Szacuje się, że na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne cierpi ok. 1% światowej populacji. Odsetek być może wydaje się niewielki, ale w praktyce oznacza on ok. 70 milionów mieszkańców wszystkich kontynentów. Czym dokładnie są zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i jak sobie z nimi radzić?
Czym są zaburzenia obsesyjno-kompulsywne?
Boryka się z nimi 1 na 40 osób dorosłych. Częściej dotykają one kobiet niż mężczyzn. Ich pierwsze symptomy pojawiają się zazwyczaj przed ukończeniem 18. roku życia. Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne to rodzaj zaburzeń psychicznych, które charakteryzują się występowaniem obsesyjnych myśli i kompulsywnych zachowań. Osoby cierpiące na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne mają trudności w kontrolowaniu myśli i działań, które często wpływają negatywnie na ich codzienne życie. Obsesje to nawracające myśli, żądze lub obrazy mentalne. Są one trudne do kontrolowania, powtarzają się i wywołują dużo lęku, niepokoju lub dyskomfortu. Osoby z obsesjami często zdają sobie sprawę, że ich myśli są nieprawdziwe, nierealne lub nieproporcjonalne, ale mimo to mają trudności z ich wyeliminowaniem.
Do najczęściej występujących obsesji możemy zaliczyć:
Lęk przed zanieczyszczeniami (zarazkami): Natrętne myśli o wszechobecnych zarazkach, bakteriach lub substancjach chemicznych, prowadzące do lęku przed zakażeniem.
Lęk przed utratą kontroli: Obawy o utratę kontroli nad własnymi myślami, emocjami lub działaniami, co może wywoływać lęk przed popełnieniem czegoś niebezpiecznego.
Obsesyjna troska o bezpieczeństwo bliskich: Niepokój związany z myślami o niebezpieczeństwie czy krzywdzie, jaka mogłaby zostać wyrządzona rodzinie czy przyjaciołom.
Wizualizowanie agresji: Nawracające obrazy, w których osoba wykazuje agresywne zachowania względem siebie lub innych.
Myśli związane z porządkiem i symetrią: Wewnętrzna potrzeba utrzymania porządku i symetrii w najbliższym otoczeniu i myśli o unikaniu przestrzeni, gdzie taki porządek może być zaburzony.
Obawy o własne zdrowie: Myśli o możliwości zachorowania na poważne choroby, nawet w sytuacji braku realnych symptomów czy zagrożenia z zewnątrz.
Religijne lub moralne obsesje: Myśli dotyczące przewinień moralnych lub lęk związany z religijnymi przekonaniami.
Kompulsje to powtarzające się zachowania, których celem jest złagodzenie lęku związanego z obsesyjnymi myślami. Osoby, które doświadczają zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, często wykazują zachowania kompulsywne w odpowiedzi na obsesje, co staje się rodzajem mechanizmu obronnego. Do najczęściej występujących kompulsji zaliczamy:
Mycie się lub sprzątanie: W ramach odpowiedzi na obsesyjny lęk przed różnego rodzaju zanieczyszczeniami następuje wielokrotne mycie rąk, kąpanie się lub dezynfekowanie przedmiotów w celu zniwelowania lęku i ryzyka choroby lub pobrudzenia się.
Liczenie: Osoba w ramach swoistego rytuały, który ma zagwarantować poczucie bezpieczeństwa wynikające z kontroli lub porządku, kompulsywnie liczy otaczające ją przedmioty, czynności czy słowa, często w sposób niepodlegający zasadom logiki.
Sprawdzanie: Wielokrotne sprawdzanie, czy drzwi są zamknięte, świeczki zgaszone, żelazko odłączone od źródła prądu, wszystkie niezbędne do wyjścia z domu rzeczy spakowane, a okna i balkon zamknięte, pomimo wcześniejszej weryfikacji.
Modlitwy lub rytuały religijne: Gorliwe modlenie się lub wykonywanie rytuałów o charakterze religijnym lub duchowym w celu zapewnianie sobie ochrony sił wyższych przed tym, co wywołuje lęk.
Nadmierna kontrola: Próby całkowitego zapanowania nad życiem: szczegółowe planowanie, kontrolowanie zachowań swoich lub innych ludzi, wyrażane np. w cyklicznym telefonowaniu i sprawdzaniu, czy nie wydarzyło się nic złego.
Unikanie: Unikanie miejsc, osób lub sytuacji, które mogą być źródłem obsesyjnych myśli lub stanów niepokoju.
Porządkowanie: Nawracające rytuały związane z porządkiem czy symetrią przedmiotów w określony sposób w celu uniknięcia lęku.
Jak je zdiagnozować?
Nie każda nawracająca myśl jest obsesją, podobnie jak nie każde często powtarzane zachowanie lub czynność jest kompulsją. My sami uwielbimy rytuały, które są niczym innym niż regularnie powtarzanymi sekwencjami działań, które mają wprawić nas w dobry nastrój i zredukować odczuwanie niepokoju. Jeśli jednak czujesz, że te nawracające myśli i odruchy zaczynają mieć negatywny wpływ na Twoje życie i utrudniać funkcjonowanie na co dzień, (badania pokazują, że dzieje się tak w przypadku aż 65% osób cierpiących na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne), warto zwrócić się z pomocą do specjalisty. Aby je zdiagnozować, wykonuje się:
– Sprawdzenie ogólnego stanu zdrowia celem zweryfikowana, czy symptomy mogą wynikać z określonej choroby lub schorzenia,
– Badanie krwi mające wykryć wszelkie nieprawidłowości, m.in. niedobory substancji odżywczych czy zaburzenie gospodarki hormonalnej oraz obecność alkoholu i narkotyków we krwi,
– Testy psychologiczne.
Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne sprawiają, że ciało i umysł nieustannie pracują na najwyższych obrotach. Tym, co może pomóc osiągnąć wewnętrzny sposób, jest uziemienie. Nasze patenty na to, jak można je praktykować na co dzień, znajdziesz TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
