Menopauza jest wpisana w cykl życia kobiety. Niezależnie od tego, jak bardzo chciałybyśmy się przed nią wzbraniać, nie jesteśmy w stanie oszukać natury i pominąć ten etap zmian zachodzący w naszych ciałach. Dlatego lepiej po prostu podejść do niego świadomie rozumiejąc, co dokładnie się w nich wtedy dzieje. Dzisiaj przyglądamy się od podstaw temu, czym menopauza właściwie jest.
Czym jest menopauza?
Hormony to główny motor napędowy zmian w Twoim ciele. Co ciekawe, ich wpływ najbardziej odczuwasz nie w momencie, gdy Twoje ciało jest w regularnym cyklu miesiączkowym, ale paradoksalnie wtedy, gdy regularne okresy zaczynają zanikać. W tym czasie, nazywanym menopauzą, hormony dają o sobie znać w zupełnie nowy, nieprzewidywalny sposób. Nagle to, co do tej pory wydawało się w działaniu Twojego ciała znajome, oczywiste i przewidywalne, wymyka się spod kontroli. Ale czym tak naprawdę jest menopauza i co dzieje się wtedy w Twoim organizmie?
Menopauza to naturalny etap w życiu każdej kobiety, który oznacza zakończenie okresu reprodukcyjnego. W medycznym ujęciu menopauza występuje wtedy, gdy przez 12 kolejnych miesięcy nie pojawia się miesiączka. Średni wiek wystąpienia menopauzy to około 45-55 lat, choć u niektórych kobiet może zacząć się wcześniej lub później. Menopauza jest poprzedzona okresem zwanym perimenopauzą, podczas którego poziom hormonów płciowych, głównie estrogenów i progesteronu, zaczyna stopniowo spadać, co prowadzi do nieregularnych cykli miesiączkowych i różnych objawów fizycznych oraz emocjonalnych:
Spadek poziomu estrogenów: Estrogeny to hormony, które przez całe życie wpływają na Twoje zdrowie i samopoczucie. Kiedy ich poziom zaczyna spadać, możesz odczuwać zmiany w wielu obszarach. Skóra staje się cieńsza i mniej elastyczna, co może prowadzić do jej suchości. Włosy mogą tracić objętość, a paznokcie stają się bardziej łamliwe. Spadek estrogenów wpływa także na błony śluzowe, dlatego wiele kobiet odczuwa suchość w okolicach intymnych.
Nieregularne cykle miesiączkowe: Pierwszym sygnałem nadchodzącej menopauzy są nieregularne miesiączki. Czasem pojawiają się co dwa tygodnie, a czasem znikają na kilka miesięcy. Ten brak przewidywalności może być frustrujący, ale jest naturalnym efektem zmniejszającej się aktywności jajników.
Uderzenia gorąca i nocne poty: To jeden z najbardziej charakterystycznych objawów menopauzy. Uderzenia gorąca to nagłe fale ciepła, które zaczynają się w klatce piersiowej lub twarzy i rozprzestrzeniają się po całym ciele. Mogą trwać od kilku sekund do kilku minut i często towarzyszą im zaczerwienienie skóry oraz obfite pocenie. Nocne poty mogą zakłócać sen, co prowadzi do uczucia zmęczenia i rozdrażnienia.
Wahania nastroju i problemy ze snem: Zmiany hormonalne wpływają także na Twoje emocje. Wahania nastroju, drażliwość czy nawet epizody depresyjne mogą pojawiać się bez wyraźnego powodu. Dodatkowo problemy ze snem, spowodowane nocnymi potami lub bezsennością, mogą nasilać zmęczenie i obniżać jakość życia.
Zmiany w metabolizmie: W okresie menopauzy Twój metabolizm może zwolnić, co sprawia, że łatwiej przybierasz na wadze, zwłaszcza w okolicy brzucha. To nie tylko kwestia estetyki, ale również zdrowia, ponieważ zwiększona masa ciała może prowadzić do problemów z sercem czy cukrzycy.
Zmniejszenie gęstości kości: Spadek poziomu estrogenów wpływa na zdrowie kości. Estrogeny pomagają utrzymać gęstość mineralną kości, a ich niedobór może prowadzić do osteoporozy, czyli zmniejszenia gęstości kości, co zwiększa ryzyko złamań.
Problemy z pamięcią i koncentracją: Niektóre kobiety zauważają, że w okresie menopauzy trudniej jest im się skupić lub zapamiętywać różne rzeczy. To zjawisko jest znane jako “brain fog”, czyli zamglenie umysłu, i może być efektem zmian hormonalnych oraz problemów ze snem.
Suchość oczu i zmniejszenie elastyczności skóry: Spadek poziomu estrogenów wpływa na nawilżenie nie tylko skóry, ale również oczu. Możesz zauważyć, że Twoje oczy są bardziej suche i podrażnione, co może być szczególnie uciążliwe, jeśli nosisz soczewki kontaktowe.
Menopauza a psychika
Hormony nie tylko regulują cykl menstruacyjny – odgrywają też kluczową rolę w funkcjonowaniu naszego mózgu. Estrogeny, których poziom drastycznie spada w czasie menopauzy, mają bezpośredni wpływ na produkcję serotoniny, czyli tzw. hormonu szczęścia. Kiedy estrogenów brakuje, serotonina spada, co może powodować pogorszony nastrój, stany lękowe czy nawet depresję. To nie jest kwestia „wmawiania sobie” problemów – to realne zmiany chemiczne w Twoim organizmie. Typowe objawy psychiczne, poza wspomnianymi już wahaniami nastroju oraz problemami ze snem to:
Stany lękowe: Niepokój, często bez wyraźnej przyczyny, może być szczególnie dokuczliwy. Niektóre kobiety opisują to uczucie jako ciągły niepokój, który nie pozwala im się w pełni zrelaksować. Możesz zauważyć, że dawniej proste sytuacje teraz wydają się przytłaczające.
Obniżona samoocena: Zmiany w wyglądzie, takie jak przyrost masy ciała czy zmarszczki, mogą wpływać na to, jak postrzegasz siebie. Poczucie utraty atrakcyjności czy „młodości” to częsty problem, który może dodatkowo pogłębiać obniżony nastrój.
Depresja: Nie u każdej kobiety menopauza powoduje depresję, ale ryzyko jej wystąpienia wzrasta w tym okresie. Objawia się ona nie tylko smutkiem, ale także utratą zainteresowania rzeczami, które dawniej sprawiały Ci przyjemność.
Choć menopauza może być wymagającym okresem, istnieje wiele sposobów, by poprawić swoje samopoczucie i jakość tego etapu życia. Oto kilka z nich:
Rozmowa z bliskimi: Dzielenie się swoimi doświadczeniami z przyjaciółmi lub partnerem może być bardzo pomocne. Poczucie, że nie jesteś sama w tym, co przechodzisz, daje ogromne wsparcie emocjonalne.
Wsparcie terapeutyczne: Terapia, zwłaszcza prowadzona przez specjalistę zajmującego się zdrowiem kobiet, może pomóc Ci zrozumieć, co się dzieje z Twoim ciałem i emocjami. Dodatkowo możesz nauczyć się skutecznych technik radzenia sobie z trudnymi momentami.
Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia fizyczne pomagają w produkcji endorfin – hormonów szczęścia. Nie musisz od razu rzucać się na intensywny trening – wystarczy codzienny spacer, joga czy delikatne rozciąganie.
Zdrowa dieta: To, co jesz, wpływa nie tylko na Twoje ciało, ale i na umysł. Zadbaj o dietę bogatą w witaminy z grupy B, omega-3 i magnez – wszystkie te składniki wspierają pracę mózgu i poprawiają nastrój.
Techniki relaksacyjne: Medytacja, świadome oddychanie czy praktyka mindfulness mogą pomóc Ci odzyskać spokój i zmniejszyć poziom stresu.
Menopauza jest naturalnym etapem w życiu każdej kobiety, ale jej skutki mogą być trudne do zniesienia. Pamiętaj jednak, że nie jesteś w tym sama i masz prawo szukać pomocy, jeśli czujesz, że sytuacja Cię przerasta. Dbanie o swoje zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak dbanie o ciało. Pozwól sobie na wsparcie i pamiętaj, że każdy dzień to nowa szansa, by poczuć się lepiej. O tym, w jaki sposób może Ci pomóc terapia online, przeczytasz w naszym artykule.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
