Świadome, holistyczne self-care wymaga umiejętności zaglądania w głąb siebie. Kiedy nasze wnętrze wypełniają cierpienie, obniżony nastrój czy pytania zbyt długo pozostające bez odpowiedzi, warto przyjrzeć się sobie pod okiem specjalisty w ramach psychoterapii. Krok pierwszy: wybrać odpowiadający indywidualnym potrzebom nurt. O jednych z najpopularniejszych: poznawczo-behawioralnym i psychodynamicznym rozmawiamy z psychoterapeutą poznawczo-behawioralnym Szymonem Jarosławskim i psychoterapeutką psychodynamiczną Martą Kristlib, współpracującymi z platformą psychoterapii online Hedepy.
Psychoterapia niejedno ma imię
Nie ma nic cenniejszego niż skuteczne narzędzie pomagające ułatwiające szczęśliwe, spokojne życie. Tym właśnie dla nas jest psychoterapia, forma leczenia mającą na celu złagodzenie niepokoju emocjonalnego i problemów ze zdrowiem psychicznym. Mimo potwierdzonych naukowo korzyści wynikających z psychoterapii, dla wielu z nas decyzja o jej rozpoczęciu to duże emocjonalne wyzwanie. Trzeba nie tylko przełamać własne opory, ale też zająć się kwestiami czysto organizacyjnymi. Te kluczowe to wybór psychoterapeuty i nurtu terapii. Pomimo tego, że istnieje kilkadziesiąt podejść psychoterapeutycznych, do głównych nurtów Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne zalicza 5 z nich:
– psychodynamiczny,
– poznawczo-behawioralny (CBT),
– systemowy,
– humanistyczny,
– integracyjny.
Każdy z nich ma na celu poprawę kondycji psychicznej pacjenta, ale realizuje go innymi narzędziami. Dziś przyjrzymy się bliżej dwóm najpopularniejszym nurtom: poznawczo-behawioralnemu (CBT) i psychodynamicznemu. Korzystamy z ekspertyzy psychoterapeutów współpracujących z platformą Hedepy, która powstała po to, aby ułatwić pacjentom korzystanie z psychoterapii. Jednym z naszych ulubionych ułatwień na platformie jest możliwość wykonania prostego testu, dzięki któremu dowiesz się, który nurt psychoterapii najbardziej odpowiada Twoim potrzebom i który pomoże Ci dobrać pracującego w danym nurcie psychoterapeutę.
Nurt poznawczo-behawioralny (CBT), czyli tu i teraz
Terapia poznawczo- behawioralna (CBT/ Cognitive behavioral therapy) jest najczęściej wybieraną przez pacjentów w Polsce. Jej popularność wynika z faktu, że po pierwsze na tle innych nurtów, posiada największą bazę dowodową i badawczą dowodzącą jej skuteczności, a po drugie skupia się na rozwiązywaniu aktualnych problemów i wyzwań, które doskwierają pacjentowi tu i teraz. Może też z powodzeniem być stosowana w terapii online. Została opracowana na przełomie lat 60-tych i 70-tych XX wielu przez psychiatrę Aaron’a Beck’a i opiera się na założeniu, że sposób, w jaki myślimy i czujemy, wpływa na nasze zachowanie. Jak podkreśla pracujący w nurcie poznawczo-behawioralnym Szymon Jarosławski, „CBT pomaga osobom zidentyfikować negatywne myśli i przekonania, które wpływają na ich emocje i zachowanie”. Celem terapii CBT jest więc rozpoznanie, a potem zrozumienie i modyfikowanie błędnych, destrukcyjnych przekonań, wywodzących się przeważnie jeszcze z dzieciństwa, a następnie zastępowanie ich nowymi.
Nurt poznawczo-behawioralny ma udowodnioną skuteczność w terapii takich zaburzeń zdrowia psychicznego jak:
– Depresja,
– Zaburzenia lękowe,
– Fobie,
– Zespół stresu pourazowego,
– Zaburzenia snu,
– Zaburzenia odżywiania,
– Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD),
– Zaburzenia afektywne dwubiegunowe,
– Schizofrenia,
– Zaburzenia seksualne.
Terapia CBT jest dość ustrukturyzowana, dlatego według Szymona Jarosławskiego „może być szczególnie przydatna dla osób, które preferują podejście oparte na faktach, konkretne zadania i praktyczne narzędzia i rozwiązania”. CBT zaliczana jest do terapii krótkoterminowych, skupionych na konkretnych celach. Jej czas zależny jest od rodzaju problemu, z którym boryka się pacjent i jego potrzeb. Według Szymona Jarosławskiego „Terapia CBT zwykle składa się z 12–20 sesji, które odbywają się raz w tygodniu lub co dwa tygodnie. Każda sesja trwa około 50-60 minut”.
Nurt psychodynamiczny, czyli w głąb nieświadomości
Psychoterapia psychodynamiczna swoje korzenie ma w tradycyjnej psychoanalizie stworzonej przez Zygmunta Freuda. Ta stosowana dziś nie wygląda co prawda jak znane z filmów sceny z klasyczną kozetką i srogim psychoterapeutą, ale jest formą terapii rozmową, w której bardzo ważne jest nawiązanie szczerej i głębokiej relacji z terapeutą. Podczas gdy nurt CBT skupia się na problemach i wyzwaniach tu i teraz, psychoterapia psychodynamiczna zaprasza do podróży w głąb siebie, tam gdzie nigdy nie byliśmy, bo w naszą „nieświadomość”. Co to oznacza w praktyce? Jak mówi psychoterapeutka psychodynamiczna Marta Kristlib „Nowoczesne metody wskazują na znaczenie ukrytej pamięci”, która zawiera między innymi nieuświadomione wspomnienia z czasów wczesnego dzieciństwa. Całe podejście psychodynamiczne opiera się na założeniu, że naszym życiem sterują właśnie owe nieuświadomione mechanizmy, ukryte potrzeby czy wypierane przeżycia. Terapia psychodynamiczna ma więc na celu pomoc w zrozumieniu tych ukrytych konfliktów i potrzeb i znalezienie narzędzi radzenia sobie z nimi.
Współczesne badania sugerują, że ten rodzaj terapii może być skuteczny w przypadku takich problemów ze zdrowiem psychicznym jak:
– Zaburzenia lękowe,
– Depresja,
– Zaburzenia odżywiania,
– Problemy interpersonalne,
– Zaburzenia osobowości,
– Zespół stresu pourazowego,
– Fobia społeczna,
– Zaburzenia związane z używaniem substancji.
Według Marta Kristlib „Nurt psychodynamiczny jest polecany dla osób, które oprócz zwalczenia symptomów chcą również poznać ich źródło”. Dobrze mogą poczuć się w niej osoby, które mają zdolność autorefleksji. Terapia psychodynamiczna jest bardziej elastyczna i mniej ustrukturyzowana. Trwa zazwyczaj dłużej niż terapia CBT. Krótka terapia może być ograniczona do 25 sesji, ale przeważnie jest to dłuższy proces. Sesje trwają około 50-60 minut.
Przed wyborem nurtu warto zapoznać się z jego podstawowymi założeniami, ale nie musisz się na tym znać. Narzędzia takie jak platforma Hedepy, pomogą Ci w dobraniu podejścia odpowiadającego Twoim potrzebom. Pozwoli Ci to szybciej zbliżyć do Twoich celów i uniknąć rozczarowań. Pamiętaj, że w trakcie trwania terapii możesz nie tylko zmienić terapeutę prowadzącego, ale też nurt. Przed dokonaniem takiej zmiany warto otwarcie omówić z psychoterapeutą swoje potrzeby i wątpliwości. Wykwalifikowana osoba pomoże Ci w dokonaniu właściwej decyzji. Pamiętaj, że psychoterapia ma przede wszystkim służyć Tobie i Twoim celom, a w relacji z terapeutą powinieneś czuć się komfortowo i bezpiecznie.
Znasz już nurt poznawczo-behawioralny i psychodynamiczny. Więcej o tym, jak postawić pierwszy krok w terapii pisaliśmy TU.
Artykuł powstał we współpracy z platformą psychoterapii online Hedepy.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
