Każde wyjście po zakupy spożywcze to dla Ciebie trudna lekcja kompromisów? Zastanawiasz się, czy odpuścić urlop, bo może dasz radę pociągnąć jeszcze trochę na energii z zeszłorocznych wakacji? Twoje życie towarzyskie kuleje, bo nie chcesz wydawać na kawę czy drinka na mieście? Stres finansowy nie tylko ogranicza nasze działania, ale też może wpędzić w poważne problemy zdrowotne. Jak sobie z nim radzić?
Stres finansowy – czy warto się go bać?
Życie kosztuje. Biorąc pod uwagę to, jak szybko pieniądze potrafią topnieć na koncie, czasami wręcz wydaje się nam, że każdy oddech ma swoją cenę. Teoretycznie sytuacja finansowa Polaków nie jest zła. Jak wynika z raportu „Sytuacja gospodarstw domowych w 2023 r. w świetle badania budżetów gospodarstw domowych” sporządzonego przez GUS:” W 2023 r. sytuacja materialna gospodarstw domowych poprawiła się. Nominalnie gospodarstwa domowe osiągały zarówno wyższe dochody, jak i wydatki. Poziom przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na osobę w zaokrągleniu do 1 zł w 2023 r. wyniósł 2 678 zł i był wyższy od dochodu z 2022 r. nominalnie o 13,7%, a realnie o 2,1%.”. Jednak mimo że domowe budżety nieznacznie wzrosły, i tak większość z nas żyje od wypłaty do wypłaty, a okresom oczekiwania na kolejny przelew często towarzyszą negatywne emocje. Stres finansowy to stan niepokoju i napięcia wynikający z problemów finansowych. Może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak utrata pracy, wysokie zadłużenie, niskie dochody czy niespodziewane wydatki. Ten rodzaj stresu nie tylko wpływa na nasze zdrowie psychiczne, ale także może mieć negatywne skutki dla zdrowia fizycznego. Objawy stresu finansowego mogą być różnorodne. Te najczęściej występujące to:
Nerwowość i lęk: Ciągłe martwienie się o pieniądze i przyszłość może prowadzić do chronicznego lęku i nerwowości.
Problemy ze snem: Osoby doświadczające stresu finansowego często mają trudności z zasypianiem lub budzą się w nocy z powodu natłoku myśli o finansach.
Trudności z koncentracją: Ciągłe myślenie o problemach finansowych może utrudniać skupienie się na codziennych zadaniach i pracy.
Zmiany apetytu: Stres finansowy może powodować utratę apetytu lub, przeciwnie, nadmierne objadanie się.
Izolacja społeczna: Wstyd i poczucie winy związane z problemami finansowymi mogą prowadzić do unikania spotkań towarzyskich i izolacji od bliskich.
Jak wynika z badań stres finansowy jest jedną z głównych przyczyn stresu chronicznego. Jest to długotrwały i uporczywy stan napięcia psychicznego, który przeciąga się przez tygodnie, miesiące, a nawet lata, i w skrajnych przypadkach może prowadzić do zagrożenia życia.
Stres finansowy – jak sobie z nim radzić?
Życie kosztuje i kosztować będzie, zawsze. Niezależnie od tego, jak bardzo chcielibyśmy uciec od kwestii wydawania pieniędzy i ograniczyli nasze potrzeby do minimum, konieczność płacenia, chociażby za mieszkanie czy jedzenie, będzie nam towarzyszyć zawsze. A przecież mamy dużo więcej niż podstawowe potrzeby. Mamy pasje, marzenia, mniejsze i większe kaprysy. I co z tym zrobimy? Pozwolimy, żeby stres finansowy odebrał nam możliwość ich realizacji? Takiej opcji nie bierzemy pod uwagę. Ani takiej, żeby stres finansowy towarzyszył nam przez całe życie, wpływając negatywnie na nasze samopoczucie na co dzień czy relacje z bliskimi. Co zatem możemy zrobić, żeby sobie z nim radzić? Oto nasze propozycje:
Przeanalizuj swój stosunek do pieniędzy: Nasze przekonania związane z pieniędzmi mogą mieć ogromny wpływ na naszą relację z finansami i generować stres finansowy. Wiele z nich bierze się z tego, co na temat domowego budżetu słyszeliśmy w dzieciństwie. Jeśli dorastaliśmy w przekonaniu, że “pieniądze mają tylko ci, co nakradli” lub że “trzeba ciężko pracować, aby zasłużyć na pieniądze”, możemy nieświadomie sabotować nasze finansowe sukcesy. Jeśli uważamy, że pieniądze są źródłem problemów, możemy bać się zarządzania nimi, co prowadzi do unikania sytuacji, które mogłyby np. przynieść rozwój zawodowy, a co za tym idzie podwyżkę. Z drugiej strony przekonanie, że pieniądze trzeba gromadzić na “czarną godzinę”, może prowadzić do skrajnej oszczędności, która uniemożliwia nam cieszenie się życiem i inwestowanie w przyszłość.
Przeanalizuj swoję wydatki: Czy stres finansowy obciąża Cię tak bardzo, że wolisz nie sprawdzać, co dokładnie każdego miesiąca obciąża Twoje konto? Brak kontroli nad wydatkami i nieumiejętność priorytetyzowania mogą prowadzić do poważnego stresu finansowego. Gdy nie wiemy dokładnie, na co wydajemy pieniądze, łatwo mieć problemy z płynnością finansową, a do tego nieustannie żyć z poczuciem, że nie starcza nam na to, czego najbardziej chcemy lub potrzebujemy. Ponadto bez ścisłego monitorowania naszych finansów, niespodziewane wydatki mogą prowadzić do paniki i stresu. Jak sobie z tym poradzić? Spisanie wszystkich dochodów i wydatków pomoże zrozumieć, na co idą nasze pieniądze i gdzie możemy oszczędzać. Zdecyduj, które wydatki są najważniejsze i te mniej istotne, takie jak kawa na mieście za 15 zł. kilka razy w tygodniu w ramach „małych” przyjemności, które mogą powodować dziury budżetowe. Regularne sprawdzanie stanu konta i wydatków pozwoli szybko zauważyć problemy i zminimalizować stres finansowy.
Stwórz plan naprawczy: Stworzenie planu na rozwój zawodowy oraz poszukiwanie dodatkowych źródeł dochodów mogą znacząco zredukować stres finansowy. Przemyślany plan na rozwój kariery daje nam poczucie kontroli i pewność, że zmierzamy w odpowiednim kierunku. Określ swoje cele zawodowe, zaplanuj szkolenia i zdobywanie nowych umiejętności. Dzięki temu zwiększasz swoje szanse na awans, podwyżkę lub znalezienie lepiej płatnej pracy. Gdy wiesz, że masz plan i krok po kroku realizujesz go, stres finansowy maleje. Poszukiwanie dodatkowych źródeł dochodów to świetny sposób na poprawę sytuacji finansowej. Może to być praca dorywcza, freelancing, sprzedaż rękodzieła czy nawet inwestowanie. Każdy dodatkowy dochód pomaga zbudować finansową poduszkę bezpieczeństwa, dzięki czemu niespodziewane wydatki stają się mniej stresujące.
Zredukuj poczucie utknięcia: Kiedy jesteśmy w trudnej sytuacji, naturalnie skupiamy się na problemach, co prowadzi do pesymistycznego myślenia. Negatywne myśli mogą przytłaczać i sprawiać, że trudno dostrzec pozytywne aspekty życia. Stres i lęk mogą zniekształcać nasze myślenie. Pod ich wpływem nasz mózg koncentruje się na zagrożeniach, co może prowadzić do uczucia beznadziejności czy bezsilności. W trudnych chwilach często tracimy zdolność do obiektywnej oceny sytuacji. Skupiamy się na teraźniejszości i trudno jest nam zobaczyć szerszy obraz i możliwość przyszłych zmian. Przypominanie sobie, że Twoja obecna trudna sytuacja finansowa to nie jest wyrok na całe życie, może znacząco pomóc w redukcji stresu finansowego. Uświadomienie sobie, że zawsze masz możliwość działania i zmiany swojej sytuacji, daje nadzieję i motywację do podejmowania kroków w kierunku pozytywnych zmian w zakresie finansów.
Trzymaj się pozytywnych bodźców: Przewlekłe trudności z domowym budżetem i stres finansowy mogą prowadzić do wyczerpania emocjonalnego. Gdy jesteśmy zmęczeni, mamy mniej energii do podejmowania działań i szukania rozwiązań, co potęguje poczucie beznadziejności. Dlatego w momentach kryzysów finansowych warto znajdywać przestrzeń na to, aby dbać o siebie i pozostawać z sobą samym w przyjaźni. Pamiętaj o tym, że ćwiczenia uwalniają endorfiny, które poprawiają nastrój, a zbilansowana dieta i odpowiedni sen wspierają ogólne zdrowie, co zmniejsza podatność na stres finansowy. Otaczanie się ludźmi, którzy nas wspierają, i regularne spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi może znacząco zmniejszyć negatywne emocje. Rozmowy z bliskimi, dzielenie się problemami i wsparcie emocjonalne pomagają w radzeniu sobie z trudnościami. Znalezienie czasu na ulubione zajęcia i hobby może być doskonałym sposobem na redukcję stresu. Czas spędzony na robieniu rzeczy, które sprawiają nam przyjemność, pomaga odciąć się od problemów i zrelaksować, a przy okazji wygenerować energię na to, aby zacząć wdrażać naprawczy plan finansowy w życie.
Czujesz, że Twoja praca powinna być lepiej wynagradzana? Niezależnie od tego, czy chcesz porozmawiać w pracy o podwyżce, czy podnieść ceny swoich usług, przyda Ci się asertywność. Czym dokładnie jest ta cecha i jak ją rozbudzać? O szczegółach piszemy TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
