Nie lubisz urodzin, bo nie chcesz świętować tego, że się starzejesz? Zamiast tracić czas na niepotrzebne, negatywne emocje zaznajom się z terminem „wiek biologiczny”. Zdaniem naukowców to właśnie on, a nie metryka, decyduje o tym, ile tak naprawdę mamy lat. A czym wiek biologiczny tak naprawdę jest?
Czym jest wiek biologiczny?
Wyobraź sobie, że grupujesz swoich bliższych i dalszych znajomych według wieku. Przyjrzyj się każdej z grup i zastanów się, czy możesz opisać jej członków dokładnie tymi samymi słowami. Czy każdy z nich ma dokładnie taki sam poziom sprawności fizycznej, proporcje mięśni do tkanki tłuszczowej czy siłę wzroku? Z pewnością bardzo szybko dojdziesz do wniosku, że nie, bo wiek chronologiczny, czyli liczba lat, które upłynęły od dnia narodzin danej osoby, najbardziej powszechny i prosty sposób określania wieku, nie jest niczym więcej niż sposobem wyrażenia tego, ile pełnych lat dana osoba przeżyła. Wiek chronologiczny jest przydatny w wielu różnych kontekstach i ma szerokie zastosowanie w życiu codziennym oraz w różnych dziedzinach, takich jak:
– Określanie, kiedy dzieci mogą rozpocząć edukację przedszkolną, szkołę podstawową i inne etapy nauki,
– Klasyfikacja uczniów w odpowiednich grupach wiekowych,
– Określanie wieku pełnoletności, w którym osoba uzyskuje pełne prawa obywatelskie,
– Ustalanie minimalnego wieku do spożywania alkoholu, prowadzenia pojazdów, głosowania czy zawierania małżeństwa,
– Monitorowanie rozwoju i wzrostu dzieci oraz młodzieży w kontekście odpowiednich norm wiekowych,
– Ustalanie minimalnego wieku do rozpoczęcia legalnej pracy,
– Ustalanie wieku przejścia na emeryturę lub uzyskania innych przywilejów związanych z wiekiem pracownika.
Jest jednak całkowicie nieprzydatny do precyzyjnego określania kondycji każdego z nas. Od tego jest właśnie wiek biologiczny. Wiek biologiczny to miara, która odzwierciedla stan fizyczny i funkcjonalny organizmu w porównaniu do przeciętnej kondycji organizmu w danym wieku chronologicznym. Innymi słowy, wiek biologiczny określa, jak młodo lub staro wygląda i funkcjonuje organizm w stosunku do jego rzeczywistego wieku kalendarzowego. Może być wyższy lub niższy od wieku chronologicznego, w zależności od stanu zdrowia, stylu życia i czynników genetycznych. Oto kilka kluczowych aspektów wieku biologicznego:
Stan zdrowia: Wiek biologiczny uwzględnia ogólny stan zdrowia, w tym kondycję serca, płuc, układu krążenia, układu odpornościowego oraz innych narządów i układów w ciele.
Styl życia: Sposób życia, który obejmuje dietę, aktywność fizyczną, palenie papierosów, spożywanie alkoholu, poziom stresu i inne nawyki, ma znaczący wpływ na wiek biologiczny. Zdrowy styl życia może obniżyć wiek biologiczny, podczas gdy niezdrowe nawyki mogą go podwyższyć.
Genetyka: Predyspozycje genetyczne odgrywają również rolę w determinowaniu wieku biologicznego. Niektóre osoby mogą genetycznie posiadać większą odporność na procesy starzenia.
Środowisko: Czynniki środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie powietrza, ekspozycja na toksyny, dostęp do opieki zdrowotnej i warunki życia, mogą wpływać na wiek biologiczny.
Wiek biologiczny dostarcza informacji na temat ogólnego stanu zdrowia i kondycji organizmu. Znając swój wiek biologiczny, można dostosować plany zdrowotne i styl życia do indywidualnych potrzeb. Może to obejmować zmiany w diecie, poziomie aktywności fizycznej czy zarządzaniu stresem, aby poprawić zdrowie i opóźnić procesy starzenia. Informacja o wieku biologicznym może być silnym motywatorem do wprowadzenia pozytywnych zmian w stylu życia. Jeśli wiek biologiczny jest wyższy niż chronologiczny, może to sprawić, że zaczniemy zwracać większą świadomość na to, w jaki sposób przyczyniamy się do funkcjonowania naszego ciała na co dzień. Wiek biologiczny może też pomóc we wczesnym wykrywaniu potencjalnych problemów zdrowotnych. Dzięki temu można podjąć odpowiednie kroki zapobiegawcze lub rozpocząć leczenie, zanim problemy te staną się poważne.
Jak określić wiek biologiczny?
Zrozumienie swojego wieku biologicznego może prowadzić do poprawy jakości życia. „Odmłodzenie się” w sposób, który nie ma nic wspólnego z botoksem czy nową fryzurą, ale generuje długofalowe korzyści zdrowotne to misja, której realizacji nie warto odkładać w czasie. Lepsze zdrowie fizyczne i psychiczne przekłada się na większą energię, lepsze samopoczucie i wyższą jakość życia na co dzień. Chcesz wiedzieć, w jaki sposób możesz określić, ile masz lat z punktu widzenia biologii? Istnieje kilka metod oceny wieku biologicznego, które mogą obejmować:
Testy laboratoryjne: Analiza krwi i innych próbek biologicznych w celu oceny markerów starzenia, takich jak poziom cukru we krwi, cholesterol czy wskaźniki zapalne
Badania fizyczne: Pomiar kondycji fizycznej, w tym testy sprawnościowe, pomiar siły mięśniowej, elastyczności i wydolności krążeniowo-oddechowej
Ocena stanu skóry: Analiza stanu skóry, w tym elastyczności, nawilżenia i występowania zmarszczek
Badania genetyczne: Analiza telomerów (końcowych fragmentów chromosomów), które mogą wskazywać na procesy starzenia komórkowego
Jak redukować wiek biologiczny?
Chcesz zredukować swój wiek biologiczny, aby jak najdłużej cieszyć się sprawnością fizyczną i intelektualną? Wystarczy, że wprowadzisz do swojej codziennej rutyny więcej uważności na to, co zdrowe, karmiące i regenerujące:
Postaw na zbilansowaną dietę: Bogate w witaminy, minerały i antyoksydanty owoce i warzywa pomagają walczyć z procesami starzenia. Oliwa z oliwek, awokado, orzechy i ryby dostarczają zdrowych tłuszczów, które wspierają serce i mózg.Tradycyjne desery czy mniej zdrowe przekąski nie muszą całkowicie zniknąć z Twojego menu, dbaj jednak o to, aby były do niego okazjonalnym dodatkiem.
Ćwicz: Bieganie, pływanie czy jazda na rowerze wzmacniają serce i układ krążenia. Podnoszenie ciężarów pomaga zachować redukującą się w raz z upływem czasu masę mięśniową i zwiększa metabolizm. Joga i pilates poprawiają elastyczność i mobilność mięśniową.
Dbaj o sen: Kładzenie się spać i wstawanie o tej samej porze pomaga regulować wewnętrzny zegar biologiczny, dzięki czemu całe ciało działa optymalnie. Aby zadbać o jakość snu, unikaj ekranów przed snem, stwórz komfortowe warunki do spania i zadbaj o odpowiednią długość snu (7-9 godzin).
Chroń skórę: Ochrona przed promieniowaniem UV zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry. Pamiętaj o tym za każdym razem, kiedy wychodzisz z domu, bez względu na porę roku.
Dbaj o karmiące relacje: Pamiętaj, że osoby pozostające w jakościowych relacjach z innymi żyją dłużej i zdrowiej. Spędzaj więc czas z bliskimi i angażuj się w życie lokalnych społeczności, aby zwiększać swoje poczucie życiowego sensu, bezpieczeństwa i przynależności.
Chociaż jakość skóry jest jednym ze wskaźników wieku biologicznego, jej wiotczenie nie musi być bezpośrednio związane ze starzeniem. O tym, jakie inne czynniki mogą wpływać na utratę jędrności i elastyczności piszemy TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
