Nie ma bez niej leniwego poranka. Redakcyjnego kolegium. W pełni celebrowanego posiłku. Kawa to najpopularniejszy napój świata. Dodaje energii, zwiększa efektywność pracy, jest źródłem siły przed treningiem. Lubimy ją tak bardzo, że czasem trudno jest nam odmówić sobie 3 czy 4 filiżanki. Kawa w nadmiarze niestety może mieć negatywne skutki dla całego organizmu. Jak i kiedy najlepiej pić kawę, aby nie szkodzić energii i koncentracji?
Jak działa kawa?
Pisząc, że kawa jest najpopularniejszym napojem świata, bazujemy nie na własnych doświadczeniach, a twardych danych:
– 66% Amerykanów wypija co najmniej jedną filiżankę kawy każdego dnia,
– Co roku na świecie wypijanych jest około 400 milionów filiżanek kawy,
– W minionych latach miłośnicy kawy ze wszystkich kontynentów zużywali średnio 162 miliony 60-kilogramowych worków z kawą rocznie,
– Statystyczny Polak wypija około 3 kg, czyli około 95 litrów kawy rocznie,
– W spożyciu kawy Polska jest na 11. miejscu na świecie, a wyprzedzają ją takie kraje jak Finlandia, Norwegia, Islandia, Dania i Holandia,
Co sprawia, że kawa jest aż tak bardzo popularna? Wyjątkowy smak i aromat to jedno. Cenimy ją przede wszystkim za działanie pobudzające. Ten intensywny, przyjemny i tak bardzo pożądany kop energetyczny jest możliwy dzięki zawartości 3 składników w ziarnach kawy:
Kofeina pobudza produkcję adrenaliny i zwiększa poziom neurotransmiterów, m.in. dopaminy i serotoniny, wpływających na utrzymywanie dobrego nastroju i energii,
Teofilina działa rozkurczowo na naczynia krwionośne, mięśnia oskrzeli i drogi żółciowe, a do tego wykazuje działanie moczopędne i może zmniejszać obrzęki błony śluzowej,
Teobromina wykazuje działanie podobne do teofiliny, a do tego pomaga regulować ciśnienie tętnicze,
Wszystkie te składniki krótkotrwale podnoszą ciśnienie krwi, zwiększają akcję serca i działają na centralny układ nerwowy. Dzięki regulacji przepływu impulsów elektrycznych w mózgu usprawniają procesy myślowe, wzmagają koncentracje i zwiększają pamięć.

Kawa – korzyści z regularnego picia
Jak przekonują specjaliści z Uniwersytetu Harvarda, regularne picie kawy może dać organizmowi więcej dobrego niż złego. Wtórują im naukowcy z Johns Hopkins przekonując, że kawa może:
– Obniżać ryzyko zachorowań na choroby serca, cukrzycę, udar i choroby nerek,
– Wpływać pozytywnie na regulowanie poziomu cukru we krwi,
– Zmniejszać ryzyko wystąpienia Parkinsona i Alzheimera,
– Wzmacniać DNA,
– Zmniejszać ryzyko wystąpienia raka jelita,
Ponadto kawa jest bogata w antyoksydanty, zawiera potas, witaminy z grupy B, fosfor oraz magnez.
Kawa – optymalna ilość
Jeśli myślisz, że ilość wypitej kawy przekłada się na ilość korzyści zdrowotnych, więc zamierzasz pić jej tak dużo jak się da, wkraczasz na niebezpieczną ścieżkę. Jedynie pita w rozsądnych ilościach, kawa może mieć prozdrowotny wpływ na organizm i nie wywołać skutków ubocznych, takich jak:
– Rozdrażnienie,
– Trzęsienie rąk,
– Ból głowy,
– Nudności,
– Problemy z koncentracją,
– Bezsenność,
– Rozregulowanie gospodarki hormonalnej,
– Zwiększenie podatności i odczuwalności stresu,
– Odwodnienie,
– Zbyt intensywne zwiększenie akcji serca i wzrost ciśnienia krwi.
Co to znaczy rozsądne ilości? Zgodnie z zaleceniami specjalistów dzienna dawka kofeiny nie powinna przekraczać 400 mg, czyli mniej więcej tyle, ile znajdziesz w 4 filiżankach tego napoju. Dawka ta jednak nie uwzględnia indywidualnego stanu zdrowia każdego z nas; warto też pamietać, że kofeina może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami i być niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Biorąc pod uwagę to, jak silne działanie stymulujące wykazuje kawa, ważne jest nie tylko to ile, ale również jak ją spożywamy.

Jak i kiedy najlepiej ( i mądrze) pić kawę?
Aby czerpać jak najwięcej przyjemności z picia kawy bez powodowania niepożądanych efektów ubocznych, warto trzymać się kilku prostych zasad. Zebraliśmy je dla Ciebie w mini- poradniku, dzięki któremu wzmocnisz swoje zdolności kognitywne i pobudzisz całe ciało, ale nie rozregulujesz organizmu. Oto one:
1. Powstrzymaj się przed wypiciem pierwszej filiżanki przez ok 1.5- 2 godziny po przebudzeniu; dzięki temu pozwolisz swojemu organizmowi wygenerować trochę energii samodzielnie i nie zaburzysz swojego rytmu dobowego oraz związanego z nim naturalnego wydzielania się kortyzolu.
2. Pamiętaj, że kofeina działa w Twoim ciele przez ok. 8 godzin od wypicia kawy, dlatego w celu uniknięcia nadmiernego pobudzenia w godzinach wieczornych i problemów z zasypianiem unikaj spożywania kawy po godzinie 14:00.
3. Kawa spożywana w nadmiarze może wywoływać szereg poważnych konsekwencji zdrowotnych, unikaj więc przekraczania dziennej zalecanej dawki, a kiedy poczujesz, że Twój poziom energii spada, od czasu do czasu sięgaj po środki alternatywne: pobudź się 10-minutową aktywnością fizyczną albo serią intensywnych oddechów.
4. Unikaj robienia ze swojej kawy bomby cukrowej; słodziki, mleka smakowe czy bita śmietana mogą rozregulować poziom cukru we krwi i spowodować błyskawiczny spadek energii, czyli wywołać efekt odwrotny od zamierzonego; jeśli chcesz wzbogacić smak swojej kawy, dodaj do niej szczyptę przypraw takich jak cynamon czy kardamon, które zadziałają antyzapalnie i pobudzą przemianę materii. Więcej o cynamonie piszemy TU.
5. Pamiętaj o tym, że kofeina działa diuretycznie, co sprawia, że kawa ma działanie odwadniające; aby uzupełnić potencjalne niedobory i nie doprowadzić do utraty nadmiernej ilości wody z organizmu, zwróć uwagę, aby w ciągu dnia regularnie sięgać po płyny. Nasze ulubione to te domowej roboty, bez dodatku cukru, piszemy o nich więcej TU.
Wiesz już, kiedy najlepiej pić kawę. A jak? Według nas z książką. Te, które pomogą Ci wejść w tryb wiosennego działania polecamy TU.