Lubimy myśleć, że intuicja podpowiada nam same dobre rzeczy. Ratuje w momentach niepewności, pomaga nawigować w nadmiarze opcji do wyboru. Dużo łatwiej jest nam jej słuchać niż określić, czym dokładnie jest, bo nie daje się zamknąć w racjonalne ramy. Szukamy jednak tej odpowiedzi, aby nauczyć się, jak za nią mądrze podążać.
Czym jest intuicja?
Intuicja najczęściej włącza się znienacka. Wystarczy jeden impuls, aby się aktywowała. Czasami jest pulsującym w środku odczuciem, dającym o sobie znać silniej, kiedy próbujemy zrobić coś wbrew sobie. Czasami zamienia się w głos, który z tyłu głowy odtwarza się jak niedające wyciszyć się nagranie, będący podpowiedzią, której tak bardzo potrzebujemy. Nie możemy jej zobaczyć, ale nie jesteśmy w stanie zanegować jej istnienia. Potocznie mówi się o niej jako o szóstym zmyśle czy przeczuciu, który niczym kompas kieruje naszymi myślami czy zachowaniami. Psychologowie natomiast definiują intuicję jako niepoprzedzone rozumowaniem, narzucające się przekonanie, którego nie można w pełni uzasadnić. Gerd Gigerenzer z Instytutu Maxa Plancka ds. Rozwoju Człowieka w Berlinie twierdzi, że ludzie rzadko podejmują decyzje wyłącznie na podstawie rozumu, zwłaszcza gdy napotykają złożone problemy, a intuicję postrzega jako formę nieświadomej inteligencji.
Intuicja a nauka
Chociaż nie można jej w pełni uzasadnić, specjaliści mimo wszystko próbują znaleźć dla intuicji jakieś racjonalne ramy. Psychologowie uważają, że intuicja opiera się na zdolności do rozpoznawania wzorców, gdy umysł przeszukuje doświadczenia przechowywane w pamięci długotrwałej w poszukiwaniu podobnych sytuacji i prezentuje w danym momencie osądy oparte na nich. Automatyczne przetwarzanie informacji, które leży u podstaw intuicji, można zaobserwować w codziennym zjawisku znanym jako “zachwyt autostradowy”, który występuje, gdy kierowca pokonuje kilometry bez świadomego myślenia o czynności prowadzenia samochodu. Niektórzy naukowcy próbując zrozumieć mechanizmy stojące za tym, jak działa intuicja, proponują teorię podwójnego procesu – procesy podejmowania decyzji podzielone na intuicyjne (doświadczalne lub milczące) i analityczne (racjonalne lub rozważne). W książce “Blink: Moc myślenia bez myślenia” Malcolm Gladwell opisuje te dwa różne podejścia jako “mrugnięcie” w przypadku użycia intuicji i “myślenie” w przypadku przeprowadzania analizy. Naukowcy są zgodni odnośnie wartości, którą niesie ze sobą intuicja. Pozwala ona zmniejszyć ogólne obciążenie poznawcze i umożliwia natychmiastową reakcję, jednocześnie dając pewność co do naszej wiedzy i podejmowania decyzji – nawet jeśli może przeciwstawiać się szczegółowej, merytorycznie uargumentowanej analizie.
Jak za nią podążać?
Zdaniem Gary’ego Klein’a, autora książki „The power of intuition. How to use your gut feeling to make better decisions at work”, wielu z nas zostało przeszkolonych, aby podejmować ważne decyzje dopiero po dokładnej analizie za i przeciw wszystkich naszych różnych opcji. Jednak podejście oparte wyłącznie na analizie nie działa w rzeczywistości. Decyzje podejmowane w życiu codziennym są bardziej trudne i skomplikowane, czas jest ograniczony, a my nie zawsze dysponujemy kompletnymi i konkretnymi informacjami do przeprowadzenia niezawodnej analizy. Ludzie tacy jak ratownicy nie mają luksusu czasu na porównywanie i analizowanie wszystkich opcji w sytuacjach awaryjnych – polegają oni na intuicji, aby dosłownie podejmować decyzje na życie i śmierć. Podobnie, niemożliwe jest analizowanie każdego kroku i każdej decyzji w typowym dniu. Wszyscy polegamy na intuicji w naszym codziennym życiu. Dlatego też, aby intuicja służyła nam jak najefektywniej, warto nauczyć się świadomie za nią podążać. Oto nasze wskazówki, jak to robić:
Medytuj Medytacja pomaga trenować świadomość przepływu myśli i budować zdrową, pozbawioną zaburzeń poznawczych perspektywę. Nauczenie się wsłuchiwania w swój wewnętrzny głos wymaga czasu i cierpliwości, ale warto odbywać tę lekcję krok po kroku, bo zapewniamy, że podróż jest tu ważniejsza niż cel. Każde podejście do medytacji to moment, aby dowiedzieć się czegoś o sobie i zacząć uważnie wsłuchiwać się w nawet strzępki płynących ze środka komunikatów. Jeśli czujesz, że trwanie w medytacji jest dla Ciebie wyzwaniem, skorzystaj z pomocy technologii. Słuchanie prowadzonej medytacji za pomocą aplikacji takich jak Calm lub Headspace może pomóc Ci skupić się na jednym punkcie, na przykład na oddechu, i odzyskać skoncentrowanie. Jeżeli lubisz korzystać z ułatwiających życie aplikacji, koniecznie sprawdź naszą selekcję tych, które poszerzą Twoje horyzonty. Znajdziesz je TU.
Testuj metodą małych kroków Jeśli jesteś typem wybitnie racjonalnym, danie sobie wewnętrznego przyzwolenia, aby intuicja zaczęła brać udział Twoich procesach decyzyjnych, może być wyzwaniem. Aby oswoić się z wewnętrznym głosem i nie odbierać mu ważności, wprowadź w życie metodę małych kroków. Zamiast od razu pozwolić, aby intuicja kierowała Twoimi wyborami podczas szukania pracy, rozwijania związku czy kupowania mieszkania, zacznij od drobiazgów. Niech intuicja podpowie Ci, jaką drogą wrócić do domu, co zjeść na śniadanie czy którą bluzkę kupić. Powoli odpuszczaj pełna kontrolę i czerp radość z tego uwalniającego procesu!
Nie ignoruj dyskomfortu Mimo że intuicja jest bardzo pozytywnym mechanizmem, nie zawsze musi przynosić jedynie pozytywne doznania. Może też objawiać się w postaci pozornie nieuzasadnionego lęku, zdenerwowania czy nagłego poczucia utraty bezpieczeństwa. Aby w pełni korzystać z korzyści, które niesie za sobą intuicja, przyjmuj wszystkie reakcje Twojego ciała i umysłu, bez ignorowania tych trudniejszych. Więcej o tym, dlaczego nie warto wypierać negatywnych emocji, piszemy TU.
Obserwuj Intuicyjne moce, które są w każdym człowieku, manifestują się poprzez umiejętność obserwacji i odczytywania subtelnych wskazówek. Jeśli nauczysz się świadomego obserwowania otaczającej Cię rzeczywistości, zaczniesz zauważać rzeczy, które dotychczas umykały Twojej uwadze, a mogą okazać się bardzo cenne dla Twojej intuicji. Kiedy nauczysz się interpretować te działania, sytuacje czy zjawiska, słowem konstytuujące rzeczywistość prawidłowości, Twój mózg zakoduje je w swojej wewnętrznej bazie danych, a Twoja intuicja stanie się silniejsza i bardziej niezawodna.
Świetnym sposobem na naukę podążania za własnym, wewnętrznym głosem jest tanieć intuicyjny. Czym dokładnie jest i jak dać mu się ponieść? Szczegóły zdradzamy TU.
Monika Dąbrowska
Odkąd pamiętam moje życie było związane z pracą nad ciałem – najpierw pływałam, potem grałam w siatkówkę, równolegle zakochałam się w nartach, a wreszcie trafiłam na jogę i przy niej pozostanę już na zawsze. To był mój pierwszy przemyślany krok w holistycznej pracy nad sobą. Po nim nastąpiły kolejne, odżywianie, świadoma pielęgnacja, praca nad emocjami, własnymi barierami i wiele innych. Gdzieś pośrodku tej drogi zrodził się pomysł na portal Twig.pl, który ma być inspiracją dla innych (i dla mnie) do wprowadzania dobrych praktyk w codzienności. Rozpoczynając ten projekt zostawiłam za sobą dotychczasowe życie zawodowe związane z marketingiem i reklamą i pracą w takich branżach jak moda i uroda. Na co dzień nie mogę żyć bez książki, filmu i teatru. Na mojej ścieżce edukacji pojawiła się nawet szkoła aktorska, pierwsza życiowa lekcja otwartości. Kolejne odebrałam podróżując. Coraz więcej miejsca w moim życiu zajmuje natura. Latem uciekam z Warszawy (w której mieszkam) nad Narew, gdzie trochę zdradzam jogę pływając na wakeboardzie albo po prostu gapiąc się w słońce.
