Czujesz imperatyw ciągłego sprawdzania telefonu? Fajnie, że masz nieustający update tego, co dzieje się na świecie, ale czy zadajesz sobie czasem pytanie, co przez ten nawyk traci Twoje najbliższe otoczenie? Przerywane rozmowy, rozkojarzenie, utrata poczucia bycia ważnym… Sprawdzamy, jak phubbing zabija nasze relacje z bliskimi.
Co to jest phubbing?
W 2025 r. liczba użytkowników telefonów komórkowych na świecie ma wynieść 7,49 miliarda. Zdecydowana większość globalnych użytkowników internetu- 96,2 %- korzysta z telefonu komórkowego, aby uzyskać dostęp do sieci. Telefony komórkowe odpowiadają obecnie za 56,9 % naszego czasu spędzanego online oraz 61,6 % globalnego ruchu w internecie. Cyfrowa biblioteka referencyjna DataReportal w styczniu opublikowała swój coroczny raport Global Overview Report, ujawniając, że użytkownicy internetu w wieku od 16 do 64 lat spędzają średnio 6 godzin i 40 minut dziennie na przeglądaniu sieci na dowolnym urządzeniu. To około 47 godzin tygodniowo i 101 dni rocznie. Według tych szacunków, osoba, która zaczyna korzystać z internetu w wieku 18 lat i dożyje 80 lat, spędzi ponad 17 lat swojego dorosłego życia korzystając z internetu. Te mało optymistyczne dane można podsumować tym, że po prostu coraz bardziej żyjemy w telefonach. Tam nawiązujemy znajomości, szukamy drugiej połówki, szukamy dostępu do informacji o bieżącej sytuacji na świecie lub sposobów na zabicie czasu czy redukcję stresu. Mechanizm ten stał się obiektem zainteresowania psychologów i ma już swoją nazwę.
Phubbing to zjawisko polegające na ignorowaniu osoby w otoczeniu, aby skupić uwagę na urządzeniu mobilnym, takim jak telefon czy tablet. Słowo powstało z połączenia angielskich wyrazów „phone” (telefon) i „snubbing” (lekceważenie). To zachowanie może wydawać się niegroźne, ale w wielu sytuacjach powoduje naruszenie relacji międzyludzkich i poczucie odrzucenia u drugiej osoby. Phubbing bywa nawykowy i często nawet go nie zauważamy, co czyni go jeszcze bardziej problematycznym. Kiedy phubbing występuje najczęściej? Oto przykłady:
Podczas wspólnego posiłku: Wyobraź sobie rodzinny obiad albo kolację z przyjaciółmi. Kiedy jeden z uczestników zamiast rozmowy zaczyna przeglądać media społecznościowe, robić zdjęcia potraw czy odpisywać na wiadomości, odbiera to chwilom wspólnej bliskości i rozmowy. Nawet krótkie zerkanie na ekran wywołuje poczucie, że to, co dzieje się na telefonie, jest ważniejsze niż obecni przy stole.
Spotkania towarzyskie: Phubbing często pojawia się podczas spotkań w większym gronie, kiedy ktoś w towarzystwie nagle „odpływa” w wirtualny świat. Zamiast aktywnie uczestniczyć w rozmowie, przegląda wiadomości lub social media. Może to powodować wrażenie, że dana osoba jest znudzona lub nieobecna, co wpływa na dynamikę grupy.
Randki: Wyobraź sobie, że jesteś na randce i Twoja druga połówka zaczyna odpisywać na wiadomości lub sprawdzać powiadomienia. Phubbing w takich sytuacjach często jest odbierany jako brak szacunku czy zaangażowania w budowanie relacji. Nawet niewielkie gesty tego typu mogą zrujnować romantyczną atmosferę.
Spotkania biznesowe: Phubbing może pojawiać się także w kontekście zawodowym, na przykład podczas spotkań w pracy. Kiedy ktoś zamiast aktywnie uczestniczyć w dyskusji przegląda telefon, inni mogą uznać to za brak profesjonalizmu czy zaangażowania. Taka sytuacja często wpływa negatywnie na atmosferę i efektywność zespołu.
Podczas oglądania filmu lub serialu: Czas spędzony razem na oglądaniu ulubionego filmu czy serialu powinien być okazją do relaksu i wspólnego przeżywania emocji. Jednak kiedy jedna z osób regularnie przegląda telefon, odbiera to wspólnym chwilom część magii i zaangażowania.
Rozmowy jeden na jeden: Phubbing jest szczególnie rażący w rozmowach w cztery oczy. Kiedy ktoś odwraca wzrok od Ciebie, aby spojrzeć na ekran telefonu, możesz odebrać to jako wyraz lekceważenia. Takie sytuacje zdarzają się często, szczególnie gdy rozmowa schodzi na mniej angażujące tematy, ale każda chwila utraty kontaktu wzrokowego osłabia relację.
Korzystanie z transportu publicznego: Choć może się wydawać, że to neutralna przestrzeń, phubbing jest zauważalny także w środkach transportu. Ludzie często bardziej angażują się w ekrany swoich telefonów niż w rozmowy z towarzyszami podróży czy interakcje z otoczeniem. To sprawia, że wspólne podróże stają się mniej towarzyskie i bardziej izolujące.
Jak phubbing wpływa na relacje?
O ile nieskupianie uwagi na nieznajomych w autobusie czy metrze nie będzie miało większego wpływu na Twoje życie, to koncentrowanie się na ekranie zamiast na słowach bliskiej Ci osoby może mieć poważne, długofalowe konsekwencje. Może subtelnie, ale znacząco wpływać na bliskość, komunikację i zaufanie. Oto kilka kluczowych obszarów, w których to zachowanie się manifestuje:
Osłabienie poczucia bycia ważnym: Wyobraź sobie, że opowiadasz o czymś ważnym, a druga osoba zerka na telefon. Takie zachowanie wysyła sygnał, że to, co mówisz, nie jest wystarczająco interesujące. Nawet jeśli nie jest to świadome, phubbing obniża poczucie własnej wartości. W relacjach romantycznych, przyjacielskich czy rodzinnych, może to prowadzić do przekonania, że telefon jest ważniejszy niż Ty.
Zaburzenie jakości komunikacji: Phubbing sprawia, że rozmowy stają się płytkie. Zamiast uważnego słuchania, jedna strona przerywa kontakt wzrokowy, a jej odpowiedzi bywają zdawkowe. Takie interakcje nie pozwalają na głębsze zrozumienie emocji, potrzeb i opinii drugiej osoby. Stopniowo rozmowy mogą tracić na jakości, a to przekłada się na oddalanie się od siebie.
Tworzenie dystansu emocjonalnego: Bliskość buduje się poprzez wspólne chwile i wzajemne zaangażowanie. Kiedy telefon odciąga uwagę jednej strony, tworzy się bariera. Możesz poczuć, że Twoje potrzeby emocjonalne nie są zaspokajane, co prowadzi do frustracji. Phubbing w dłuższej perspektywie może wywoływać poczucie samotności, nawet gdy fizycznie przebywasz z kimś bliskim.
Obniżenie zaufania w relacjach: Kiedy partner czy przyjaciel częściej skupia się na telefonie niż na Tobie, pojawia się pytanie: „Co tak ważnego dzieje się na ekranie, że mnie to nie dotyczy?”. Taka sytuacja może budzić wątpliwości i zazdrość, szczególnie w związkach romantycznych. W efekcie, phubbing może prowadzić do powstawania konfliktów i kryzysów zaufania.
Odbieranie wspólnym chwilom ich wartości: Wspólne chwile, takie jak kolacje, wyjścia czy zwykłe rozmowy, powinny być czasem, w którym buduje się relację. Kiedy jedna osoba phubbuje, druga czuje, że moment traci swoją magię. Zamiast skupiać się na byciu „tu i teraz”, pojawia się poczucie niedosytu i rozczarowania.
Wpływ na dzieci i młodzież: Jeśli jako rodzic częściej spoglądasz na telefon niż na swoje dziecko, wysyłasz mu sygnał, że Twoja uwaga jest rozproszona. Dzieci mogą odczuwać, że ich potrzeby emocjonalne są ignorowane, co w dłuższej perspektywie wpływa na ich poczucie bezpieczeństwa i samoocenę. Z kolei w relacjach rówieśniczych phubbing wprowadza poczucie wykluczenia.
Niszczenie więzi podczas konfliktów: Kiedy w trakcie kłótni lub ważnej rozmowy ktoś sięga po telefon, może to być odebrane jako brak szacunku lub unikanie konfrontacji. Zamiast wspólnie rozwiązać problem, pojawia się większa frustracja, a konflikt zostaje zaogniony.
Korzystanie z telefonu stało się tak bardzo zakorzenionym nawykiem, że dla niektórych brak dostępu do komórki może wywoływać stany lękowe takie jak nomofobia.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
