Koniec stycznia to dobry czas na podsumowanie realizacji swoich postanowień noworocznych. Statystyczny wynik takiego bilansu nie zawsze jest satysfakcjonujący. Większość z nas poczyniła plany na nowy rok, ale utrzymanie ich i wprowadzenie nowych nawyków w życie, to już zupełnie inna rzecz. Jak pokazują badania, z reguły nie udaje nam się wytrwać w naszych nawykach nawet do połowy roku, ale na szczęście istnieją również naukowo potwierdzone sposoby zwiększające nasze szanse na powodzenie.
Zespół złudnych nadziei
Według badań, podstawową przyczyną niepowodzeń w budowaniu nawyków są nierealne oczekiwania oraz wymagania względem siebie. To tak zwany „zespół złudnych nadziei”. Jeżeli osoba uzależniona od słodyczy i mająca problem z nadwagą ma zamiar całkowicie i drastycznie zrezygnować z cukru i przestawić na restrykcyjną, zdrową dietę, istnieje prawdopodobieństwo, że już po dwóch miesiącach wyjdzie ze sklepu z dwoma siatkami ciastek. Te same badania wykazały, że jeżeli ludzie ponoszą klęskę w próbach kształtowania nowych nawyków, kolejny raz startują z dużo gorszym nastawieniem, a ich szanse na powodzenie maleją. Najlepszym sposobem na uniknięcie porażki jest stawianie sobie realnych celów i dzielenie ich na etapy. Gdy chcemy przejść na weganizm, zacznijmy od ograniczenia mięsa, aby potem łatwiej zrezygnować z niego całkowicie, zapisując się np. na kurs gotowania. Jeżeli chcemy nauczyć się oszczędzać, obliczmy ile realnie jesteśmy w stanie odłożyć, nie odmawiając sobie przy tym wszystkiego i róbmy to co miesiąc, ewentualnie zwiększając kwotę. Zaczynajmy od mniejszych rzeczy. Jeżeli ustalimy zbyt wysoką poprzeczkę, bardzo szybko może się okazać, że nie jesteśmy w stanie sprostać własnym oczekiwaniom, a takie porażki skutecznie zniechęcają do dalszych starań.
Dodawanie dobrych nawyków jest skuteczniejsze niż likwidowanie złych
Czy wiedzieliście, że dużo lepiej wychodzi nam kształtowanie nawyków w postaci dodawania jakiegoś działania do naszego życia niż usuwanie go? Potwierdzają to badania. Jeżeli decydujemy się wprowadzić szklankę wody z imbirem i cytryną do naszej porannej rutyny nasza wola będzie silniejsza w kontynuowaniu takiego nawyku, niż jeśli chcielibyśmy usunąć z niego picie kawy. Żeby udało nam się wytrwać w konsekwencji starajmy się mądrze konstruować nawyki. Jeżeli naszym celem jest zdrowe odżywianie się, wprowadźmy na przykład jedzenie owsianki na śniadanie zamiast zakazywania sobie spożywania pieczywa o poranku. Sam zakaz będzie działał na nas zniechęcająco i trudniej będzie wytrwać w takim postanowieniu.
Daj sobie czas
Stworzono już wiele różnych teorii na temat czasu, jaki jest nam potrzebny, by ukształtować nawyk. Kiedyś twierdzono, że wystarczy 21 dni, jednak naukowcy odkryli, że potrzebny czas waha się w przedziale od 18 do 254 dni. Średnim wynikiem okazało się 66 dni. Nie warto więc zniechęcać się zbyt szybko. Pamiętając o tym, możemy mierzyć swoje postępy sprawdzając czas w jakim udaje nam się bez wysiłku podążyć za nawykiem. Możemy uznać, że nawyk wszedł nam w krew, gdy bez trudu, a czasem nawet bez namysłu wykonujemy upragnione działanie.
Postaw na wsparcie
Niedawne badania nad postanowieniami noworocznymi wykazały, że im większe wsparcie w pracy nad budowaniem nawyku, tym lepsze rezultaty. Najgorzej wypadły w eksperymencie osoby, które starały się wytrwać w postanowieniach zupełnie same. By polepszyć wyniki wystarczyły już regularne maile podtrzymujące na duchu. Najlepsze efekty dawał zaś kontakt z ekspertem. Takim wsparciem może być coach, trener lub po prostu przyjaciel, który pilotuje postępy i wspiera dobrym słowem. Dobrze działa również wspólna praca nad budowaniem nawyku. Jeżeli chcemy rozpocząć dietę, to łatwiej będzie nam jeść zdrowe śniadanie, gdy nasza współlokatorka lub partner też z chęcią wprowadzą taką zmianę.
Niech będzie przyjemnie
Nawyk będzie trwalszy, jeśli będzie przyjemny. Nie wybieraj sportu, którego nie lubisz, lub zdrowego jedzenia, które Ci nie smakuje. Szukaj aż znajdziesz to, co sprawia Ci radość, lub przynajmniej jest Ci obojętne. Zdrowe jedzenie może być smaczne, sport może być satysfakcjonujący i przyjemny, a oszczędzanie pieniędzy nie musi pozbawiać Cię możliwości podróżowania. Jeżeli mądrze zaplanujesz nawyk, możesz go wyrobić w bardzo szybkim tempie.
Więcej o utrzymaniu postanowień noworocznych piszemy TU.
Marika Grądkowska
Od wielu lat działam w mediach, prowadziłam program StudioKafe i Specjalista Radzi dla WP, oraz pisałam artykuły dla Onetu i miesięcznika CKM. Tematyka, którą się zajmuję to psychologia i seks. Kończę właśnie studia seksuologiczne i mam zamiar pomagać ludziom w przyszłości rozwijać i ulepszać tę sferę życia. Zawsze uważałam, że człowiek to istota seksualna od urodzenia aż po śmierć, a główny problem społeczeństwa to brak wglądu w głąb tej istoty i strach przed rozmawianiem o swoich potrzebach. Jestem duszą artystyczną, zajmuję się aktorstwem, śpiewem, piszę powieści i scenariusze. Mimo że kocham być na scenie, a wcielanie się w różne bohaterki jest bardzo fascynujące, ku memu zdziwieniu odkryłam, że macierzyństwo może być jeszcze bardziej. Tu nie ma próby dźwięku, dubla czy dokrętki. Masz jedną szansę i koniec, dlatego do tej roli warto się przygotować najlepiej.
