Masz wrażenie, że chorujesz coraz częściej? Że Twoje ciało coraz gorzej radzi sobie ze zmęczeniem, zarazkami i nawet najmniejszymi odstępstwami od zdrowego trybu życia? Powodem jest prawdopodobne niska odporność. Jakie są jej przyczyny i jak możesz temu łatwo zaradzić? Badamy sprawę pod kątem diety, aktywności fizycznej, higieny snu i wrodzonych predyspozycji.
Niska odporność a układ immunologiczny
Odporność to coś, co dostajesz w pakiecie od natury. Układ odpornościowy, zwany też immunologicznym jest naszym wbudowanym systemem, którego głównym zadaniem jest utrzymywanie ciała w optymalnym stanie zdrowia. Składa się on z kilku elementów, które wspólnie działają w ramach ochrony organizmu przed wszelkiej maści patogenami:
Białka immunoglobulinowe (przeciwciała): To białka produkowane przez limfocyty B w odpowiedzi na obecność antygenów (np. bakterii, wirusów, toksyn). Przeciwciała wiążą się z antygenami i pomagają w ich neutralizacji lub eliminacji. Badacze zsekwencjonowali genetycznie przeciwciała we krwi ludzi i oszacowali, że organizm może być w stanie wytworzyć nawet do jednego kwadrylionu unikalnych przeciwciał.
Limfocyty: Limfocyty to rodzaj białych krwinek, które odgrywają kluczową rolę w obronie immunologicznej. Szacuje się, że 1 mikrolitr ludzkiej krwi zawiera 4500-11000 białych krwinek. Dzielą się na trzy główne typy:
– Limfocyty T (limfocyty T cytotoksyczne i limfocyty T pomocnicze): Odpowiadają za rozpoznawanie i niszczenie zainfekowanych komórek oraz regulowanie odpowiedzi immunologicznej.
– Limfocyty B: Produkują przeciwciała, które mogą neutralizować patogeny.
– Limfocyty NK (natural killer): Są zdolne do niszczenia zainfekowanych komórek bez wcześniejszego uczulenia.
Komórki prezentujące antygen: Komórki takie jak makrofagi i komórki dendrytyczne zajmują się pochłanianiem, trawieniem i prezentowaniem fragmentów antygenów limfocytom T, co inicjuje odpowiedź immunologiczną.
Narządy limfatyczne: Te narządy, takie jak śledziona, węzły chłonne i migdałki, zawierają komórki limfoidalne i służą jako miejsca interakcji między komórkami układu immunologicznego w celu rozpoznania i zwalczania patogenów.
Układ limfatyczny: Składa się z naczyń limfatycznych i węzłów chłonnych, które pomagają w przemieszczaniu komórek i substancji odpornościowych w organizmie. Jeśli chcesz wspomóc prawidłowy przepływ limfy w ciele, upewnij się, że na Twoim talerzu regularnie lądują produkty, o których piszemy TU.
Szpik kostny: Jest miejscem produkcji komórek krwi, w tym limfocytów, co jest kluczowe dla utrzymania odpowiedniej liczby komórek immunologicznych.
Grasica: Grasica jest narządem, w którym limfocyty T uczą się rozpoznawania własnych komórek od obcych, co jest istotne dla właściwej reakcji immunologicznej.
Te elementy współpracują, aby zapewnić organizmowi ochronę przed infekcjami, kontrolować reakcje immunologiczne i utrzymywać równowagę między reakcją na patogeny a tolerancją na własne tkanki.
Skąd się bierze niska odporność?
Mimo że układ odpornościowy to coś, co dostajemy z natury, to nie zawsze możemy liczyć na jego pełne wsparcie. Do najpowszechniejszych czynników sprawiających, że Twoja odporność jest niska, zaliczamy:
Genetyka: Nie każdego odporność jest taka sama, bo nie każdy ma ją w ten sam sposób zapisaną w genach. Genetyka determinuje m.in. mechanizmy autotolerancji, czyli zdolność organizmu do rozróżniania własnych tkanek od obcych, które są kluczowe dla zapobiegania autoimmunologicznym chorobom układu odpornościowego, rodzaje mutacji limfocytów B i T, mogące prowadzić do zwiększonej podatności na niektóre choroby, zdolność patogenów do wiązania się z antygenami i neutralizowania patogenów czy podatność na niektóre szczepionki. Tak więc to, czy Twoja odporność jest niska, może być ściśle związane z tym, jaki był stan zdrowia Twoich przodków.
Stres: Wielokrotnie pisaliśmy o tym, że ciało i umysł są ze sobą nierozerwalnie złączone, a najlepszą metodą na osiędbanie jest holistyczne podejście do zdrowia. Badania pokazują, że chroniczny stres może wywierać negatywny wpływ na naszą odporność poprzez zaburzanie produkcji limfocytów typu B i T. To właśnie dlatego w okresach wzmożonego stresu Twoje ciało staje się mniej odporne na działanie patogenów i częściej niż Twoi znajomi czy rodzina chorujesz w sezonie jesienno- zimowym. Nie umiesz namierzyć swoich źródeł stresu? Przychodzimy z pomocą – listę najpowszechniejszych stresorów znajdziesz TU.
Mało odżywcza dieta: Odpowiednio zbilansowana dieta to podstawowe narzędzie do tego, aby wspierać prawidłową pracę układu immunologicznego. Brak odpowiedniej ilości składników odżywczych, witamin i minerałów równa się niska odporność. Jedzenie pełne żywności przetworzonej i ubogiej w składniki odżywcze nie dostarcza organizmowi narzędzi do walki z patogenami. Chcesz zacząć się zdrowo odżywiać, ale nie wiesz, jak zacząć? Nasze wskazówki zostawiliśmy dla Ciebie TU.
Niska jakość snu: Sen pomaga zwalczać niską odporność na kilku poziomach: to wtedy organizm produkuje i uwalnia różne czynniki immunologiczne, w tym przeciwciała, jakościowy sen pomaga w zachowaniu równowagi między cytokinami prozapalnymi a przeciwzapalnymi, a ponadto sen jest czasem, gdy organizm przeprowadza naprawę tkanek i regenerację, co jest niezwykle pomocne w utrzymaniu odporności na wysokim poziomie. Warto też pamiętać, że podczas infekcji organizm może potrzebować więcej snu, ponieważ sen pomaga w koncentracji zasobów na zwalczaniu wirusów i bakterii czy szybszym gojeniu się ran. Chcesz zwalczyć niską odporność dbając o sen naturalnymi metodami? Nasze porady, które możesz z łatwością wcielać w życie każdej nocy znajdziesz TU.
Brak aktywności fizycznej: Regularna aktywność fizyczna może poprawić krążenie krwi, co pomaga w dostarczaniu składników odżywczych i tlenu do komórek odpornościowych, takich jak białe krwinki. Ćwiczenia mogą też stymulować organizm do produkcji przeciwciał, które pomagają w zwalczaniu infekcji i wspomagać regulowanie przewlekłych stanów zapalnych. Ponadto, aktywność fizyczna w ciągu dnia wspiera zdrowy i jakościowy sen w nocy, co jest jak już wiesz kolejną cegiełką do zażegnania niskiej odporności. Regularny ruch to tylko jeden z nawyków, które mogą przybliżyć Cię do długowieczności. Jakie są pozostałe? Zdradzamy TU.
Choroby przewlekłe: Osoby cierpiące na choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca czy nadciśnienie, często borykają się z problemem, jakim jest niska odporność. Czynniki, które na to wpływają to przyjmowanie niektórych leków, przemęczenie organizmu nieustannie walczącego z chorobą, wzmożony stres związany z niepewnym stanem zdrowia czy brak aktywności fizycznej, wspierającej optymalny stan zdrowia. W takich przypadkach szczególnie ważne jest dbanie o higienę trybu życia na co dzień, przede wszystkim dietą. Badania pokazują, że zakwas z buraka może swietnie się sprawdzić we wspieraniu odporności na co dzień. O tym, jak działa na cały organizm więcej przeczytasz TU.
Wiek: Niska odporność to coś, co przychodzi również z wiekiem. W miarę starzenia się organizmu zachodzą zmiany w układzie odpornościowym takie jak zmiejszenie ilości i aktywności limfocytów, zaburzenia w produkcji przeciwciał czy zmiany w funkcjonowaniu narządów wspomagających odporność, takich jak grasica czy węzły chłonne. Ponadto wraz z upływem czasu organizm staje się mniej skuteczny w regeneracji tkanek i narządów. To oznacza, że uszkodzenia spowodowane przez infekcje lub inne czynniki mogą trwać dłużej i może wystąpić niska odporność.
Odporność fizyczna to jedno, a co z psychiczną? O tym, czy ona również jest wrodzona i jak można ją wzmacniać piszemy TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
