Pieczenie, biegunka, wzdęcia… Wiemy, że o takich rzeczach nie czyta się zbyt przyjemnie ale uwierz, przeżywanie ich jest dużo bardziej dyskomfortowe. Aby tych stanów unikać, chcemy zrozumieć, czym jest wywołujący je stan zapalny jelit i jak się przed nim uchronić.
Czym jest stan zapalny jelit?
Zostaniemy jeszcze przez chwilę przy nieprzyjemnych objawach dlatego, że są one bardzo ważnym sygnałem płynącym z organizmu, od którego nie można odwracać ani wzroku, ani uwagi. Biegunka, bóle brzucha, częste oddawanie stolca, krwawienie z jelit, gwałtowna utrata wagi czy osłabienie wynikające z odwodnienia lub zaburzeń przyswajania składników odżywczych z jedzenia to norma u osób, u których występuje przewlekły stan zapalny jelit. Jeśli widzisz, że takie reakcje Twojego ciała pojawiają się regularnie, powodując nie tylko dyskomfort psychiczny, ale też nasilający się zanik sił, nie możesz próbować przejść nad tym do porządku dziennego. Stan zapalny jelit ma dość skomplikowaną naturę, ponieważ nie oznacza jednej, sprecyzowanej choroby. Stan zapalny jelit (ang. inflammatory bowel disease, IBD) to ogólna nazwa dla grupy przewlekłych chorób zapalnych jelit, które charakteryzują się przewlekłym stanem zapalnym błony śluzowej jelit, który prowadzi do występowania wspomnianych wcześniej objawów. Stan zapalny jelit może przybierać różne formy, mogące objawiać się ze zmienną intensywnością w zależności od rodzaju zapalenia jelit oraz stopnia zaawansowania choroby. Oto kilka głównych form zapalenia jelit:
Wrzodziejące zapalenie jelit (łac. colitis ulcerosa): Jest to przewlekła choroba zapalna jelit, która charakteryzuje się zapaleniem błony śluzowej jelit, powodującym powstawanie wrzodów i owrzodzeń. Objawy mogą obejmować biegunkę, częste oddawanie stolca, ból brzucha, krwawienie z jelit, utratę wagi i zmęczenie.
Choroba Leśniowskiego-Crohna (łac. Morbus Crohn): Jest to również przewlekła choroba zapalna jelit, która może dotyczyć dowolnej części przewodu pokarmowego, od jamy ustnej do odbytu. Objawy mogą obejmować biegunkę, bóle brzucha, zaparcia, krwawienie z jelit, owrzodzenia, niedożywienie i utratę wagi.
Mikroskopowe zapalenie jelita grubego: Jest to forma zapalenia jelit, w której zmiany zapalne są widoczne tylko pod mikroskopem. Objawy mogą być podobne do innych form zapalenia jelit, ale diagnostyka wymaga wykonania biopsji jelit.
Stany zapalne jelit są wieloczynnikowymi chorobami, których dokładne przyczyny nie są w pełni zrozumiane. Jednak istnieje kilka czynników, które mogą przyczynić się do ich wystąpienia:
Czynniki genetyczne: Istnieje silna skłonność do występowania chorób zapalnych jelit w rodzinach, co sugeruje, że istnieje pewne dziedziczne podłoże genetyczne. Osoby, które mają bliskich krewnych z chorobami zapalnymi jelit, mają większe ryzyko ich wystąpienia:
Zaburzenia układu immunologicznego: Nieprawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego może prowadzić do nadmiernego stanu zapalnego w jelitach. Jest to szczególnie widoczne w przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna, która charakteryzuje się nadmierną reakcją immunologiczną na czynniki zewnętrzne.
Czynniki środowiskowe: Niektóre czynniki środowiskowe, takie jak dieta, palenie papierosów i środki chemiczne, mogą wpływać na rozwój stanów zapalnych jelit. Na przykład, dieta bogata w tłuszcze nasycone i przetworzoną żywność może zaostrzać objawy chorób zapalnych jelit u niektórych osób.
Utrata równowagi w mikrobiocie jelitowej: Zaburzenia równowagi mikrobiomu jelitowego, czyli zróżnicowanych populacji mikroorganizmów zamieszkujących jelita, mogą prowadzić do rozwoju stanów zapalnych jelit. Nieprawidłowy skład bakteryjny jelit może prowadzić do nadmiernego stanu zapalnego i uszkodzenia błony śluzowej jelit.
Stres: Stres może wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego poprzez zwiększenie reakcji zapalnej w organizmie. Osoby z chorobami zapalnymi jelit często zauważają zaostrzenie objawów w okresach zwiększonego stresu emocjonalnego.
Stan zapalny jelit – jak się przed nim uchronić?
Stan zapalny jelit może rozwinąć się jako konsekwencja czynników od nas niezależnych, np. przez skłonności genetyczne. Warto jednak pamiętać, że odpowiedni tryb życia może nie tylko zredukować ryzyko jego wystąpienia, ale też uśmierzać symptomy, kiedy schorzenie to zacznie się rozwijać. Specjaliści sugerują, aby zwrócić uwagę na czynniki takie jak:
Ograniczenie spożycia nabiału: Wiele osób z zapalnymi chorobami jelit doświadcza poprawy, jeśli ograniczą lub wyeliminują produkty mleczne, gdyż problemy takie jak biegunka, bóle brzucha i wzdęcia mogą być spowodowane nietolerancją laktozy – czyli niezdolnością organizmu do trawienia cukru mlecznego zawartego w produktach mlecznych.
Małe porcje posiłków: Małe porcje posiłków są łatwiejsze do strawienia przez układ pokarmowy. To może pomóc w uniknięciu problemów takich jak wzdęcia, bóle brzucha i dyskomfort jelitowy, które mogą być zaostrzone przez spożywanie większych porcji na raz.
Regularne nawadnianie: Woda jest niezbędna do rozpuszczania i transportowania składników odżywczych oraz eliminacji odpadów z organizmu. Picie dużej ilości wody może wspierać prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, a przez to przyczynić się do zmniejszenia stanów zapalnych lub odczuwania ich konsekwencji. Ponadto, picie odpowiedniej ilości wody może pomóc w utrzymaniu prawidłowej ruchliwości jelit i zapobiec wystąpieniu potęgującego dyskomfort zastoju jelitowemu.
Współpraca z lekarzem: Jeśli biegunka czy ból jelit jest sygnałem postępującej degeneracji jelit, nie poradzisz sobie bez wsparcia medycznego. Odpowiednio szyba interwencja uchroni Cię przed nadmiernym osłabieniem organizmu i wspomoże zahamowanie rozwoju potencjalnej choroby. Leczenie farmakologiczne oraz zmiany w sposobie żywienia, które najlepiej wprowadzić w życie przy współpracy z wykwalifikowanym dietetykiem, z pewnością będą wsparciem, którego Twojemu organizmowi potrzeba.
Okres wakacyjny coraz bliżej i to właśnie jelita często jako pierwsze reagują na urlopy w nowych, egzotycznych miejscach. Jak je przygotować do pracy poza domową strefą komfortu? Nasze porady znajdziesz TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
