W świecie, w którym wielu z nas wypiera się swojej rodziny i odcina się od swojej dziecięcej przeszłości, coraz śmielej do głosu dochodzą ustawienia systemowe. To przełomowa metoda pozwalająca uwolnić się od szkodliwych, powtarzalnych wzorców, zachowań i emocji, które ograniczają nasze życie, a które nieświadomie przejęliśmy z systemu rodzinnego.
Na początek parę pytań. Czy czujesz, że jest w życiu coś, co Cię blokuje i powstrzymuje? Czy masz czasem wrażenie, że nie wykorzystujesz całego swojego potencjału? Czy bywasz przytłoczona/y częstym odczuwaniem strachu, niepokoju, smutku, poczucia winy? I wreszcie – czy doświadczasz problemów w relacjach, trudności finansowych, uzależnień lub samosabotażu?
Jeśli jesteś na ścieżce pracy nad sobą, prawdopodobnie próbowałaś/eś już wielu metod – książki, podcasty, warsztaty, psychoterapia. Zapewne wiele z nich wyniosłaś/eś, ale czasem to wciąż nie wystarcza. A co by było, gdyby „nie zaczęło się od ciebie” (określenie pochodzące z książki M. Wolynn’a, którą serdecznie polecamy)? Co, jeśli część Twoich obecnych doświadczeń i uczuć pochodzi z czegoś głębszego, np. traum i nieprzeżytych emocji z Twojego systemu rodzinnego (prawdopodobnie nawet o nich nie wiesz, a są one przekazywane z pokolenia na pokolenie)?
„Żaden człowiek nie jest samoistną wyspą:
Każdy stanowi ułamek kontynentu, część lądu”.
– Ernest Hemingway
Na czym polegają ustawienia systemowe?
Ustawienia systemowe, zwane inaczej konstelacjami rodzinnymi, zostały opracowane przez niemieckiego psychoterapeutę, Berta Hellingera w połowie lat 90-tych ubiegłego wieku. Metoda ta została stworzona na podstawie jego pracy terapeutycznej i wiary w energię znajdującą się w więziach rodzinnych. Prawie 50 lat badania i leczenia rodzin doprowadziło do teorii, że doświadczenia i emocje poprzednich pokoleń mogą głęboko wpływać na nasze obecne życie.
Według Hellingera celem ustawień systemowych jest pojednanie jednostki ze swoją rodziną (zarówno z jej żyjącymi, jak i zmarłymi członkami). Metoda ta zachęca do stawienia się po stronie osób, które wyrządziły zło i z tego powodu zostały wykluczone z systemu rodzinnego. Pozwala też spojrzeć na dany problem w aspekcie współzależności i wzajemnego połączenia między członkami rodziny. To działanie przypominające żywą mapę wspierającą gojenie ran międzypokoleniowych, często niejasnych i zawiłych.
Terapia systemowa to dynamiczna metoda pracy ze sobą. Sesja zwykle odbywa się w grupie niespokrewnionych ze sobą osób. Członkowie grupy wcielają się w określone role członków rodziny osoby zgłaszającej trudności, dzięki czemu są w stanie odczuwać i doświadczać emocji osoby, której rolę przyjęły. Hellinger nazwał to telepatycznym poczuciem połączenia – polem morfogenicznym. Ustawienie rozgrywa się na kilka płaszczyznach: „tu i teraz”, przeszłości i potencjalności. Nigdy nie można przewidzieć przebiegu danego ustawienia – każde jest niespodzianką i prezentem kierowanym specyficzną energią klienta. Co ważne, ustawień systemowych nie można przeprowadzić na własną rękę. Aby ich doświadczyć, warto udać się do wykwalifikowanego terapeuty.
Jakie są zalety ustawień hellingerowskich?
Choć wiele z nich nie zostało zbadanych naukowo (jest to metoda trudna do zaklasyfikowania w sztywne ramy), warto otworzyć umysł i polegać na odczuciach praktyków. Wśród zalet konstelacji rodzinnych wymienia się m.in.:
– uwolnienie blokad,
– uwolnienie Ciebie, Twoich dzieci i ich potomstwa od obciążeń pokoleniowych,
– zwiększenie empatii i współczucia dla siebie i innych,
– tworzenie pozytywnych zmian w relacjach,
– pogodzenie się z przeszłością i uszanowanie minionych trudów,
– otworzenie się na życie (!),
– oczyszczenie wpływu traumy transgeneracyjnej na Twoje życie.
Ustawienia systemowe – magia, czy nauka?
Prawda leży gdzieś pośrodku. Ustawienia systemowe zyskują na popularności jako alternatywne podejście do terapii, być może przez wzgląd na swój krótki i skuteczny charakter. Największym zarzutem do tej metody jest brak oparcia na mierzalnych dowodach. Choć istnieją publikacje potwierdzające skuteczność ustawień, jak np. przegląd badań z 2021 r., który wykazał, że metoda ta przynosi korzyści w zakresie zdrowia psychicznego, wciąż jest ich zbyt mało, by mówić o rzetelności. Warto zwrócić się także w stronę epigenetyki, która pokazuje, że dziedziczymy nie tylko geny swoich przodków, ale też część historii ich życia.
Zainteresował Cię temat epigenetyki? Więcej o nim piszemy TU.
Patrycja Zwolińska
Odkąd zaczęłam podążać drogą zdrowia i większej świadomości moje życie obróciło się do góry nogami. Pokochałam stać na głowie, kiedy wszystko jest na właściwym miejscu – włącznie ze mną. Codziennie uczę się sztuki wdzięczności i zachwytu nad naturą, która nie ma sobie równych. Jest dla mnie najlepszym lekarstwem. Kocham górskie wędrówki w nieznane, ale także wpatrywanie się w piękno kwitnących bzów, chodzenie boso po trawie. Kocham po prostu być ze światem, nie przeciw niemu. Na postrzeganie samej siebie i świata wpłynęły znacznie joga i medytacja, które nieustannie uczą mnie pokory i dystansu. Pasjonuje mnie Ajurweda i Medycyna Chińska, które patrzą na człowieka holistycznie. Odkąd zostałam wegetarianką moją nową pasją stało się roślinne gotowanie – uczę się leczyć pożywieniem. Lubię obserwować niebo i wpatrywać się w gwiazdy, które dzięki astrologii bardziej rozumiem. Wracając na ziemię – jestem studentką dziennikarstwa, która ulgę znajduje w pisaniu. Jestem także marzycielką i wolną duszą, która stale szuka swojej ziemskiej ścieżki.
