Masz wrażenie, że próbując komunikować się z drugą osobą mówisz jak do ściany? Ten związek frazeologiczny ma swój odpowiednik w psychologii. Stonewalling to postawa, która może bardzo mocno namieszać w relacjach. Czym dokładnie jest?
Czym jest stonewalling?
Podstawą udanej relacji jest dobra komunikacja. Co dokładnie oznacza dobra? Zdaniem specjalistów jej wyznacznikami są:
– Brak pochopnych osądów,
– Umiejętność empatycznego słuchania,
– Otwartość na argumenty drugiej osoby,
– Unikanie generalizowania i zwrotów typu „Ty zawsze”, „ja nigdy”,
– Umiejętność dostrzeżenia swoich win i przepraszania,
– Unikanie blokowania emocji i ucinania konwersacji,
– Brak wymuszania poczucia winy,
– Mówienie tak, aby nie pozostawiać niedomówień,
– Okazywane wzajemnego szacunku i zainteresowania,
– Nieprzerywanie,
– Okazywanie zrozumienia.
Wiemy, taka kombinacja postaw i zachowań w jednej rozmowie zdarza się rzadko, bo każdego z nas mogą ponieść emocje, każdemu zdarza się powiedzieć o jedno słowo za dużo lub wysłuchać o jednego za mało. Najważniejsze, to umieć przyznać się do błędów, przeprosić i próbować pracować nad poprawą jakości komunikacji. A żeby to było możliwe, trzeba najpierw chcieć komunikować się w ogóle. I tu może pojawiać się stonewalling, czyli problem. Stonewalling to postawa utrudniająca komunikację i współpracę. Jej nazwa wzięła się od dwóch angielskich słów: „stone”, czyli kamień i „wall”, oznaczającego ścianę. W praktyce stonewalling zazwyczaj pojawia się podczas kłótni albo próby rozwiązania konfliktu, kiedy jedna strona chce aktywnie prowadzić rozmowę, a druga nagle zamyka się, milknie i odmawia w niej udziału. Budowanie tego metaforycznego muru, chowanie się za ścianą milczenia sprawia, że wszystkie wyznaczniki dobrej komunikacji, o których pisaliśmy powyżej, nie mają jak przebić się na drugą stronę. W konsekwencji nawarstwiają się problemy, zduszają się emocje, pojawiają nieporozumienia, królują niedomówienia. John Gottman, amerykański psycholog i twórca The Gottman Institute, specjalizującego się w terapiach dla par, określa stonewalling jako jeden z symptomów rozpadu relacji i stawia go na równi z zachowaniami defensywnymi, nadmierną krytyką i pogardą.
Gdzie szukać przyczyn takiego zachowania?
Jak zdiagnozować, czy Twój rozmówca czy rozmówczyni stosuje stonewalling? Podczas konfrontacji szukaj zachowań takich jak:
– Wychodzenie w trakcie rozmowy bez ostrzeżenia i wyjaśnienia,
– Odmowa rozmowy o problemie bez podania przyczyn,
– Umniejszanie lub odrzucanie Twoich trosk,
– Zachowania pasywno- agresywne,
– Odmowy odpowiedzi na pytania,
– Rzucanie oskarżeń niezwiązanych z tematem,
– Próby zmiany tematu,
– Całkowite odcięcie się fizyczne od konwersacji: unikanie kontaktu wzrokowego, dotyku, milczenie.
Chociaż stonewalling jest jednoznacznie negatywnym zachowaniem, jego źródło wcale nie musi być uświadomione. Bardzo często mechanizm uciekania od rozmowy, odcinania emocji i chowania się za ścianą milczenia wynosimy z domu. Jeśli któreś z rodziców lub opiekunów stosowało taka metodę prowadzenia rozmowy, istnieje duże prawdopodobieństwo, że taki mechanizm przeniesie się również na dziecko. Stonewalling może być również mechanizmem obronnym, który wykształcił się w przeszłości podczas jakiegoś traumatyzującego zdarzenia. Aby uchronić się przed zalaniem negatywnymi emocjami lub konsekwencjami, można wtedy próbować chować się za tamą zbudowaną z niechęci do rozmowy. To jednak nie wszystko. Stonewalling może być również wykorzystywany jako świadome narzędzie manipulacji i kontroli. Osoby, które je wykorzystują, próbują w ten sposób wymusić uznanie własnych racji, przeprosiny, wzbudzić litość lub zintensyfikowane zainteresowanie.
Stonewalling – jak się przed nim bronić?
Stonewalling może popsuć dużo więcej niż próbę podjęcia konstruktywnej rozmowy. Jeśli jest narzędziem manipulacji emocjonalnej, może wpłynąć na Twój poziom samooceny, umiejętność radzenia sobie z wyzwaniami, utratę poczucia kontroli, bezpieczeństwa czy wiary we własne osądy. Jeśli czujesz, że Twój rozmówca, niezależnie od tego, czy jest nim partnerka, szef czy przyjaciele, serwuje Ci tego typu zachowanie, nie popadaj w bierność. Oto jak możesz się przed nim bronić:
– Zwerbalizuj swoje odczucia,
– Poproś o wspólną próbę podjęcia konstruktywnej konwersacji,
– Nie przyjmuj na siebie odpowiedzialności za to, że rozmowa nie przynosi pozytywnych efektów,
– Poproś o przerwę w rozmowie,
– Aby uniknąć wrażenia, że atakujesz rozmówcę, staraj się częściej używać zwrotów „ja” niż „Ty” i opisywać swój punkt widzenia,
– Postaraj się podjąć temat stonewalling’u, ale nie podczas próby rozwiązania konfliktu, tylko na bardziej neutralnym gruncie, podczas osobnej rozmowy,
– Skorzystaj z pomocy terapeuty, który pomoże Ci uporać się z negatywnymi konsekwencjami bycia ofiarą manipulacji emocjonalnej.
Istnieje kilka metod manipulacji w relacji, które zakładają niezauważanie tego, co i jak mówi druga osoba. Jedną z nich jest gaslighting. Więcej o tym, czym dokładnie jest i jak na niego reagować piszemy TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
