Dlaczego niektóre słowa mogą ranić, a inne wzmacniają i dodają siły do działania? Jak słowo nabiera swojej mocy? Dlaczego te same słowa wypowiadane przez różne osoby mają dla nas różne natężenie emocjonalne? Przyglądamy się temu, w jaki sposób komunikacja werbalna wpływa na nasz stan emocjonalny.
Słowa – podstawowe narzędzie komunikacji
Używamy słów do wyrażania myśli, uczuć, przekazywania informacji i idei. Istnieje przekonanie, że kobiety są bardziej gadatliwe niż mężczyźni. Zostało ono spopularyzowane przez Louann Brizendine, neuropsychiatrę i autorkę książki „The female brain”, w której postawiła tezę, że statystyczna kobieta wypowiada dziennie 20 tysięcy słów, a statystyczny mężczyzna jedynie 7 tysięcy. Jak się można domyślić, to porównanie zostało bardzo szybko podchwycone przez trenerów rozwoju osobistego i wielokrotnie cytowane w innych książkach, artykułach czy publikacjach na social mediach, ale zakwestionowali je naukowcy. Z bardziej szczegółowych badań wynika bowiem, że kobiety i mężczyźni używają w ciągu dnia mniej więcej tyle samo słów (średnio 15-16 tysięcy), a różnice na tym polu między płciami są nieznaczne. Co natomiast wpływa na to, jak dużo i często mówimy? Czynników jest kilka:
Osobowość: Ekstrawertycy mają tendencję do mówienia więcej niż introwertycy, którzy mogą być bardziej skłonni do słuchania. Osoby pewne siebie zwykle mówią więcej, ponieważ nie obawiają się wyrażania swoich myśli.
Kontekst społeczny: W formalnych sytuacjach, takich jak spotkania biznesowe, ludzie mogą mówić mniej niż w nieformalnych spotkaniach towarzyskich. Mogą też mówić więcej w towarzystwie bliskich przyjaciół i rodziny, a mniej w obecności nieznajomych.
Emocje i nastrój: Osoby odczuwające stres lub lęk mogą mówić mniej lub więcej, w zależności od indywidualnych reakcji na te emocje. Osoby szczęśliwe i podekscytowane często mówią więcej.
Tematyka rozmowy: Ludzie mówią więcej na temat, który ich interesuje lub na którym się znają. Tematy kontrowersyjne mogą skłonić ludzi do bardziej intensywnej wymiany zdań.
Normy kulturowe: Różne kultury mają różne normy dotyczące ilości mówienia. W niektórych z nich cisza jest bardziej akceptowana niż w innych. Struktura i bogactwo słownictwa języka mogą wpływać na ilość wypowiadanych słów.
Środowisko fizyczne: Hałas, tłok i inne czynniki środowiskowe mogą wpływać na to, ile ktoś mówi. Na przykład, w głośnym miejscu można mówić mniej ze względu na trudności w komunikacji. Choroby, zmęczenie i inne czynniki zdrowotne również mogą wpływać na ilość wypowiadanych słów.
Doświadczenia życiowe: Wychowanie w rodzinie, gdzie dużo się rozmawia, może skłaniać do większej rozmowności. Również niektóre zawody wymagają więcej mówienia, co może wpływać na nawyki komunikacyjne.
Siła słowa – skąd się bierze?
Słowa mają moc. O tym, jak jest duża, decyduje ogólnoprzyjęte znaczenie słowa, sytuacja, w którym zostało użyte oraz indywidualny stosunek emocjonalny każdego z nas do tego, co mówimy i słyszymy. Zupełnie inaczej zareagujemy na słowo „biegnij”, kiedy wykrzyczy je do nas przerażony współpasażer na lotnisku, a kiedy będzie to komenda pani od wuefu podczas szkolnych zajęć. Inaczej też wybrzmi dla nas słowo „kochanie” usłyszane po raz setny od najlepszej koleżanki i wypowiedziane po raz pierwszy przez obiekt naszych westchnień. Jakie są zatem główne czynniki, które determinują moc słowa? Oto one:
Ogólnoprzyjęte znaczenie: Słowa mają określone, powszechne znaczenia, które mogą być obraźliwe, upokarzające lub poniżające albo wręcz przeciwnie, kojące czy dodające otuchy. Znaczenie tych słów znajdziemy w słowniku, uczymy się też go przez różne doświadczenia życiowe.
Konotacje: Słowa mogą mieć dodatkowe konotacje, które wywołują negatywne emocje. Nawet neutralne słowo może w pewnym kontekście zyskać negatywną konotację.
Zła intencja: Kiedy ktoś używa słów z zamiarem zranienia, odbiorca czuje się zaatakowany. Intencjonalne obrażanie, krytykowanie czy poniżanie za pomocą słów może być bardzo bolesne.
Brak empatii: Używanie słów bez zrozumienia emocji i sytuacji odbiorcy może prowadzić do niezamierzonego zranienia.
Osobiste doświadczenia: Słowa mogą przypominać odbiorcy o doświadczeniach z przeszłości, zarówno tych traumatycznych lub pozytywnych, wywołując adekwatną reakcję emocjonalną.
Poziom wrażliwości: Każda osoba ma swój własny poziom wrażliwości i indywidualne czułe miejsca. Słowa, które są neutralne dla jednej osoby, mogą być bolesne dla innej.
Relacje międzyludzkie: Słowa wypowiedziane przez bliskie osoby (rodzina, przyjaciele) mogą ranić bardziej, ponieważ takie relacje mają dla nas większe znaczenie emocjonalne. Słowa wypowiedziane przez osoby z autorytetem (nauczyciele, przełożeni) mogą mieć większy wpływ i ranić bardziej ze względu na ich pozycję.
Poziom samooceny: Słowa, które uderzają w naszą samoocenę, mogą być szczególnie bolesne. Krytyka wyglądu, inteligencji czy umiejętności może mieć negatywny wpływ na nasze poczucie własnej wartości.
Tożsamość: Słowa, które atakują naszą tożsamość, takie jak etniczność, płeć, orientacja seksualna czy przekonania, mogą być bardzo raniące, ponieważ dotyczą kluczowych aspektów tego, kim jesteśmy.
Normy kulturowe i społeczne: Słowa oparte na stereotypach czy uprzedzeniach mogą ranić, ponieważ odwołują się do szerszych, negatywnych przekonań społecznych. W różnych kulturach różne słowa mogą mieć odmienne znaczenia i mogą być bardziej lub mniej obraźliwe.
Jak nadawać słowom moc?
Chcesz w mądry sposób operować wypowiadanymi przez Ciebie słowami, aby unikać nieporozumień? Zależy Ci, aby Twoje intencje jasno wybrzmiewały w każdej rozmowie? Chcesz nauczyć się przekładać to, co myślisz, na to, co mówisz najbliższym? Skorzystaj z tych prostych rad na to, jak nadawać słowom moc:
– Wyrażaj swoje myśli w sposób klarowny i jednoznaczny, aby uniknąć nieporozumień,
– Skup się na tym, co mówi druga osoba, zamiast przygotowywać swoją odpowiedź z wyprzedzeniem,
– Włącz empatię,
– Postaraj się zrozumieć kontekst, czy to kulturowy czy emocjonalny drugiej osoby,
– Ucz się technik radzenia sobie ze stresem i negatywnymi emocjami, aby nie wpływały one destrukcyjnie na Twoją komunikację,
– Używaj słów, o których wiesz, że mają duże znaczenie dla drugiej osoby z większą częstotliwością,
– Poświęcaj czas na rozmowy bez pośpiechu, szczególnie w bliskich relacjach.
Jaką moc mają słowa, które wykorzystujesz na plotkowanie? O szczegółach piszemy TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
