Selen jest niezbędnym minerałem, którego organizm ludzki potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Ponieważ nie jesteśmy w stanie wytworzyć go samodzielnie, potrzebujemy dostarczać jego prawidłowe ilości wraz z dietą. Jakie są najbogatsze źródła selenu? Dlaczego pierwiastek ten jest tak ważny dla tarczycy, płodności i ochrony przed nowotworami? Sprawdzamy!
Selen – dlaczego warto zadbać o jego właściwy poziom?
Choć jest on pierwiastkiem śladowym, co oznacza, że organizm potrzebuje go w niewielkiej ilości, odgrywa ważną rolę w wielu procesach w organizmie. Wśród nich m.in.:
– wspomaganie zdrowia tarczycy (to właśnie ona zawiera największą ilość selenu niż jakikolwiek inny narząd) – selen chroni tarczycę przed uszkodzeniami oksydacyjnymi i odgrywa zasadniczą rolę w produkcji hormonów. Niedobór selenu jest ściśle związany z chorobami tarczycy, np. Hashimoto,
– działanie przeciwutleniające, czyli pomagające zmniejszyć stres oksydacyjny, kontrolując liczbę wolnych rodników,
– niszczenie komórek nowotworowych – przegląd 69 badań, w których wzięło udział 350 tys. osób wykazał, że wysoki poziom selenu we krwi wiąże się z niższym ryzykiem niektórych nowotworów, np. raka piersi, płuc, okrężnicy i prostaty,
– wzmacnianie układu odpornościowego – niedobór selenu szkodzi funkcjonowaniu komórek odpornościowych i może prowadzić do wolniejszej odpowiedzi immunologicznej,
– udział w procesie dojrzewania plemników i produkcji nasienia – właściwy poziom selenu przyczynia się do właściwej jakości spermy (to ważna informacja dla par starających się o potomstwo),
Już wiesz, dlaczego selen jest ważny dla organizmu, sprawdźmy teraz, gdzie szukać jego najbogatszych źródeł w pożywieniu!
Najlepsze źródła selenu w diecie
Ilość selenu w żywności może się znacznie różnić w zależności od zawartości tego pierwiastka w glebie. Warto więc postawić na ekologiczne produkty – wtedy mamy większą pewność co do tego, że gleba, z której pochodzi żywność nie jest wyjałowiona. Warto też wiedzieć, że polskie ziemie na ogół są ubogie w selen – ponad 70% terenów naszego kraju ma niedobór tego pierwiastka.
Wśród najbogatszych źródeł selenu wymienia się m.in.:
– Ostrygi,
– Orzechy brazylijskie,
– Halibuta,
– Tuńczyka,
– Jajka,
– Sardynki,
– Nasiona słonecznika,
– Mięso wołowe lub indycze,
– Grzyby shiitake.
Ważne, aby stosować zróżnicowaną dietę zawierającą więcej niż jedno dobre źródło selenu. Jak widać pierwiastek ten występuje przede wszystkim w owocach morza, produktach zwierzęcych i w orzechach brazylijskich. Warto więc włączyć na dobre te produkty do swojej diety – zarówno w chorobie, jak i w celach profilaktycznych.
Selen – niebezpieczeństwo nadmiaru
Polecamy zacząć od zbadania poziomu tego pierwiastka (niestety nie jest to badanie refundowane) – bez tego nie będziesz wiedział/a, czy mierzysz się z niedoborem, czy z nadmiarem (to także jest możliwe, choć zdecydowanie rzadziej). Obie sytuacje są niebezpieczne – spożywanie dużych dawek selenu może być toksyczne, a nawet śmiertelne. Objawy toksyczności obejmują m.in.:
– zawroty głowy,
– wypadanie włosów,
– dreszcze,
– ból mięśni,
– w ciężkich przypadkach nawet niewydolność nerek.
Warto pamiętać, że selen można znaleźć nie tylko w pożywieniu, ale także w suplementach diety – zawsze jednak zachęcamy od uzupełniania niedoborów naturalnymi środkami, a dopiero potem postawieniu na syntetyki.