, martwiąc się, że wszystko musi być idealnie czyste i zorganizowane. Może to prowadzić do niekończących się rytuałów sprzątania i dezynfekcji, nawet gdy nie ma realnej potrzeby.
Myśli religijne: U osób religijnych natrętne myśli mogą dotyczyć obaw o popełnienie grzechu lub niewłaściwego zachowania zgodnie z ich wiarą. Mogą to być nieustanne myśli o tym, że nie przestrzegają zasad swojej religii wystarczająco gorliwie.
Skąd się biorą natrętne myśli?
Wyobraź sobie, że w Twojej głowie jest radio, które nigdy się nie wyłącza i ciągle nadaje ten sam irytujący kanał. Osoba z natrętnymi myślami czuje się właśnie tak – jakby jej umysł był zasypany niechcianymi, uporczywymi informacjami, które pojawiają się znienacka i nie dają się wyciszyć. Osoba z natrętnymi myślami często czuje się przytłoczona i zmęczona. Natrętne myśli mogą wywoływać niepokój, lęk i frustrację, bo choć osoba wie, że te myśli są irracjonalne, trudno jej je ignorować. A co dokładnie je wywołuje? Oto kluczowe czynniki:
Czynniki biologiczne: Niektóre badania sugerują, że natrętne myśli mogą mieć podłoże genetyczne. Jeśli ktoś w Twojej rodzinie cierpi na zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD), istnieje większe prawdopodobieństwo, że i Ty możesz doświadczać takich myśli. Neurobiologiczne różnice w strukturze i funkcjonowaniu mózgu również mogą odgrywać rolę – na przykład zaburzenia w obszarach mózgu odpowiedzialnych za regulację emocji i lęku.
Czynniki psychologiczne: Osoby z wysokim poziomem lęku, stresu czy skłonnościami do perfekcjonizmu są bardziej narażone na natrętne myśli. Myśli te często pojawiają się jako mechanizm obronny, próbując ostrzegać nas przed potencjalnym niebezpieczeństwem lub błędem. Niestety, zamiast pomagać, często wywołują jeszcze większy niepokój.
Czynniki środowiskowe: Wydarzenia życiowe, takie jak traumatyczne przeżycia, znaczące zmiany lub przewlekły stres mogą prowokować pojawienie się natrętnych myśli. Czynniki te mogą zakłócać nasz normalny sposób radzenia sobie z emocjami, prowadząc do uporczywych myśli.
Jednym ze sposobów na poradzenie sobie z natrętnymi myślami jest terapia. Czym wiesz, czym różnią się jej poszczególne nurty? Jeśli nie, koniecznie przeczytaj nasz artykuł. Znajdziesz go TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
