Gdyby tak móc przewidzieć przyszłość. Gdyby tak wiedzieć, które decyzje przyniosą nam spełnienie. Żeby tak potrafić uchronić się przed pomyłkami. Tego raczej przeskoczyć się nie da. A gdyby tak, korzystając z mądrości i doświadczenia innych spróbować dowiedzieć się, czego możemy w życiu najczęściej żałować i się przed tym uchronić?
Dlaczego żałujemy?
Nie trzeba być reprezentantem grupy zaawansowanych wiekowo seniorów, aby czegoś w życiu żałować. To uczucie, o różnej silne rażenia, może towarzyszyć nam na każdym etapie życia., już od najmłodszych lat. Czasami żałujemy decyzji, które podjęliśmy w przeszłości, zwłaszcza gdy ich skutki były negatywne i nie możemy „posprzątać” w konsekwencjach. Czasami żałujemy, że nie zrealizowaliśmy pewnych celów lub nie spełniliśmy marzeń, bo zabrakło nam determinacji, siły czy odwagi. Uczucie żalu może pojawić się, gdy uznajemy, że zmarnowaliśmy czas na nieistotne rzeczy, które nie przyczyniły się do naszego rozwoju lub szczęścia i nie poświęcaliśmy się wystarczająco temu, co miało dla nas nadrzędne znaczenie. Żal jest naturalną i ludzką reakcją na życiowe doświadczenia. Żałować to odczuwać smutek, niezadowolenie lub rozczarowanie związane z czymś, co zrobiliśmy, nie zrobiliśmy, albo z sytuacji, którą przeżyliśmy. To uczucie może towarzyszyć refleksji nad własnymi decyzjami, wyborami życiowymi lub postępowaniem. Żałować można zarówno konkretnych działań, jak i ogólnej sytuacji życiowej. To emocja, która może wpływać na naszą psychikę, samopoczucie i mimo że generowana jest przez coś, co już się wydarzyło, może determinować nasze zachowania i oczekiwania względem przyszłości. W pewnych przypadkach żałowanie może prowadzić do nauki na błędach i pozytywnych zmian w życiu, ale może także prowadzić do poczucia utraty, żalu, czy niespełnienia.
Co robić, aby nie żałować?
Jim Carrey powiedział, że jeśli nie żyje się tu i teraz, jest się skazanym na patrzenie w kierunku niepewności lub oglądanie się w tył w stronę bólu i żalu. Psychologowie twierdzą jednak, że dla niektórych, szczególnie tych młodych, ludzi, żal mimo że bolesny w doświadczaniu, może być bardzo pomocną emocją. Wygenerowany przez niego ból i dyskomfort mogą zadziałać jako motywacja do tego, aby podjąć działania mające uchronić nas przed ponownym wystawieniem się na potencjalne negatywne doznania. Jednak im mniej okazji do zmiany sytuacji, tym większe prawdopodobieństwo, że żal może przerodzić się w niekończące się ruminacje i wywołać chroniczny stres, mający destrukcyjny wpływ zarówno na zdrowie psychiczne, jak i fizyczne. Co ciekawe, badania pokazują, że ludzie częściej żałują niezrealizowanych celów (czyli jakiejś niezrealizowanej wizji idealnego, przyszłego „ja”) niż niewywiązywania się z obowiązków (czyli tego, że nie są tacy, jacy powinni być tu i teraz). Co można zatem robić, aby nie żałować? Proponujemy na początek zapoznać się z badaniami o tym, czego ludziom zdarza się żałować najczęściej, bo mimo że życie każdego z nas jest inne, w mniejszym lub większym stopniu jesteśmy poddawani podobnym mechanizmom psychologicznym i ponosimy ich podobne konsekwencje. Mając taką wiedzę być może łatwiej będzie nam podejmować decyzje we wspomnianym przez Jim’a Carrey’a „tu i teraz” tak, aby w przyszłości mniej mieć powodów do tego, aby żałować. Oto na co warto zwrócić uwagę:
Edukacja Zaskoczenie? Przyznajemy, że dla nas też. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez amerykańskich naukowców w 2005 r., braki w edukacji są czymś, czego zdarza się nam żałować najczęściej. Z jednej strony może to być związane z wybraniem nieodpowiedniej ścieżki kariery (np. wybranie tego, co może w przyszłości przełożyć się na stabilną pensję zamiast podążania za pasją), z drugiej natomiast z potencjalnymi konsekwencjami braku odpowiedniej edukacji: słabszymi zarobkami, niższym statusem społecznym czy niemożnością wejścia do jakichś kręgów towarzyskich.
Szczerość wobec siebie Bronnie Ware to nie tylko autorka bestsellerowej książki „The Top Five Regrets of the Dying”, ale też opiekunka na oddziale opieki paliatywnej. Swoje doświadczenia z rozmów ze podopiecznymi, którzy u progu życia robili podsumowania tego, czego przyszło im żałować najbardziej, opisała we wspomnianej już książce. Co znalazło się na szczycie listy największych życiowych żali? Brak szczerości wobec samego siebie. Społeczne oczekiwania i presja czasem skłaniają ludzi do podejmowania decyzji, które nie są zgodne z ich prawdziwym “ja”. Życie zgodnie z oczekiwaniami innych może prowadzić do utraty kontroli nad własną codziennością, a brak autonomii może powodować frustrację i poczucie bezradności. Ci pacjenci, którzy zauważyli, że na przestrzeni życia oddalili się od swojej autentycznej tożsamości, odczuwali największy żal.
Przestrzeń na relacje W miarę upływu czasu, wielu z nas zdaje sobie sprawę, że zaniedbywało pewne relacje, które były dla nich istotne, na rzecz innych życiowych wartości, chociażby takich jak rozwijanie kariery za wszelką cenę i wszelkimi środkami. To może prowadzić do żalu z powodu straconych szans na budowanie trwałych więzi, zarówno z członkami najbliższej rodziny, jak i z przyjaciółmi. Czasami ludzie przypominają sobie o wadze relacji dopiero wtedy, gdy doświadczają samotności lub kryzysu. W takich sytuacjach często podejmują wysiłki, aby naprawić relacje, inwestować więcej czasu w bliskie osoby i doceniać wartość silnych więzi międzyludzkich.
Zdrowie Im jesteśmy młodsi, tym łatwiej przychodzi nam przyjmowanie za rzecz oczywistą, że jesteśmy zdrowi, silni, sprawni. Życiowe doświadczenia, zarówno nasze własne jak i te najbliższych nam ludzi czasami bardzo brutalnie potrafią nam uświadomić, że zdrowie niekoniecznie jest dane na zawsze. Kiedy pojawiają się trudne do zaakceptowania diagnozy, zaczynamy żałować, że nie poświęcaliśmy mu więcej uwagi, dbając o siebie na co dzień: jedząc zdrowiej, częściej uprawiając sport czy dbając o higienę psychiczną. Rozbudzanie uważności pomaga wprowadzać zdrowe nawyki do codziennej rutyny. Jeśli chcesz nauczyć się, jak świadomie dbać o siebie każdego dnia nie wychodząc z domu, skorzystaj z naszych porad. Znajdziesz je TU.
Związki romantyczne Wśród żalu z powodu niezrealizowanych relacji te romantyczne zajmują specjalne miejsce. Spoglądając na życie z perspektywy czasu, często zdarza się nam żałować tego, że nie podjęliśmy ryzyka spróbowania zbudowania z kimś związku albo nawet rozpoczęcia romansu. Strach przed odrzuceniem, najczęściej wynikający z niskiego poczucia własnej wartości lub trudnych doświadczeń z poprzednich relacji jest powszechnym uczuciem, które może powstrzymać ludzi przed podejmowaniem ryzyka w otwieraniu się na drugą osobę. W efekcie mogą później żałować, że nie zaryzykowali, obawiając się negatywnych konsekwencji.
Bardzo trudno jest żyć tak, aby nigdy niczego nie żałować. Warto jednak nauczyć się przepracowywać przeszłość tak, aby nie pogarszała jakości teraźniejszości. Jak to robić? Nasze rady znajdziesz TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
