Ślad węglowy. Informacje o nim możesz znaleźć na biletach lotniczych, plakatach w autobusach, a nawet w sklepach odzieżowych. Z kontekstu na pewno wiesz, że nie jest niczym pozytywnym, ale czy umiesz zdefiniować jego istotę?
Co to jest ślad węglowy?
Lubimy czuć, że mamy wpływ. Sprawczość związana z tym, że każdego dnia możemy zrobić coś dobrego dla świata motywuje do działania. Segregujemy śmieci. Pamiętamy, żeby zabrać torby wielokrotnego użytku idąc do sklepu. Zamiast paczkowanych owoców i warzyw kupujemy te sprzedawane luzem. Staramy się też generować minimalny ślad węglowy. Czyli właściwie co? Ślad węglowy, znany również jako ślad emisji dwutlenku węgla, to miara ilości gazów cieplarnianych, zwłaszcza dwutlenku węgla (CO2), emitowanych do atmosfery w wyniku naszych codziennych aktywności, procesów produkcyjnych czy konsumpcji energii. Termin “ślad węglowy” powstał w kontekście coraz większej świadomości wpływu człowieka na zmiany klimatyczne i konieczności redukcji emisji gazów cieplarnianych. Szybko stał się popularnym narzędziem komunikacji, które pomaga konsumentom, przedsiębiorstwom i instytucjom zrozumieć i ocenić ich wpływ na ekologię oraz podejmować bardziej świadome decyzje w celu zmniejszenia negatywnego wpływu na klimat. Dzięki temu pojęciu można zachęcać do działań na rzecz bardziej zrównoważonego rozwoju, w którym emisja CO2 jest minimalizowana, a wpływ na środowisko naturalne jest ograniczany. Czy umiesz przypomnieć sobie moment, kiedy termin „ślad węglowy” zaczął stawać się tak bardzo popularny? Jeśli nie, to przygotuj się na szok! Brytyjski Koncern Naftowy (BP), druga co do wielkości na świecie firma naftowa, posiadająca 18 700 stacji benzynowych i usługowych na całym świecie, zatrudnił na początku lat dwutysięcznych renomowanych specjalistów ds. public relations z firmy Ogilvy&Mather, aby przygotowali kampanię informacyjną nakierowaną na uświadomienie ludziom, jak ich codzienne działania wpływają na środowisko naturalne poprzez generowanie właśnie śladu węglowego. Brzmi jak szczytny cel? Niestety, nie tym razem. Kampania miała po prostu przerzucić odpowiedzialność za stan naszej planety z koncernów paliwowych masowo eksploatujących zasoby naturalne i zatruwających środowisko na nas…
Co generuje ślad węglowy?
Chociaż pobudki BP z pewnością nie należały do bardzo chwalebnych, musimy przyznać, że z owej kampanii wyniknęło coś dobrego. Termin „ślad węglowy” na stałe zagościł w publicznej debacie o stanie środowiska naturalnego i dołożył cegiełkę do tak bardzo pożądanej przez nas sprawczości. Zrozumieliśmy, że każdego dnia dokonujemy wyborów, które mogą w mniejszej lub większej skali, w krótszej lub dłuższej perspektywie wpływać na kondycję planety Ziemia. Okazuje się, że to, czy wyłączamy niepotrzebne światło z domu, przesiadamy się komunikacji miejskiej na rower lub częściej sięgamy po produkty roślinne zamiast zwierzęcych ma wpływ na środowisko naturalne. Ślad węglowy generowany jest przez różnorodne działania i procesy, które prowadzą do emisji gazów cieplarnianych, zwłaszcza dwutlenku węgla (CO2). Oto kilka głównych źródeł śladu węglowego:
Używanie energii: Spalanie paliw kopalnych, takich jak węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny, w celu wytwarzania energii elektrycznej i ciepła jest jednym z głównych źródeł emisji CO2.
Transport: Emisje związane z transportem, zarówno drogowym, lotniczym, morskim, jak i kolejowym, stanowią znaczący udział w generowaniu śladu węglowego. Spalanie paliw w pojazdach silnikowych jest głównym źródłem emisji w tym sektorze.
Przemysł i produkcja: Procesy przemysłowe, w tym produkcja cementu, żelaza i stali, generują znaczne ilości gazów cieplarnianych i pozostawiają ogromny ślad węglowy.
Rolnictwo: Hodowla zwierząt, szczególnie bydła, oraz w mniejszym stopniu uprawa roślin generują emisje dwutlenku węgla, metanu i dwutlenku azotu, które są również silnymi gazami cieplarnianymi.
Deponowanie odpadów: Rozkładanie się odpadów organicznych na składowiskach odpadów generuje emisję metanu, który również przyczynia się do tworzenia śladu węglowego.
Digitalizacja: Wzrost zużycia energii przez serwery, centra danych i urządzenia elektroniczne związany z rosnącym uzależnieniem od technologii cyfrowej i internetu nie pozostaje bez znaczenia dla środowiska naturalnego. Przechowywanie danych w chmurze, streaming wideo i korzystanie z urządzeń elektronicznych przyczynia się do wzrostu śladu węglowego.
Przemysł modowy: Produkcja ubrań, obuwia i innych produktów modowych wymaga znacznych ilości energii i materiałów, co przyczynia się do emisji CO2. Co więcej, częste pranie i pielęgnacja ubrań również pozostawia ślad węglowy, szczególnie jeśli regularnie korzystamy z suszarek i żelazek.
Podróże lotnicze: Lotnictwo jest jednym z najbardziej emisyjnych sektorów transportu, a lot na nawet krótkim dystansie pozostawia po sobie znaczący ślad węglowy.
Produkcja plastiku: Wytwarzanie plastiku i jego utylizacja generuje emisję CO2, a także innych zanieczyszczeń środowiska i obecnie stanowi jedno z największych wyzwań ekologicznych na świecie.
Konsumpcja żywności spoza sezonu: Importowanie żywności spoza sezonu wymaga dużej ilości energii wykorzystywanej na transport, przechowywanie i konserwację, co prowadzi do dodatkowej emisji CO2 i pozostawia znaczący ślad węglowy.
Jak redukować ślad węglowy?
Zaczęliśmy od sprawczości i jej będziemy się trzymać. Skoro ślad węglowy może być najprostszym miernikiem tego, jak wpływamy na środowisko naturalne naszymi codziennymi wyborami, idziemy tym tropem i robimy listę mniejszych i większych przysług dla planety Ziemia. Oto co możesz robić, aby zmniejszać swój ślad węglowy:
1. Dbaj o swoje ubrania: w miarę możliwości inwestuj w te lepszej jakości, szukaj ich w second handach lub wymieniaj się nimi ze znajomymi.
2. Kupuj sezonowe owoce i warzywa i omijaj te pakowane w plastikowe opakowania.
3. Nie pal niepotrzebnie światła w domu lub biurze.
4. Zamiast jeździć samochodem, korzystaj z roweru lub komunikacji miejskiej.
5. Zamiast korzystać z foliówek w sklepie zabieraj torby wielokrotnego użytku, kiedy idziesz na zakupy.
6. Bierz krótsze prysznice i zakręcaj wodę, kiedy nakładasz na włosy szampon, myjesz zęby lub robisz peeling ciała.
7. Nie przechowuj niepotrzebnych danych w chmurze.
8. Używaj trybu ekologicznego, kiedy robisz pranie lub korzystasz ze zmywarki do naczyń.
9. Kupuj żarówki energooszczędne.
10. Segreguj śmieci.
11. Recyklinguj.
12. Unikaj marnowania jedzenia.
13. Jedz mniej mięsa.
14. Zmniejsz temperaturę w mieszkaniu o 1°C.
Chcesz jeszcze aktywniej włączyć się w dbanie o naszą planetę? Na pewno przydadzą Ci się autorytety w tej dziedzinie. Historie niektórych z naszych ulubionych aktywistów znajdziesz TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
