W kulturze Zachodu aktywność ruchowa wiąże się przede wszystkim z dbaniem o sylwetkę, budowaniem masy mięśniowej i doznaniami czysto estetycznymi. Filozofie Wschodu uczą natomiast, aby ruchem pobudzać nie tylko energię fizyczną, ale również tę emocjonalną, życiową. Tai Chi od wieków jest uważany za narzędzie przydatne wszystkim tym, którzy chcą wyrwać się ze stagnacji i znaleźć wewnętrzną równowagę. Dziś przypatrujemy się temu, jak dokładnie Tai Chi działa na ciało i umysł.
Krótka historia Tai Chi
Korzenie Tai Chi mogą zaskoczyć wszystkich tych, którzy utożsamiają tę formę aktywności tylko i wyłącznie z paramedytacyjną płynnością i łagodnością ruchów. Historia powstania Tai Chi jest otoczona wieloma legendami, ale ogólnie uważa się, że techniki i praktyki, które prowadzą do stworzenia Tai Chi, znanego również pod nazwą „shadow boxing”, czyli „boksowanie się z cieniem”, wywodzą się nie tylko z medytacji, ale przede wszystkim z tradycji chińskich sztuk walki oraz filozofii Taoistycznej. Sama nazwa pochodzi od filozoficznego terminu “Tai Chi”, o którym pierwsza pisemna wzmianka pojawiła się ponad 3000 lat temu w Księdze Zmian (Yijing) podczas panowania dynastii Zhou. To właśnie w tej księdze stwierdzono, że we wszystkich zmianach dziejących się w człowieku i jego otoczeniu istnieje Tai Chi, będące zespoleniem dwóch przeciwnych sił działających w każdym ożywionym elemencie na świecie. Zasada yin i yang opisuje tę dualistyczną naturę rzeczywistości. Yin i yang to przeciwstawne, ale uzupełniające się siły, które tworzą harmonijną równowagę we wszechświecie. Koncepcja ta odnosi się do polarności, zależności i równowagi obecnych we wszystkich aspektach życia. Chińczycy wierzą też, że Tai Chi oznacza „ostateczność ostateczności,” dlatego pojęcie to często używane jest do opisywania ogromu wszechświata. Podstawowe zasady Tai Chi opierają się na starożytnej chińskiej filozofii, Taoizmie (Zhang Sanfeng, mędrzec chiński, jest często uważany za legendarnego twórcę Tai Chi, chociaż brakuje pewności co do autentyczności tej historii), która podkreśla naturalną równowagę we wszystkich aspektach rzeczywistości i potrzebę życia w harmonii duchowej i fizycznej, zgodnie z naturalnym porządkiem wszechświata.
Jakie korzyści ma praktyka Tai Chi?
Ze względu na złożoność swojej natury, Tai Chi stało się popularne w świecie Zachodu wśród wszystkich tych, którzy chcą pogłębić świadomość ciała na wielu poziomach. Pierwszy europejski kongres Tai Chi w Europie odbył się w 1996 r., a dzisiaj ta coraz bardziej zyskująca na popularności technika ceniona jest ze względu na następujące wartości:
Samoobrona: Tai Chi ma swoje korzenie w Wushu, tradycyjnej chińskiej sztuce walki. Tai Chi jest często praktykowane w ramach nauki samoobrony i obejmuje takie działania jak kopanie, uderzanie, obezwładnianie i przyciskanie przeciwnika. Bardzo istotnym elementem Tai Chi jako techniki walki lub samoobrony jest świadomość i płynność ruchów, wynikająca z lepszego rozumienia ciała, a nie tylko zwykłe wykorzystywanie fizycznej siły mięśni.
Poprawa sprawności fizycznej: Praktyka Tai Chi bazuje na powolnych, kontrolowanych ruchach oraz świadomym oddechu. Technika ta, wykonywana regularnie przez dłuższy okres czasu, ceniona jest za swój potencjalny wpływ na regulowanie pracy układu nerwowego, sercowego, oddechowego, nie tylko poprawiając sprawność fizyczną tu i teraz, ale również, a może przede wszystkim, mając długofalowe pozytywne konsekwencje dla zdrowia, sprzyjając długowieczności.
Dbanie o wewnętrzny dobrostan: Podstawy Tai Chi są głęboko zakorzenione w starożytnych chińskich filozofiach – Konfucjanizmie i Taoizmie – których elementy zostały zaabsorbowane m.in. do Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Można powiedzieć, że Tai Chi to połączenie świadomie wykonywanej aktywności fizycznej z ćwiczeniami oddechowymi, co sprzyja pełnej integracji ciała, umysłu, etyki i zachowania. Praktyka Tai Chi polega na płynnym i powolnym operowaniu określonymi sekwencjami ruchów, co prowadzi nie tylko do zyskania większej świadomości ciała oraz kontroli nad nim, ale też uwolnienia napięcia, zarówno tego nagromadzonego w mięśniach, jak i w umyśle. Dlatego uważa się, że systematyczna praktyka Tai Chi poprzez swój holistyczny pływ na organizm pomaga promować wewnętrzny dobrostan.
Budowanie relacji społecznych: Chociaż Tai Chi pomaga skupić się na własnym wnętrzu, zarówno w wymiarze czysto fizycznym, jak i emocjonalnym czy duchowym, praktyka ta w związku z tym, że często wykonywać jest w grupach, a do tego nierzadko w miejscach publicznych takich jak parki, sprzyja nawiązywaniu nowych relacji i wzmacnianiu poczucia przynależności.
Redefinicja idei ruchu: Tak jak wspomnieliśmy na wstępie, sport w rozumieniu zachodnim kojarzy się przede wszystkim z intensywnością, siłą, potem i budowaniem mięśni. Praktyka Tai Chi może być świetnym rozwiązaniem dla tych, którzy wpadli w swego rodzaju pułapkę związaną ze sportem i wiążącą się z nim presją osiągów, ale nie chcą rezygnować z aktywności fizycznej. Tai Chi pokazuje, że łagodność ruchu i płynąca z niego czułość dla ciała również może mieć właściwości wzmacniające, i to na kilku poziomach.
Tai Chi – dla kogo to idealna praktyka?
W związku z tym, że praktyka Tai Chi nie jest przeciążająca dla ciała oraz nie wymaga specjalnych akcesoriów czy sprzętów, teoretycznie ten rodzaj aktywności jest przeznaczony dla osób w każdym wieku i na każdym poziomie sprawności fizycznej. Wyjątkowe korzyści z regularnego uprawiania Tai Chi mogą odczuć:
Osobę starsze: Tai Chi może pomóc w poprawie równowagi, elastyczności i ogólnej sprawności fizycznej bez nadmiernego przeciążania organizmu, co sprawia, że jest idealną praktyką dla osób w zaawansowanym wieku.
Osoby z problemami zdrowotnymi: Praktyka Tai Chi nie przeciąża stawów i mięśni, dzięki czemu mogą uprawiać ją osoby z różnymi schorzeniami, takimi jak problemy z kręgosłupem czy artretyzm.
Osoby potrzebujące redukcji stresu: Tai Chi dzięki płynności i łagodności ruchów połączonej ze świadomym oddechem pomaga wyciszać się, redukować stres i dbać o równowagę wewnętrzną.
Osoby chcące zwiększyć świadomość ciała: Ćwiczenia w praktyce Tai Chi wymagają skupienia uwagi na płynnych, kontrolowanych ruchach. To rozwija umiejętność koncentracji oraz pozwala bardziej skupić się na każdym aspekcie motoryki, zwracając uwagę na subtelną dynamikę ciała.
Osoby w okresie rekonwalescencji fizycznej: Tai Chi jest łagodna dla ciała, w związku z tym może być świetnym rozwiązaniem dla osób, które będąc w okresie rekonwalescencji fizycznej nie mogą uprawiać sportów o wysokim poziomie zaawansowania, ale nie chcą rezygnować z regularnej aktywności fizycznej.
Jeśli czujesz, że pomiędzy praktyką Tai Chi chcesz dać sobie większy wycisk, postaw na trening cardio. Jakie ma korzyści dla ciała? Szczegółom przyglądamy się TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
