O Ajurwedzie mówi się, że jest to starożytna nauka o życiu i długowieczności. Jako jedyna utożsamia zdrowie ze spokojnym i zrównoważonym umysłem. Za klucz do zdrowia i szczęścia uznaje harmonię w każdym aspekcie życia. Ajurweda wyróżnia filary dobrego zdrowia, wśród których znajduje się jedzenie, sen i aktywność seksualna. W czym jeszcze tkwi sekret zrównoważonego trybu życia?
Ajurweda podchodzi do człowieka w sposób holistyczny. Widzi w nim duszę zintegrowaną z umysłem i ciałem. To właśnie dlatego jej nauki dają możliwość osiągnięcia pełnego szczęścia. W tej starożytnej mądrości liczy się umiar, bez którego nie ma zdrowia. Ajurweda uczy nas, jak żyć w naturalnej równowadze. Ta równowaga nie oznacza tylko prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale także bliską relację z Matką Ziemią i towarzyszącymi nam istotami ludzkimi.
Tri-upastambha
Ajurweda wyróżnia trzy główne filary zdrowia (tri-upastambha), do których należą: zdrowa dieta, odpowiednia ilość snu oraz uregulowana aktywność seksualna. Spełniają one określone funkcje biologiczne: odżywianie, regeneracja i rozmnażanie. Według badań z lat 70. ubiegłego wieku, przeprowadzonych w Karolinie Południowej, osoby, które prowadziły zrównoważony tryb życia (spożywały trzy posiłki dziennie, chodziły wcześniej spać itd.), żyły 10 lat dłużej niż te, które tego nie robiły. Przyjrzyjmy się zatem, co kryje się pod każdym z filarów zdrowia.
Jedzenie
Według Ajurwedy najważniejsze wskazania żywieniowe to: odpowiednia ilość jedzenia (kończymy posiłek, kiedy jesteśmy prawie syci), uwzględnienie siły ognia trawiennego (wszystko, co jemy musi być całkowicie strawione, aby nie powstały toksyny), jedzenie sattwiczne, które zapobiega chorobom i pomaga w utrzymaniu dobrego zdrowia. Za pożywienie sattwiczne uważa się świeże, czyste i wegetariańskie produkty (owoce, warzywa, ziarna, ciemne pieczywo, kasze, orzechy, nasiona, sałatki). Ważne, aby nie zawierały one pestycydów, konserwantów i chemikaliów, ponieważ są one tamasowe.
Sen (nidra)
Według badań, przeciętny człowiek przesypia około 3000 godzin w ciągu roku. Sen jest uważany za „kurację dla umysłu” i naturalną metodę przywracania witalności. Aby zachować zdrowie fizyczne i psychiczne, konieczny jest uregulowany i zdrowy sen. Bez odpowiedniej dawki i jakości snu, zmysły nie odpoczywają, co zaburza ich działanie. Także umysł nie może odzyskać energii, czego skutkiem jest słaba koncentracja, brak jasności myślenia. Ajurweda zaleca wczesne chodzenie spać, najpóźniej około godziny 23, i wstawanie przed wschodem słońca, około 6 rano (w okresie zimowym dopuszczalna jest maksymalnie godzina 7). Według tej starożytnej mądrości, nasz wewnętrzny zegar biologiczny działa najsprawniej, gdy jest w harmonii ze środowiskiem zewnętrznym.
Aktywność seksualna (brahmacarya)
Słowo „brahmacarya” zazwyczaj tłumaczone jest jako „celibat”, jednak bardziej precyzyjne wyjaśnienie brzmi: „regulowanie i kontrolowanie aktywności seksualnej”. Seks to instynktowne pragnienie, naturalny przejaw ludzkiej aktywności. Ajurweda poświęca mu cały dział, zawierając w tym też wiedzę o afrodyzjakach. Aktywność seksualna odgrywa ważną rolę, w życiu małżonków traktuje się ją jako wyraz wzajemnej miłości. Według ajurwedy osoby, które są ze sobą emocjonalnie związane, mogą angażować się ze sobą w fizyczną intymność. Ważne jest jednak to, że współżycie powinno podlegać zasadom etycznym i moralnym, nie powinno być tylko przyjemnością. Tak, jak w jedzeniu i śnie, aktywność seksualna powinna być także w umiarze.
Pozostałe elementy dobrego zdrowia:
Regularne ćwiczenia fizyczne
W dzisiejszych czasach często nie przestrzegamy zasad zdrowego trybu życia, co prowadzi do powstawania toksyn (ama). Dzięki regularnym ćwiczeniom fizycznym (pocenie się i głębszy oddech) możemy wspomóc organizm w oczyszczaniu się z nagromadzonych toksyn. Aktywność fizyczna liczy też szereg innych korzyści, np. poprawa krążenia i odporności, relaks mięśni, pobudzenie ognia trawiennego. Ajurweda zaleca, aby ćwiczenia były lekkie i przyjemne, a najlepiej dobrane do indywidualnej konstytucji organizmu. Jako najodpowiedniejszą formę aktywności proponuje jogę, która angażuje wszystkie grupy mięśni, bez nadmiernego zmęczenia organizmu. Spacery na łonie natury, pływanie i rozciąganie to także aktywności odpowiednie dla wszystkich dosz.
Potrzeby naturalne
Ajurweda wyróżnia trzynaśnie naturalnych potrzeb: głód, pragnienie, oddawanie moczu, wypróżnianie, wytrysk, gazy, odbijanie się, wymioty, kichanie, ziewanie, płacz, sen i oddychanie. Każda z tych czynności odgrywa ważną rolę w regulacji organizmu, dlatego powstrzymywanie któregoś z tych odruchów prowadzi do zaburzeń w organizmie. Oczywiście istnieją sytuacje, w których okazjonalnie należy się wstrzymać, jednak lepiej nie robić tego regularnie. Powinniśmy skupić się na kontrolowaniu wyrażania negatywnych emocji, powstrzymywać się od mściwości, lęku, złości, zazdrości, plotkowania, krytykowania i okłamywania.
Higiena
Higiena osobista to ważny środek zapobiegawczy, ponieważ czyste ciało jest mechanizmem ochronnym. Najważniejsze jest mycie rąk przed jedzeniem, wieczorna kąpiel i poranna toaleta.
Zainteresował Cię ten temat? Sprawdź, 6 stopni choroby według Ajurwedy. Piszmy o tym TU.
Patrycja Zwolińska
Odkąd zaczęłam podążać drogą zdrowia i większej świadomości moje życie obróciło się do góry nogami. Pokochałam stać na głowie, kiedy wszystko jest na właściwym miejscu – włącznie ze mną. Codziennie uczę się sztuki wdzięczności i zachwytu nad naturą, która nie ma sobie równych. Jest dla mnie najlepszym lekarstwem. Kocham górskie wędrówki w nieznane, ale także wpatrywanie się w piękno kwitnących bzów, chodzenie boso po trawie. Kocham po prostu być ze światem, nie przeciw niemu. Na postrzeganie samej siebie i świata wpłynęły znacznie joga i medytacja, które nieustannie uczą mnie pokory i dystansu. Pasjonuje mnie Ajurweda i Medycyna Chińska, które patrzą na człowieka holistycznie. Odkąd zostałam wegetarianką moją nową pasją stało się roślinne gotowanie – uczę się leczyć pożywieniem. Lubię obserwować niebo i wpatrywać się w gwiazdy, które dzięki astrologii bardziej rozumiem. Wracając na ziemię – jestem studentką dziennikarstwa, która ulgę znajduje w pisaniu. Jestem także marzycielką i wolną duszą, która stale szuka swojej ziemskiej ścieżki.
