Jeśli lubisz domowe przetwory, pektyny kojarzą Ci się pewnie z procesem przygotowywania sezonowych dżemów. Czy wiesz, że poza magicznymi właściwościami ściągającymi, które sprawiają, że konsystencja owych staje się żelowa, pektyny mają również właściwości zdrowotne? Dzisiaj sprawdzamy, jak wpływają one na zdrowie.
Co to są pektyny?
Przeglądając listy składników produktów spożywczych, zawsze z podejrzliwością patrzymy na te, które oznaczone są liczbami. Na szczęście symbol „E440” nie oznacza niczego niebezpiecznego dla zdrowia. To znak, że w składzie wybranego przez nas produktu znalazły się pektyny. Pektyny to grupa substancji chemicznych, które są naturalnymi składnikami roślin. Są to kompleksy polisacharydów, głównie składające się z galakturonianu (kwasu galakturonowego) oraz innych cukrów, takich jak ramnoza, arabiniany i galaktoza. Pektyny występują głównie w ścianach komórkowych roślin, zwłaszcza w owocach i warzywach. Najwięcej znajdziemy ich w:
– Jabłkach,
– Gruszkach,
– Pomarańczach,
– Mandarynkach,
– Grejpfrutach,
– Brzoskwiniach,
– Śliwkach, zarówno świeżych jak i suszonych,
– Marchewce,
– Bobie,
– Cebuli,
– Cukinii.
Warto pamiętać, że zawartość pektyn w owocach i warzywach może się różnić w zależności od odmiany, dojrzałości, sposobu uprawy i przechowywania. Pektyny, które naturalnie można znaleźć w produktach gotowych do spożycia, najczęściej wykorzystywane są właśnie w przemyśle spożywczych, w procesie przetwarzania. A to wszystko ze względu na ich wyjątkowe właściwości:
– żelujące: to właśnie pektyny sprawiają, że desery i słodkie dodatki na bazie owoców, takie jak dżemy, galaretki czy żelki mają swoją wyjątkową konsystencję,
– zagęszczające: jeśli na opakowaniu soku widzisz adnotację, że został naturalnie zagęszczony, prawdopodobnie oznacza to, że w jego składzie znajdziesz pektyny; są one również wykorzystywane jako substancje zagęszczające i stabilizujące produkty na bazie mleka, takie jak śmietana UHT lub twarogi,
– glazurujące: pektyny pomagają zapewnić deserem na bazie kakao i czekolady idealnie gładką powierzchnię bez grudek,
– ograniczające wchłanianie tłuszczu w trakcie obróbki: żelopodobna struktura, którą można osiągnąć wykorzystując pektyny np. przy wyrobie panierki sprawia, że produkty nie wchłaniają za dużo tłuszczu, dzięki czemu zachowują pożądaną konsystencję na dłużej.
Jak pektyny wpływają na zdrowie?
Pektyny potrafią dużo więcej niż sprawienie, że nasz ukochany deser na bazie galaretki nie rozleje się na talerzu. Związki te wykazują pozytywne działanie na zdrowie, przez co niektórzy nazywają je żywnością funkcjonalną. Jaki wpływ mają pektyny na organizm? Oto ich największe zalety:
– Zwiększanie sytości, implikujące zmniejszenie ryzyka otyłości,
– Kontrola poziomu glukozy we krwi,
– Zmniejszenie ryzyka powstania insulinooporności,
– Regulowanie poziomu cholesterolu,
– Poprawa procesów trawiennych,
– Wspomaganie zdrowej flory jelitowej,
– Redukowanie objawów zgagi,
– Redukcja objawów biegunki i zaparć,
– Zwiększanie absorpcji żelaza,
– Wspieranie zdrowia włosów i paznokci,
– Potencjalne działanie antynowotworowe.
Pektyny w przemyśle medycznym
Nie tylko przemysł spożywczy uwielbia czerpać z potencjału, który kryją w sobie pektyny. Substance te wykorzystywane są również w przemyśle medycznym przy wyrobie produktów takich jak:
Preparaty przeciwbiegunkowe: Ze względu na zdolność do tworzenia żelopodobnych struktur, pektyny są używane w preparatach przeciwbiegunkowych. Po spożyciu mogą one absorbować wodę w przewodzie pokarmowym, zwiększając objętość kału i poprawiając konsystencję, co może być pomocne w łagodzeniu biegunki.
Preparaty przeciwwymiotne: Pektyny mogą być wykorzystywane w preparatach przeciwwymiotnych, ponieważ mają zdolność do absorbowania substancji drażniących żołądek. Mogą pomagać w łagodzeniu objawów nudności i wymiotów.
Preparaty ochronne dla błony śluzowej jelit: Pektyny mają zdolność tworzenia warstwy ochronnej na błonie śluzowej jelit, co może wspomagać regenerację i ochronę przed drażniącymi substancjami.
Preparaty wspomagające leczenie wrzodów: Ze względu na swoje właściwości ochronne, pektyny mogą być stosowane w preparatach wspomagających leczenie wrzodów żołądka i dwunastnicy.
Naturalnie występujące pektyny dość trudno przedawkować w taki sposób, aby stały się one niebezpieczne dla zdrowia. Czasami nadmierne spożycie niektórych owoców lub warzyw zawierających ich duże ilości może po prostu spowodować biegunkę.
Pektyny to nie jedne bardzo wartościowe dla organizmu naturalne składniki owoców i warzyw. Czy wiesz, które z nich zawierają najwięcej antyoksydantów? Listę naszych faworytów znajdziesz TU.
Dominika Węgrzyn
Jestem dietetykiem, który interesuje się zdrowiem i dbaniem o swój dobrostan zarówno zawodowo jak i prywatnie. Wyznaje zasadę, że aby mieć siłę, energię na codzienne wyzwania trzeba podejść do swojego organizmu holistycznie. Interesuje się psychologią, tym jak nasz mózg wpływa na resztę ciała. Staram się łączyć te dwie dziedziny poprzez zgłębianie treści psychodietetycznych. Uwielbiam podróże, dzięki nim odkrywam nowe smaki, dowiaduję się nowych rzeczy o sobie. Uspokaja mnie gotowanie i jogowanie. Lubię rozwijać się poprzez czytanie książek, słuchanie podcastów czy oglądanie filmów. Kocham dowiadywać się nowych rzeczy, a odkąd mogę uczyć się dla siebie, sprawia mi to dużo więcej frajdy.
