Prawidłowa praca całego organizmu zależy od funkcjonowania układu pokarmowego. W dzisiejszym świecie coraz częściej mamy do czynienia z zaburzeniami mikroflory jelitowej, powstającymi m.in. przez niezdrową dietę i stres. Na szczęście natura wymyśliła maślan sodu, który jest podstawową substancją odżywczą i ochronną dla jelit. Jakie są jego właściwości i kiedy szczególnie warto go przyjmować?
Żyjemy w czasach, kiedy naukowcy mówią z odwagą o tym, że jesteśmy tym, co jemy. To nie żart – jelita i mózg są jak przyjaciele, komunikują się ze sobą za pomocą nerwu błędnego. Rozmawiają na różne tematy, od spraw praktycznych, fizycznych, aż po emocjonalne. Dla przykładu – już sama myśl o jedzeniu może spowodować uwolnienie soków żołądkowych, zaś problemy jelitowe mogą być przyczyną lęku, a nawet depresji.
O tym, dlaczego układ trawienny i stres to duet niedoskonały przeczytasz TU.
Nasz mózg i układ trawienny ewoluowały razem, aby pomóc nam przetrwać. Badania sugerują, że połączenie na osi jelita-mózg może wpływać na wiele obszarów organizmu, takich jak:
– odczucie głodu i sytości,
– nietolerancje pokarmowe,
– metabolizm,
– odporność,
– funkcje poznawcze,
– samopoczucie,
– poziom stresu.
To, co jemy ma kluczowe znaczenie dla naszego organizmu – bez dwóch zdań. Jeśli pragniemy zdrowia, także tego psychicznego, warto zadbać o stan jelit. Może nam w tym pomóc wspomniany już maślan sodu.
Czym jest maślan sodu?
To naturalna substancja, która należy do grupy nasyconych kwasów tłuszczowych. Jest ona wytwarzana w okrężnicy w trakcje fermentacji bakteryjnej niestrawionych węglowodanów. Znajdują się wśród nich m.in. inulina, laktoza i nierozpuszczalne frakcje błonnika. To dlatego spożywanie produktów zawierających dużą ich ilość, może poprawić produkcję maślanu sodu w jelicie. Wśród takich produktów są m.in.: przetwory mleczne (głównie owcze i kozie), produkty fermentowane (kiszone ogórki, kiszona kapusta, zakwas buraczany), rośliny strączkowe, pełne ziarna zbóż, a nawet zioła – np. korzeń mniszka lekarskiego lub cykorii podróżnik.
Maślan sodu – działanie
W wielu dolegliwościach układu pokarmowego (np. przy zespole jelita drażliwego lub wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego) notuje się obniżenie produkowanego przez organizm kwasu masłowego. Badania pokazują, że maślan może korzystnie wpływać na układ trawienny na wielu poziomach. Oto niektóre z jego benefitów dla organizmu ludzkiego:
Działanie przeciwzapalne
Maślan sodu pełni rolę środka przeciwzapalnego. Większość badań klinicznych pod tym kątem skupiała się na pacjentach z wrzodziejącym zespołem jelita grubego. W jednym z nich autorzy zalecili badanym dodanie do codziennej diety 20g błonnika pokarmowego (60g otrębów owsianych). Cztery tygodnie eksperymentu spowodowały znaczny wzrost stężenia maślanu w kale i znaczną poprawę objawów brzusznych.
Działanie utrzymujące homeostazę na osi jelitowo-mózgowej
Maślan dzięki zdolności przenikania przez barierę krew-mózg aktywuje nerw błędny i podwzgórze, pośrednio wpływając w ten sposób na apetyt i zachowania żywieniowego gospodarza.
Działanie pobudzające ruchliwość jelit
Badania pokazują, że maślan sodu (wraz z prawidłową dietą) może być stosowany w leczeniu różnych zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego związanych z hamowaniem pasażu okrężnicy. Dodatkowo, reguluje on homeostazę błony śluzowej jelita grubego i może modulować pobudliwość neuronów.
Działanie zmniejszające ryzyko nowotworu okrężnicy
Dieta bogata w błonnik pokarmowy, który pobudza produkcję maślanu, może zmniejszać ryzyko raka okrężnicy. Według badań, maślan hamuje wzrost komórek raka okrężnicy i powoduje śmierć komórek nowotworowych. Poza tym, zmniejsza szkody spowodowane przez chemioterapię.
Działanie wspierające zdrową przepuszczalność jelit
Wyściółka jelitowa to strażniczka jelita grubego. Kiedy błona śluzowa jelit jest zdrowa, jej przepuszczalna bariera dopuszcza dobre składniki (np. witaminy i minerały) do krwioobiegu i dalej do narządów i układów, które ich potrzebują. Jednocześnie wyściółka ta nie pozwala na przedostawanie się szkodliwych substancji, takich jak toksyny i patogeny. Kiedy brakuje w niej maślanowego paliwa, może dojść do powstania tzw. zespołu nieszczelnego jelita (więcej piszemy o nim TU).
Działanie na inne układu organizmu
Maślan sodu, poza ważnym znaczeniem dla zdrowia jelit, ma także pozytywny wpływ na inne obszary organizmu. Wśród nich m.in.:
– regulacja układu odpornościowego.
– utrata wagi u osób z otyłością spowodowaną dietą lub insulinoopornością,
– poprawa snu,
– zwiększanie plastyczności mózgu,
– regulacja ciśnienia krwi.
Jak korzystać z maślanu?
Zacznij od zwiększenia spożycia pokarmów zawierających maślan lub wspierających tworzenie maślanu w mikrobiomie (patrz wyżej). Jeśli masz trudność ze spożywaniem odpowiedniej ilości błonnika dziennie, postaw na suplementy diety z maślanem sodu. Warto – dla zdrowia. Bo szczęśliwe jelita, to szczęśliwy umysł!
PS jelita kochają także naturalne probiotyki. Więcej przeczytasz o nich TU.
Patrycja Zwolińska
Odkąd zaczęłam podążać drogą zdrowia i większej świadomości moje życie obróciło się do góry nogami. Pokochałam stać na głowie, kiedy wszystko jest na właściwym miejscu – włącznie ze mną. Codziennie uczę się sztuki wdzięczności i zachwytu nad naturą, która nie ma sobie równych. Jest dla mnie najlepszym lekarstwem. Kocham górskie wędrówki w nieznane, ale także wpatrywanie się w piękno kwitnących bzów, chodzenie boso po trawie. Kocham po prostu być ze światem, nie przeciw niemu. Na postrzeganie samej siebie i świata wpłynęły znacznie joga i medytacja, które nieustannie uczą mnie pokory i dystansu. Pasjonuje mnie Ajurweda i Medycyna Chińska, które patrzą na człowieka holistycznie. Odkąd zostałam wegetarianką moją nową pasją stało się roślinne gotowanie – uczę się leczyć pożywieniem. Lubię obserwować niebo i wpatrywać się w gwiazdy, które dzięki astrologii bardziej rozumiem. Wracając na ziemię – jestem studentką dziennikarstwa, która ulgę znajduje w pisaniu. Jestem także marzycielką i wolną duszą, która stale szuka swojej ziemskiej ścieżki.
