Niskie temperatury potrafią odcisnąć piętno na Twojej skórze i wcale nie chodzi tylko o to, że robi się przesuszona. Pokrzywka z zimna to reakcja alergiczna dotykająca wszystkich tych, których organizmy nie potrafią sobie poradzić z chłodną aurą. Szukamy sposobów na to, aby dać skórze ukojenie nawet podczas wyjątkowo zimnych dni.
Co to jest pokrzywka z zimna?
Chociaż rodzime chłody nie przypominają tych syberyjskich, dla niektórych z nas to i tak za dużo. Tzn. za mało, przede wszystkim w kwestii temperatury, o czym błyskawicznie przypomina skóra. Wyobraź sobie, że wychodzisz na zimne powietrze, spodziewając się rześkiego oddechu pogody, a zamiast tego Twoja skóra reaguje czerwonymi krostami, jakby sama matka natura postanowiła Cię zaatakować. Brzmi jak scena z kiepskiej komedii romantycznej z nieudanym śnieżnym pojedynkiem? Niestety, to może być rzeczywistość osób zmagających się z pokrzywką z zimna – schorzeniem, w którym organizm traktuje chłód jak największego wroga. Pokrzywka z zimna to rodzaj nietypowej alergii, w której organizm traktuje niską temperaturę jako zagrożenie. Najczęściej pojawia się gdy na zewnątrz panują chłody. U niektórych osób, zwłaszcza szczególnie wrażliwych, objawy mogą występować przez cały rok. W takich przypadkach reakcja alergiczna skóry może być wywołana przez kontakt z zimną wodą z kranu, dotykanie przedmiotów, takich jak mrożonki, a nawet przez picie zimnych napojów czy jedzenie lodów. Zdarza się również, że pokrzywka pojawia się u pacjentów po wejściu do sklepu i zbliżeniu się do lodówek lub zamrażarek z żywnością. Czasami wystarczy też nagły spadek temperatury otoczenia, jak choćby letni podmuch chłodnego wiatru.
Jak się objawia? Na powierzchni skóry, szczególnie w miejscach wystawionych na chłód, zaczyna się reakcja immunologiczna. Kluczowym graczem w tym procesie są komórki tuczne (mastocyty), które pełnią ważną funkcję w obronie organizmu. Pod wpływem zimna, mastocyty uwalniają histaminę – substancję chemiczną, która normalnie pomaga organizmowi zwalczać zagrożenia, takie jak infekcje. Jednak w przypadku pokrzywki z zimna, reakcja jest nadmierna. Histamina powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, co prowadzi do typowych objawów, takich jak:
Czerwone bąble i krosty: pojawiają się zazwyczaj na kilka minut po kontakcie z zimnem i mogą utrzymywać się nawet przez kilka godzin.
Opuchlizna: szczególnie widoczna na dłoniach, stopach, a czasem na twarzy.
Poważniejsze reakcje: u niektórych osób może dojść do zawrotów głowy, szybszego bicia serca, a w rzadkich przypadkach nawet wstrząsu anafilaktycznego.
Dlaczego komórki tuczne tak reagują? Zimno zmienia strukturę białek w organizmie. Te zmodyfikowane białka są rozpoznawane przez układ odpornościowy jako „obce”. Mastocyty w odpowiedzi uwalniają histaminę, myśląc, że neutralizują zagrożenie. W rzeczywistości jednak wywołują reakcję zapalną, która nie jest potrzebna.
Pokrzywka z zimna a skóra
Gdy organizm reaguje na zimno, następuje skurcz naczyń krwionośnych w celu ochrony przed utratą ciepła. Jednak w przypadku pokrzywki z zimna, ten mechanizm zaczyna działać odwrotnie – naczynia krwionośne gwałtownie się rozszerzają, powodując obrzęk i powstawanie bąbli na skórze. Uwolniona histamina drażni zakończenia nerwowe w skórze, co prowadzi do nieprzyjemnych objawów, takich jak swędzenie i uczucie pieczenia. W bardziej zaawansowanych przypadkach, kiedy pokrzywka obejmuje większe obszary ciała, mogą pojawić się inne reakcje, takie jak zawroty głowy, bóle głowy, a nawet problemy z oddychaniem. W ekstremalnych przypadkach, na przykład podczas zanurzenia w zimnej wodzie, pokrzywka z zimna może wywołać reakcję ogólnoustrojową. To oznacza, że rozszerzenie naczyń krwionośnych i uwalnianie histaminy obejmuje cały organizm, co może prowadzić do spadku ciśnienia krwi i wstrząsu anafilaktycznego.
Pokrzywka z zimna – jak się przed nią chronić?
Pokrzywka z zimna potrafi dać o sobie znać w najmniej oczekiwanym momencie. Jej objawy, takie jak swędzące bąble, zaczerwienienie skóry czy piekące obrzęki, mogą pojawić się już kilka minut po kontakcie z niską temperaturą. Zwykle utrzymują się od kilkudziesięciu minut do kilku godzin, choć w niektórych przypadkach mogą trwać nawet cały dzień. Na szczęście ich intensywność często maleje, gdy ciało powraca do normalnej temperatury. Ale czy te reakcje skórne to jedyny problem? Niestety, ich wpływ sięga znacznie dalej niż warstwa naskórka. Dla wielu osób pokrzywka z zimna jest przede wszystkim kwestią dyskomfortu, ale w bardziej zaawansowanych przypadkach może stanowić realne zagrożenie dla zdrowia. Jeśli zmiany skórne są rozległe, a do tego dochodzi osłabienie, bóle głowy czy trudności z oddychaniem, może to świadczyć o poważniejszej reakcji organizmu. Największe ryzyko pojawia się podczas intensywnego narażenia na zimno – na przykład podczas kąpieli w lodowatej wodzie – co w skrajnych sytuacjach może prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego. Warto pamiętać, że pokrzywka z zimna to nie tylko problem skóry, ale i całego układu odpornościowego. Każdy epizod to dodatkowe obciążenie dla organizmu, który stara się poradzić sobie z nadmiernym uwalnianiem histaminy i innymi procesami zapalnymi. Nawet jeśli objawy nie są dramatyczne, mogą mocno wpłynąć na Twoje codzienne funkcjonowanie. Wyobraź sobie, że każda wizyta na mroźnym powietrzu kończy się swędzącymi krostami na twarzy, rękach czy szyi. Takie sytuacje nie tylko odbierają przyjemność ze spacerów, ale również wprowadzają stały element niepokoju. Przewlekłe reakcje alergiczne, takie jak pokrzywka z zimna, mogą prowadzić do zmęczenia i drażliwości. Ciągłe pilnowanie się, by unikać zimna, planowanie garderoby czy rezygnowanie z aktywności na świeżym powietrzu to obciążenie psychiczne, które nie pozostaje bez wpływu na Twoje samopoczucie. Ponadto, skóra to jedna z najważniejszych wizytówek naszego ciała, dlatego jakiekolwiek zmiany na jej powierzchni mogą być źródłem kompleksów. Wyobraź sobie, że przed wyjściem do ludzi Twoja twarz pokrywa się czerwonymi krostami lub obrzękiem – takie sytuacje mogą wpływać na Twoją pewność siebie. Osoby zmagające się z pokrzywką z zimna często unikają sytuacji, w których ich objawy mogłyby zwrócić uwagę innych, co może prowadzić do wycofania się z życia towarzyskiego. Co możesz zrobić, aby pokrzywka z zimna nie komplikowała Tobie życia na co dzień? Oto nasze porady:
Ubieraj się ciepło: Warstwowy strój to Twój najlepszy przyjaciel. Nie zapominaj o ciepłej czapce, szaliku i rękawiczkach – zwłaszcza jeśli masz wrażliwą skórę na twarzy i dłoniach. Wybieraj materiały, które dobrze izolują ciepło, ale jednocześnie pozwalają skórze oddychać, jak wełna merynosów czy polar.
Zabezpiecz skórę kremem ochronnym: Zanim wyjdziesz na mróz, nałóż na odkryte partie skóry tłusty krem ochronny. Produkty bogate w składniki okluzyjne, takie jak wazelina czy masło shea, tworzą barierę, która chroni przed zimnem i wiatrem.
Zawsze noś przy sobie leki przeciwhistaminowe: Jeśli masz już zdiagnozowaną pokrzywkę z zimna, skonsultuj z lekarzem odpowiednie leki przeciwhistaminowe i miej je zawsze pod ręką. Dzięki temu możesz szybko zareagować, gdy pojawią się pierwsze objawy.
Unikaj nagłych zmian temperatury: Nagłe przejście z ciepłego pomieszczenia na mróz (lub odwrotnie) to przepis na kłopoty. Staraj się dać ciału chwilę na adaptację – np. przed wyjściem na zewnątrz stań w chłodniejszym przedsionku lub otwórz okno na chwilę.
Uważaj na zimne napoje i jedzenie: Pokrzywka z zimna nie dotyczy tylko kontaktu skóry z chłodem – może być wywołana także przez zimne napoje czy lody. Jeśli zauważasz, że takie produkty powodują objawy, unikaj ich lub spożywaj je bardzo ostrożnie.
Ogranicz kąpiele w zimnej wodzie: Jeśli wiesz, że zimno wywołuje u Ciebie reakcje alergiczne, unikaj kąpieli w zimnej wodzie, zwłaszcza na otwartym powietrzu. Lodowate zanurzenie może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym wstrząsu anafilaktycznego.
Przygotuj się na aktywności: Zanim zdecydujesz się na spacer, jazdę na nartach czy inne aktywności na świeżym powietrzu, upewnij się, że masz odpowiednie ubranie i zabezpieczoną skórę. Możesz również spróbować stopniowo przyzwyczajać ciało do chłodnych temperatur – ale rób to ostrożnie i z umiarem.
Poinformuj bliskich o swoim stanie: Jeśli spędzasz czas z rodziną lub znajomymi, upewnij się, że wiedzą o Twojej przypadłości i wiedzą, jak pomóc w razie wystąpienia objawów. To szczególnie ważne, jeśli planujesz wspólne wyjścia na mróz lub wyjazdy w góry.
Regularnie konsultuj się z lekarzem: Jeśli pokrzywka z zimna jest dla Ciebie dużym problemem, nie wahaj się szukać pomocy. Specjalista może pomóc w dobraniu odpowiedniego leczenia lub zaproponować bardziej zaawansowane metody zapobiegania objawom, np. immunoterapię.
Pamiętaj o wyrozumiałości dla siebie: Nie zawsze uda się uniknąć objawów, ale to nie powód do frustracji. Pokrzywka z zimna to coś, z czym można żyć – kluczem jest zrozumienie swojego ciała i stworzenie strategii, która pozwoli Ci zminimalizować jej wpływ na codzienne życie.
Potrzebujesz rozgrzać ciało? Postaw na kąpiel ziołową, która nie tylko szybko Cię ukoi, ale zmniejszy ból mięśni, odżywi skórę lub pomoże szybciej zasnąć.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
