16 listopada obchodzimy Międzynarodowy Dzień Tolerancji. Tolerancja to wartość, której nie chcemy nieść na sztandarze jedynie od święta, wiec przyglądamy się temu, co wnosi ona do naszego życia na co dzień.
Po co nam Międzynarodowy Dzień Tolerancji?
Historia Europy uczy, że tolerancja nie jest czymś, co zostało dane z góry. Wręcz przeciwnie, jest to efekt lat budowania wspólnoty i współpracy między narodami o różnych wyznaniach, kulturach i tradycjach. Wiele krajów europejskich przeszło przez trudne okresy konfliktów religijnych, takich jak wojny reformacyjne, które miały kluczowy wpływ na późniejsze rozumienie wolności religijnej i akceptacji różnorodności.
Dziś tolerancja, czyli postawa akceptacji i poszanowania różnorodności, która polega na uznawaniu prawa innych do odmiennych poglądów, przekonań, wartości i sposobu życia, nawet jeśli różnią się one od naszych własnych, to nie tylko kwestia akceptacji różnic narodowościowych czy wyznaniowych. Nowe wyzwania, takie jak migracja, radykalizacja i różnorodne ideologie społeczne, sprawiają, że pytanie o granice tolerancji staje się coraz bardziej palące. Obecność różnych kultur i wyznań jest postrzegana zarówno jako wartość, która wzbogaca społeczności, jak i jako wyzwanie, które wymaga wypracowania równowagi pomiędzy otwartością a ochroną własnych wartości. Warto jednak pamiętać, że tolerancja nie oznacza konieczności zgody czy aprobaty dla wszystkich działań, lecz otwartość na współistnienie w społeczeństwie osób o różnych przekonaniach, pochodzeniu, kulturach i stylach życia. To zdolność do zachowania szacunku i życzliwości w relacjach z innymi, niezależnie od różnic, przy jednoczesnym chronieniu kluczowych wartości i zasad społecznych.
Międzynarodowy Dzień Tolerancji został ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych 16 listopada 1995 r., jako odpowiedź na wzrost napięć związanych z nietolerancją, przemocą i dyskryminacją na tle kulturowym, religijnym i społecznym. Decyzję tę podjęto podczas Zgromadzenia Ogólnego ONZ, które postanowiło wprowadzić dzień poświęcony promowaniu tolerancji i szacunku na całym świecie. Ustanowienie święta zbiegło się z obchodami 50. rocznicy UNESCO, które odegrało kluczową rolę w jego powołaniu, przyjmując Deklarację Zasad Tolerancji. Dokument ten podkreślał potrzebę zrozumienia i poszanowania różnorodności, uznając tolerancję za podstawę pokoju i współpracy międzynarodowej. Międzynarodowy Dzień Tolerancji ma na celu zwrócenie uwagi na znaczenie akceptacji różnic oraz promowanie dialogu i solidarności między narodami i kulturami.
Dlaczego tolerancja bywa trudna?
Tolerancja, chociaż bardzo szlachetna w teorii, nie zawsze przychodzi nam łatwo w praktyce. Dlaczego poszanowanie inności innych bywa trudne? Oto najczęstsze przyczyny:
Naturalna skłonność do oceniania
Mamy naturalną tendencję do szybkiego oceniania innych ludzi. To w dużej mierze kwestia ewolucji – nasze umysły „automatycznie” klasyfikują ludzi jako podobnych do nas lub odmiennych. Różnice, które wydają się być niezgodne z naszymi wartościami lub stylami życia, mogą wzbudzać niechęć i prowadzić do konfliktów. Choć oceny są naturalne, to właśnie ich przezwyciężenie, aby praktykować tolerancję, jest prawdziwym wyzwaniem.
Lęk przed nieznanym
Lęk przed nieznanym jest kolejnym mechanizmem, który może utrudniać tolerancję. Kiedy spotykamy osoby z innych kultur, wyznań czy środowisk, często czujemy się zagrożeni – boimy się tego, czego nie rozumiemy. Tolerancja wymaga otwartości i chęci poznania, a pokonanie tego lęku bywa trudne, bo zmusza nas do opuszczenia strefy komfortu.
Własne przekonania jako „jedyne słuszne”
Każdy z nas ma swoje przekonania i wartości, które często traktujemy jako „prawdziwe” lub „lepsze” niż inne. W efekcie mamy tendencję do postrzegania odmiennych poglądów jako niewłaściwych lub zagrażających naszemu stylowi życia. Tolerancja wymaga uznania, że nasza prawda nie jest jedyną prawdą i że różnorodność opinii i wartości może współistnieć bez zagrożenia dla naszych przekonań.
Wpływ wychowania i społeczeństwa
Od dzieciństwa uczymy się, co jest akceptowalne i normalne w danym społeczeństwie. Wzorce te głęboko wpływają na nasze postrzeganie świata i ludzi wokół nas. Jeśli dorastamy w środowisku, które postrzega pewne grupy negatywnie, trudno jest przełamać te stereotypy. Tolerancja wymaga refleksji nad tymi wzorcami i często pracy nad zmianą głęboko zakorzenionych przekonań.
Brak kontaktu z różnorodnością
Tolerancja rozwija się najłatwiej wtedy, gdy mamy bezpośredni kontakt z różnorodnymi grupami ludzi. Niestety, wiele osób nie doświadcza codziennych interakcji z osobami o innych przekonaniach, kulturach czy orientacjach. W efekcie może im brakować empatii lub zrozumienia dla osób o odmiennym spojrzeniu na świat, co czyni tolerancję teoretycznym, a nie praktycznym ideałem.
Presja grupy
Nawet jeśli sami staramy się być tolerancyjni, presja społeczna czy grupowa może działać na naszą niekorzyść. Czasem chcemy dostosować się do opinii bliskich nam osób lub przynależeć do grupy, która ma mniej tolerancyjne poglądy. Utrzymywanie tolerancyjnej postawy wymaga odwagi, aby stanąć w obronie odmienności, nawet gdy inni tego nie rozumieją.
Co tolerancja wnosi do naszego życia?
Tolerancja – często słyszymy to słowo, ale czy zastanawiamy się, co tak naprawdę wnosi do naszego życia? W świecie, w którym różnorodność staje się coraz bardziej widoczna, a nasze ścieżki przecinają się z ludźmi o różnych przekonaniach, warto zrozumieć, dlaczego tolerancja ma tak duże znaczenie. To nie tylko cnota czy społeczna norma, ale kluczowy element, który wpływa na nasze relacje, zdrowie emocjonalne i rozwój osobisty. Praktykowanie tolerancji pozwala nam lepiej radzić sobie z codziennymi wyzwaniami i tworzyć bardziej otwarte, pełne szacunku społeczeństwo. Sprawdźmy więc, jakie korzyści przynosi tolerancja i dlaczego warto ją pielęgnować na co dzień:
Lepsze relacje z innymi
Tolerancja pozwala budować głębsze i bardziej autentyczne relacje z ludźmi wokół nas. Kiedy akceptujesz różnorodność myśli, przekonań i stylów życia, otwierasz się na innych i dajesz im przestrzeń do bycia sobą. Dzięki temu więzi, jakie tworzysz, stają się bardziej szczere i oparte na wzajemnym szacunku. Im bardziej tolerancyjni jesteśmy, tym łatwiej nam wyzbyć się oceniania i tworzyć przyjacielskie, trwałe relacje.
Rozwój osobisty i lepsze zrozumienie siebie
Bycie tolerancyjnym zmusza do przemyślenia i refleksji nad własnymi przekonaniami. Konfrontowanie się z różnorodnością inspiruje do zadawania pytań o to, dlaczego wierzymy w to, co wierzymy, i skąd wzięły się nasze wartości. Tolerancja jest doskonałą okazją do rozwoju osobistego, ponieważ daje przestrzeń na zmianę, otwiera na nowe pomysły i pozwala uczyć się od innych.
Spokojniejsze życie i mniej konfliktów
Tolerancja pomaga unikać niepotrzebnych konfliktów w codziennym życiu. Akceptując różnice w przekonaniach czy stylu życia, uczysz się reagować mniej emocjonalnie na to, co może Cię irytować lub wydawać się dziwne. To przynosi spokój i harmonię do relacji oraz pozwala skupić się na pozytywnych stronach innych ludzi, zamiast wytykać ich niedociągnięcia.
Otwartość na nowe doświadczenia i pomysły Kiedy jesteś tolerancyjny, masz większą otwartość na różne sposoby patrzenia na świat. Możesz czerpać inspirację z kultur, które różnią się od Twojej, albo nauczyć się czegoś nowego od osób z odmiennym punktem widzenia. To rozszerza Twoje horyzonty i wzbogaca życie o nowe doświadczenia. Tolerancja to klucz do ciekawości świata i umiejętności czerpania z różnorodnych źródeł wiedzy.
Większa empatia i zrozumienie
Tolerancja idzie w parze z empatią, bo skłania nas do spojrzenia na świat z perspektywy innych ludzi. Gdy starasz się zrozumieć, skąd pochodzą cudze poglądy, uczysz się także głębiej pojmować motywy ich działań. Dzięki temu łatwiej Ci zrozumieć, dlaczego ludzie robią to, co robią, a to sprawia, że stajesz się bardziej empatyczny i wyrozumiały.
Rozwój społeczeństwa opartego na wzajemnym szacunku
W społeczeństwie tolerancyjnym istnieje przestrzeń na różnorodność, a co za tym idzie, na rozwój innowacji, sztuki, nauki i kultury. Każdy ma szansę wnosić własne perspektywy i pomysły, co wzbogaca nasze wspólne życie. Tolerancja to fundament zróżnicowanego, ale spójnego społeczeństwa, które dąży do harmonii, nie wymagając od jednostek rezygnacji z ich tożsamości.
Im bardziej jesteśmy otwarci na to, co wokół nas, tym łatwiej przychodzi nam tolerancja. Czy otwartość to coś, czego można się nauczyć? Tak!
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
